Szukaj

Polityka prywatności
projekt i realizacja Carbo Media

Bonów, park dworski

Zespół dworski zlokalizowany jest w zach. części wsi Bonów (niem. Baunau). Centralną część założenia zajmuje dwór, po którego pd. stronie znajduje się XVIII i XIX-w. zabudowa folwarczna, skupiona wokół prostokątnego podwórza. Od pn. do budynku dworu przylega niewielkie, ok. 2 ha założenie parkowe oraz teren dawnego ogrodu gospodarczego. Od pd. granicę założenia stanowi odtworzony mur kamienno-ceglany, od zach. zabudowa gospodarcza i droga w kierunku Wierzbnicy. Od pn. park graniczy z terenem rolnym, od wsch. z terenem dawnego sadu. W zach. części parku znajduje się zachowana w bardzo dobrym stanie lodownia murowana z cegły.

Wieś Bonów została założona prawdopodobnie na pocz. XIV w. i związana była z majątkiem ziemskim w Sobolicach. Pierwsze wzmianki o miejscowości pojawiły się w 1360 r., gdy należała do królewskiej (czeskiej) części księstwa głogowskiego. W 1480 r. wymienia się właściciela Lorenza Beytscha, w 1510 r. był nim Hans Pruffer zu Banaw. Od XVII w. wieś wchodziła w skład dóbr ziemskich rodu von Glaubitz. W 1710 r. rozpoczęto budowę siedziby ziemskiej, co potwierdza zachowana tablica fundacyjna z herbem rodu von Glaubitz i wskazana na niej data 28.04.1710 r. Ówczesna siedziba była dość skromna i obejmowała 1/3 parterowego budynku, którego pozostałą część stanowiła wozownia, stajnia i spichlerz. Prawdopodobnie pełniła funkcję mieszkalną dla uboższych krewnych właścicieli. W XVIII w. Bonów zaistniał na kartach europejskiej historii, kiedy to w 1759 r. po przegranej bitwie pod Kunowicami, wycofująca się armia pruska stacjonowała w Bonowie, a król Fryderyk II, nocował w siedzibie właścicieli. Stąd został wysłany bardzo
osobisty list króla do księcia Ferdynanda datowany na 24.09.1759 r., zawierający przemyślenia i rozterki króla na temat toczącej się wojny siedmioletniej. W XIX w. majątek stanowił własność rodziny Liebermann. W 1846 r. został zakupiony przez rodzinę von Jordan, wybudowano nowy dwór oraz założono niewielki park. Ostatnim właścicielem dworu z folwarkiem przed 1945 r. był Paul von Jordan. Po II wojnie światowej, w wyniku przejęcia przez Skarb Państwa, na terenie posiadłości utworzono PGR. W latach 70. XX w. funkcjonowała w Bonowie Stacja Hodowli Roślin. Obecnie założenie dworsko-parkowe stanowi własność prywatną i pełni funkcję mieszkalną.

Park nawiązuje do tradycyjnej formy niewielkich ogrodów, powstających masowo na Śląsku od 2 poł. XIX w. przy nowotworzonych siedzibach właścicieli ziemskich. Obiekt, posiadający wszystkie cechy tego typu założeń, jest niewielkim parkiem o regularnym zarysie, stanowiącym uzupełnienie rezydencji. Kompozycję ograniczono do jednego wnętrza otoczonego zwartym zadrzewieniem, a układ drogowy tworzyła pojedyncza ścieżka poprowadzona po obrzeżu. Bezpośredni dostęp do parku z wnętrza dworu zapewniał taras. Uzupełnienie zieleni stanowił nieduży przedogródek, usytuowany przed elewacją frontową, gdzie wprowadzone zadrzewienie osłaniało rezydencję od strony dziedzińca folwarcznego. W bezpośrednim sąsiedztwie ogrodu ozdobnego, od strony wsch., usytuowany był ogród gospodarczy, prawdopodobnie pełniący funkcję sadu.

Na terenie parku występuje licznie zachowany drzewostan związany z historyczną kompozycją. Na szczególną uwagę zasługują ciekawa forma czteropniowego platana klonolistnego (Platanus xacerifolia) o obwodzie 730 cm, okazy topoli białej (Populus alba) w tym jedna o obwodzie 770 cm oraz stanowiący akcent kolorystyczny okaz buka pospolitego forma purpurowa (Fagus sylvatica ‘Purpurea’). Ponadto starodrzew parku tworzą lipa drobnolistna (Tilia cordata), dąb szypułkowy (Quercus robur), wierzba biała (Salix alba), świerk pospolity (Picea abies), głóg pośredni (Crateagus xmedia) oraz szpalerowe nasadzenie buka pospolitego (Fagus sylvatica) wzdłuż pn.- zach. granicy parku. Młodszy wtórny drzewostan obejmuje dodatkowo gatunki klon pospolity (Acer platanoides), robinia biała (Robinia pseudoacacia), jesion wyniosły (Fraxinus excelsior). Na terenie przedogródka komponowane nasadzenia tworzą lipy drobnolistne (Tilia cordata). Park oczyszczony jest z podrostu drzew i krzewów, utrzymane są powierzchnie trawników.

Park dworski zachowany jest w historycznych granicach, czytelna pozostała jego ogólna kompozycja. Na szczególną uwagę zasługuje zachowany wielogatunkowy drzewostan z pomnikowymi okazami. Wskazane jest odtworzenie obwodnicowego przebiegu ścieżki oraz zastąpienie młodego drzewostanu, przywróconą wielogatunkową forma nasadzeń drzew i krzewów. Dwór z parkiem użytkowany jest zgodnie z przeznaczeniem. Aktualni właściciele odbudowali dawny mur oddzielający część rezydencjonalną od folwarku. Prowadzone są prace, mające na celu przywrócenie obiektu do dawnej świetności.

Zobacz również

Rokitno – bazylika mniejsza pw. Matki Bożej Rokitniańskiej

Kościół w Rokitnie należy do wybitnych przykładów sakralnej architektury doby baroku w Polsce. Najstarsza wzmianka o miejscowości pochodzi z 1378

Żagań, powiat żagański – Kaplica Grobu Bożego (ul. Księżnej Żaganny 16)

Położona obok kościoła Nawiedzenia NMP, jest repliką kaplicy w Görlitz, wzorowanej na grobie Chrystusa w Jerozolimie. Powstała w 1598 z

Żagań, pow. żagański – szpital św. Doroty (ul. Żelazna)

Wraz z przebudową kościoła Świętego Krzyża, z fundacji księżnej Doroty powstał okazały szpital, zaprojektowany przez Schatzberga. Inwestycją, realizowaną w latach

Table of Contents

Skip to content