Danków, park pałacowy

Danków (niem. Tankow) dziś wieś w średniowieczu posiadał prawa miejskie, leży przy drodze ze Strzelec Kraj. do Barlinka, na skraju Pojezierza Myśliborskiego i Barlinecko- Gorzowskiego parku krajobrazowego.
Park pałacowy na pn. i pn.-wsch., przylega do jeziora Wielkiego, na pd. do drogi wojewódzkiej a od zach. do folwarku i kościoła. Przez park przepływa rzeczka Polka (dawna nazwa Puls, Pólka), dzieląc go na dwie części. Pierwsza część, przyległa do folwarku to park o charakterze angielskim, obecnie w rękach prywatnych. Druga część jest parkiem leśnym z jedną aleją spacerową, na której wsch. krańcu znajduje się mauzoleum i polana pełniąca funkcję pola biwakowego. Powierzchnia parku wynosi 3,48 ha. Do parku prowadzą cztery wejścia: od strony mauzoleum, od drogi wojewódzkiej w pobliżu gródka strażniczego, obok kościoła i pierwotne wejście główne od strony zabudowań folwarcznych. Obecny park powstał w miejscu ogrodów ozdobnych w stylu włoskim, założonych obok zameczku myśliwskiego, należącego do margrabiów brandenburskich. Najdłużej należał do rodu von Papstein, który tu gospodarował w latach 1465-1788.1. Dobra dankowskie od 1820 r. przeszły w posiadanie rodziny von Brand. Tej właśnie rodzinie zawdzięczamy budowę nowego pałacu (spalonego w 1945 r.) w miejscu poprzedniego zameczku i założenie parku w stylu angielskim. Architekt parku jest nieznany, ale stylistyka parku nawiązuje do dzieł wybitnego architekta krajobrazu P.J. Lenné, działającego na terenie Brandenburgi. Zgodnie z panującą w tym czasie modą drogi wewnątrz parku prowadzono swobodnie, unikając sztywnej geometrii z założeniem, że zbiegać się będą przy nowowybudowanym pałacu.
Do elewacji pd. pałacu przylegała polana, z której rozciągał się widok na zatokę jeziora. W tej części parku w nowym projekcie wykorzystano, starszy drzewostan, uzupełniając go nowymi nasadzeniami, tworząc z nich rozległe kępy. Rzeczka Polka, wypływająca z jeziora, została wykorzystana do podkreślenia romantycznego charakteru parku. Służył temu między innymi ceglano-kamienny mostek, przerzucony łukiem przez wodę oraz meander, który po wypełnieniu wiosennymi wodami tworzył stawek. Średniowieczny gródek strażniczy urządzony został jako punkt widokowy, a w jego zboczu zbudowano grotę z widokiem na neogotycki kościół.
Po przekroczeniu rzeczki, wzdłuż bagnistego brzegu jeziora, ciągnie się park leśny, przez który prowadzi nieregularna aleja, otoczona, liściastym starodrzewem. Na jej krańcu zbudowano w poł. XIX w. neogotycką kaplicę, zagłębioną w piaszczystym wzgórzu, służącą jako rodowe mauzoleum. Za parkiem rozciąga się wielki kompleks leśny o zróżnicowanej rzeźbie terenu, przydatny do spacerów konnych.
Po zach. stronie pałacu zbudowana została okazała oranżeria, przebudowana późnej na pensjonat. Przy pd. elewacji oranżerii założono niewielki ogród ozdobny o geometrycznie wytyczonych kwaterach. Sąsiadował on z ogrodem warzywnym, w którym zbudowano szklarnię. Dalej w stronę kościoła założono niewielki sad owocowy. Zarówno ogrody: geometryczny i warzywny wraz z sadem odgrodzono od folwarku ceglanym murem oraz parkanem z murowanymi ceglanymi słupami od strony parku angielskiego. Do kompleksu pałacowo-parkowo-folwarcznego zaliczyć trzeba neogotycki kościół otoczony również ceglanym murem.
W części parku pałacowego występują między innymi gatunki, takie jak: buk pospolity (Fagus sylvatica) i buk pospolity ‘Atropunicea’ (Fagus sylvatica ‘Atropunicea’), dąb szypułkowy (Quercus robur), kasztanowiec zwyczajny (Aesculus hippocastanum), platan klonolistny (Platanus ⨯ acerofolia) oraz cis pospolity (Taxus baccata), daglezja zielona (Pseudotsuga taxifolia), świerk pospolity (Picea excelsa) i żywotnik zachodni (Thuja occidentalis).
Pozostałe gatunkami niewspomniane wcześniej, a występujące w przewadze w części leśnej to: dąb bezszypułkowy (Quercus petrea), olcha czarna (Alnus glutinosa), wiąz górski (Ulmus montana) i wiąz szypułkowy (Ulmus leavis), wierzba biała (Salix alba).
Park mimo zachowaniu walorów krajobrazowych uległ znacznej degradacji. Jego pierwotna kompozycja jest nieczytelna. Zatarte są ciągi komunikacyjne, wymagają w pierwszej kolejności rekonstrukcji. Liczny starodrzew znajduje się w złej kondycji. Pomnikowe drzewa zagrożone grzybami, nieleczone, chorują i giną. Przeprowadzona trzebież samosiewów jest nieskuteczna i wymagana jest kontynuacja działań w następnych latach. Brak nasadzeń uzupełniających ubytki w drzewostanie. Uporządkowania wymaga odcinek rzeczki Polki. Podział parku na część należącą do osoby prywatnej i na część należącą do Nadleśnictwa Państwowego utrudnia skuteczną ochronę zespołu parkowego.