Jędrzychowice, park pałacowy

Park pałacowy w Jędrzychowicach (niem. Heyersdorf ) położony jest w zach. części wsi i oddalony jest ok. 500 m od drogi, prowadzącej ze Wschowy do Szlichtyngowej. Jest częścią zespołu pałacowo-folwarcznego. Barokowy pałac wraz z oficynami leży w części zach. założenia, a część pd.-wsch. zajmuje folwark z zabudową gospodarczą. Park ma charakter krajobrazowy i rozciąga się po pn. stronie pałacu. Znajduje się w pierwotnych granicach i zajmuje powierzchnię 12 ha. Przez pd. część założenia parkowego przepływa rzeczka Krzycki Rów. W najbliższym sąsiedztwie pałacu usytuowany jest gotycki kościół pw. bł. Jana z Dukli. Teren założenia został podzielony między różnych właścicieli. Granica zach. parku przebiega wzdłuż drogi Kandlewo-Kowalewo. Na pn. graniczy z budynkami fermy krów i polami uprawnymi. Od wsch. ograniczają go łąki i pola uprawne, natomiast od strony pd. są to dawny ogród użytkowy, obecnie ugór i aleja lipowa na drodze dojazdowej do części folwarcznej. Główny wjazd do pałacu mieści się od strony zach. przy drodze do Kandlewo-Kowalewo oraz wjazd gospodarczy usytuowany od strony wsch. na zakończeniu alei lipowej. W wyniku podziału własnościowego terenu, przy głównym wjeździe do części rezydencjonalnej znajdują się obecnie dwie bramy tuż obok siebie. Część rezydencjonalną podwórza folwarcznego odgranicza zabytkowy mur z bramą wjazdową, który biegnie od pn.-wsch. narożnika pałacu do znajdującej się tu oficyny. Wyremontowany mur ogranicza teren parku od głównej bramy wjazdowej do pałacu do Krzyckiego Rowu przy drodze do Kandlewa. W części rezydencjonalnej znajduje się barokowy pałac z dobudowanym skrzydłem neobarokowym z cylindrycznymi wieżami, dwie oficyny i rozległy park krajobrazowy. Część folwarczna składa się z budynków gospodarczych: spichlerza, stajni, budynków mieszkalnych, obory, wozowni i magazynu. Na terenie dawnego założenia w jego części pd.-wsch. znajdują się 3 budynki mieszkalne i jeden w części pd.-zach. na tyłach kościoła. Na terenie znajdują się dwa stawy połączone rowem ciągnącym się po pd.-wsch. części założenia i wpływającym do rzeczki.
Pierwsze wzmianki o Jędrzychowicach pochodzą z 1307 r., kiedy to ks. Henryk głogowski nadał wieś klasztorowi klarysek w Głogowie. W 1566 r. wieś Henrzechowicze była własnością Mateusza Radlica, a trzydzieści jeden lat później przeszła w ręce Stanisława Wilkowskiego, który zbudował tutaj renesansową siedzibę. Na jej miejscu w 1726 r., staraniem Stanisława Mielęckiego, ówczesnego właściciela majątku, stanął obecny pałac barokowy. Na przełomie XIX i XX w. majątek przeszedł na własność Karola Gilka-Bötzow, z którego inicjatywy rozbudowano pałac w latach 1909-1910, dostawiając do barokowego korpusu skrzydło z reprezentacyjną salą balową oraz z dwiema cylindrycznymi wieżami. W 1. ćw. XX w. dobra przeszły w posiadanie hrabiowskiej rodziny von Schlichting, której przodkowie założyli pobliską Szlichtyngowę. Po II wojnie światowej zespół pałacowy znalazł się w posiadaniu Państwowych Nieruchomości Ziemskich. Od 1947 do 1949 r. należał do PGR. W 1949 r. gospodarstwo przypisane zostało do Państwowego Ośrodka Hodowli Zarodowej Osowa Sień. Na pocz. lat 90. XX w. działka wraz z pałacem została sprzedana prywatnym właścicielom. W 1994 r. pałac odkupiła potomkini przedwojennych właścicieli majątku i od tego czasu rozpoczęła sukcesywną restaurację i konserwację pałacu, powoli przywracając mu dawną świetność. Budynki gospodarcze wraz z oficynami są własnością Spółki Hodowli Zwierząt Zarodowych Osowa Sień, a pałac wraz z parkiem odzyskała po latach Sigrund von Schlichting i podjęła jego odbudowę. Po jej nagłej śmierci przed kilku laty pałac wraz z parkiem przeszedł w ręce nowego właściciela. Obecnie część pałacu jest odrestaurowana i zaadaptowana na hotel. Skrzydło barokowe jest w trakcie remontu.
Park założony w 2 poł. XIX w. rozciąga się po pn. stronie Rowu Krzyckiego i częściowo pomiędzy pałacem a rzeczką. Dobrze zachował się układ drożny prowadzący przez środkową część parku do jego wsch. granic. Czytelne są ślady po drogach w części zach. i pn. Ważnym elementem krajobrazowym jest rzeczka Rów Krzycki wraz z mostkami, które tworzą malowniczy charakter wnętrz parkowych. Łączą one pd. i pn. część parku. Dwa z nich są oryginalne, trzeci został dobudowany w latach 70. XX w. W części środkowej zachowała się rozległa polana parkowa obsadzona dębami, grabami i drzewami iglastymi. W jej części środkowej znajduje się samotny dąb. Słabo czytelne są osie widokowe. Brakuje również powiazań z dalekim krajobrazem. Druga polana nieco mniejsza znajduje się w części wsch. parku. Bardzo cenny drzewostan parkowy datowany jest na 220-260 lat, tworzą go głównie dęby (Quercus robur), wiązy (Ulmus leavis), klony (Acer platanoides, Acer pseudoplatanus), lipy (Tilia cordata, Tilia platyphyllos), buki (Fagus silvatica), jesiony (Fraxinus excelsior), graby (Carpinus betulus) i olsze (Alnus glutinosa). Występują tu liczne dęby okazowe. W późniejszym okresie wprowadzono gatunki obcego pochodzenia to głównie: kasztanowce (Aesculus hippocastanum), platan (Platanus x acerifolia), sosna czarna (Pinus nigra), choina kanadyjska (Tsuga canadensis), jodła kalifornijska (Abies concolor), robinie (Robinia pseudoacacia) i wierzby-(Salix alba) i liczne daglezje (Psudotsuga menziesii). Liczne krzewy jaśminowców wonnych, śnieguliczki, parczelina trójlistkowa, trzmielina, suchodrzew, lilaki i porzeczka. W części runa parkowego występują liczne rośliny zielne. W ostatnim czasie zostały dosadzone krzewy cisa pospolitego (Taxus baccata) i rododenronow. Na polanach i rozdrożach kwitną grupy naparstnicy purpurowej. Wprowadzono nasadzenia zadarniające z konwalii majowej. Na polanie za pałacem posadzono skrzydłorzech kaukazki (Pterocarya fraxinifolia). Nowe rośliny, które posadzono w ostatnich latach, choć w skromnej ilości wprowadziły do parku dużo uroku i nadały mu właściwy dla parku krajobrazowego romantyczny charakter. Park ma w sobie olbrzymi potencjał. Wymaga gruntownej rewaloryzacji, ale dzięki zachowaniu w dobrym stanie bogatego drzewostanu i malowniczego otoczenia jest możliwe jego odtworzenie i przywrócenie mu dawnej świetności.