Bobowicko, park pałacowy

Założenie pałacowo-parkowe w Bobowicku (niem. Bobelwitz) położone jest w zach. części miejscowości i obejmuje teren o powierzchni ok. 3,6 ha. Do założenia wiedzie droga wiejska, odchodząca od szosy z Międzyrzecza do Pszczewa. Zespół rezydencjonalny wraz z parkiem oraz zabudowaniami folwarcznymi zakomponowano w ramach półwyspu oblewanego wodami jeziora Bobowicko. Od strony pn. park oddzielony jest od zabudowań wsi ogrodzeniem, od pd. graniczy z drogą dojazdową do majątku, od zach. przylega do brzegów jeziora. W części wsch., przy wjeździe od strony wsi, znajduje się cmentarz dawnych właścicieli majątku ziemskiego, skąd przeniesiono w okresie powojennym większość pomników nagrobnych w sąsiedztwo pałacu, tworząc lapidarium.
Najstarsza wzmianka na temat Bobowicka pochodzi z 1257 r.1. W okresie nowożytnym we wsi istniała siedziba rodowa rodziny von Kalckreuth, której przedstawiciele pozostawali w posiadaniu tutejszych dóbr ziemskich do 1741 r. W tymże roku Stefan Dziembowski zawarł związek małżeński z dziedziczką Karoliną von Kalckreuth. Od tego czasu do 1945 r. majątek należał do rodziny Dziembowskich. W poł. XVIII w., na zrębach wcześniejszej rezydencji, wzniesiono okazały pałac w stylu barokowym. W wyniku przebudowy zrealizowanej na przełomie XIX i XX w. w architekturze rezydencji pojawiły się elementy neoklasycystyczne i secesyjne. W sąsiedztwie pałacu, po jego pd.-zach. stronie zachowała się ryglowa oficyna pałacowa, położona na zboczu skarpy jeziornej.
Zespół pałacowy z parkiem został zakomponowany w stylu barokowym, z tego też czasu pochodzi taras i dziedziniec wjazdowy. Rezydencję przebudowano w XIX i XX w. wraz z otaczającym ją ogrodem, który został częściowo przekomponowany w stylu neobarokowym. W obrębie zespołu mnożna wyodrębnić barokowy pałac, usytuowany na wysokiej skarpie przy jeziorze, posadowiony na osi pn.-pd. Przed rezydencją, po jej wsch. stronie, znajduje się obszerny dziedziniec gospodarczy z wjazdem od strony drogi dojazdowej do majątku. Za pałacem położony jest niewielki park, zakomponowany w obniżeniu terenu, poniżej tarasu wychodzącego na jezioro. Centralnym elementem kompozycji przestrzennej jest pałac. Frontowa elewacja rezydencji z tarasem wejściowym zwrócona jest na wsch. Poprzedza go reprezentacyjny dziedziniec, oddzielony od dalej położonego dziedzińca gospodarczego. Jego zasięg wyznacza od pd. oficyna, od pn. i wsch. żywopłot oraz ogrodzenie. W ramach dziedzińca znajduje się też obszerna polana, niegdyś z ozdobnie zakomponowanym układem roślin, w tym róż i krzewów jaśminowca, lip oraz pojedynczych okazów złotokapu i kasztanowca. Za pałacem rozciąga się niewielkie założenie ogrodowo-parkowe z otwartą perspektywą widokową na jezioro. Po zach. stronie elewacji ogrodowej, na skarpie półkolistego tarasu, znajdował się ozdobny ogród, który pierwotnie okalał szpaler formowanych koliście lip i piennych głogów, zachowanych obecnie w sposób fragmentaryczny. Do ogrodu zejście prowadziło nieistniejącymi obecnie schodami. Poniżej tarasu, w obniżeniu terenu schodzącym w kierunku jeziora, układ założenia tworzy polana otoczona wzdłuż brzegu jeziora rzędem drzew. Spośród nich do dzisiaj rosną już tylko pojedyncze okazy, wyróżniające się pokrojem korony i barwą liści, w tym buk pospolity odm. purpurowa (Fagus silvatica ‘Atropurpurea’) oraz pomnikowy okaz dębu szypułkowego (Quercus robur) o obwodzie pnia 320 cm. Część drzew rośnie w grupach i swobodnie.
Drzewostan parku2 składa się z gatunków liściastych, takich jak: złotokap zwyczajny (Laburnum anagyroides), lipa drobnolistna (Tilia cordata), robinia biała (Robinia pseudoacacia), topola osika (Populus tremula), kasztanowiec zwyczajny (Aesculus ⨯ carnea), wiąz górski (Ulmus glabra), dąb szypułkowy (Quercus robur), jesion wyniosły (Fraxinus exelsior), grab pospolity (Carpinus betulus), klon pospolity (Acer platanoides) oraz drzewa iglaste występujące pojedynczo: modrzew europejski (Larix decidua) i świerk pospolity (Picea abies). Krótkie szpalery dawnych układów tworzą głóg szkarłatny (Crataegus coccinea) i lipa drobnolistna (Tilia cordata). Wzdłuż brzegu jeziora pas zadrzewień tworzy olsza czarna (Alnus glutinosa).
Kompozycja przestrzenna założenia jest czytelna i zachowała się w swoich pierwotnychgranicach. Podstawowe elementy założenia oraz historyczna zabudowa są zachowane i dobrze rozpoznawalne. Pierwotny charakter ozdobnego dziedzińca przed pałacem wraz z pełną szatą roślinną został przekształcony. Nie zachowały się w całości układy dawnych szpalerów lip i głogów piennych, rosnących na tarasie oraz żywopłoty grabowe, które wskazywały na stylowy układ kompozycji, nawiązujący do stylistyki baroku. Pałac wraz z oficyną oraz zabudową folwarczną pozostają obecnie nieużytkowane.
Z uwagi na dewaloryzację parku, konieczne jest odtworzenie historycznej kompozycji założenia. W szczególności należy przywrócić ozdobną funkcję dziedzińca w formie barokowego ogrodu z gatunkami roślin i krzewów, pierwotnie tutaj rosnących. W następnej kolejności należy uzupełnić i przywrócić ciągi szpalerów oraz żywopłotów. W ramach spójnego i jednorodnego programu należy zagospodarować całość założenia i przeznaczyć je na cele użytkowe.