Lgiń, park dworski

Dwór wraz z założeniem parkowym w Lginiu (niem. Ilgen) położony jest w pd.- zach. części wsi, niedaleko jeziora Lgińsko. W odległości ok. 100 m od dworu w kierunku pd. znajduje się gorzelnia, a w kierunku pd.-wsch. stary młyn. Przy pd.-zach. narożniku rezydencji stoi dawna oficyna. Wsch. elewacja frontowa dworu usytuowana jest na osi widokowej w kierunku neogotyckiego kościoła, zlokalizowanego na wzgórzu. Dwór obecnie nie jest użytkowany, jedynie sporadycznie użyczany przez właściciela na cele kulturalne. Dawna oficyna została zaadaptowana na cele mieszkalne. Park o swobodnym krajobrazowym stylu znajduje się po wsch. stronie dworu. Założenie zajmuje powierzchnię 1,23 ha wraz z parkiem. Granica parku od strony pd. przebiega wzdłuż drogi prowadzącej do kościoła i opiera się o ogrodzenie. Z pozostałych stron sąsiaduje z zabudową wsi. Od frontu rezydencja została sztucznie oddzielona od dziedzińca ogrodzeniem z siatki. Obecnie brama wjazdowa na teren założenia mieści się przy drodze prowadzącej do kościoła na pd. od strony skrzydła z wieżami.
Wieś od pocz. XIX w. należała do rodu Kęszyckich herbu Nałęcz, którzy wybudowali tu dwór. Rezydencja wybudowana została w 2. ćw. XIX w. W 1865 r. w dworze mieszkała już Nymphia Kęszycka z Modlimowskich wraz z mężem. Rocznik statystyczny z 1865 r. wymienia Kęszycką jako właścicielkę wsi. Zmarła w 1870 r. Nymphia była także fundatorką kościoła pw. św. Bartłomieja. Między 1905 r. a 1907 r. wybudowana została ceglana gorzelnia. Pod k. XIX w. dwór przejęła rodzina Chłapowskich. W 1934 r. zespół dworski kupiła rodzina Baltzer, która utraciwszy swoje dobra w Rybniku na Górnym Śląsku, przeniosła się do Lginia. Po zakończeniu II wojny światowej dwór przejęła fabryka mebli Zefam, a następnie nowosolska fabryka nici Odra. Rezydencja była wówczas przystosowana do potrzeb rekreacji pracowników. W latach późniejszych dwór objęła PGR Górczyna. Obecnym właścicielem rezydencji wraz
z parkiem i gorzelnią jest osoba prywatna.
Dwór w Lginiu reprezentuje typ rezydencji upowszechnionej przez berlińską szkołę architektoniczną, nawiązującą stylowo do willi włoskiej. Typ siedziby ziemiańskiej z dominującą nad całością wysoką wieżą pojawił się w latach 40. XIX stulecia. Lgiński dwór posiada dwie cylindryczne wieże, które nadają wrażenie symetryczności i są przykładem specyficznej adaptacji berlińskich impulsów na tych terenach.
Park tylko częściowo zachował swój krajobrazowy charakter do dnia dzisiejszego. Porównując stan obecny z widokiem parku na dawnych pocztówkach można dojść do wniosku, że zmienił się układ drzewostanu parkowego. Również system dróg miał inny przebieg. Przy dworze prowadził od jego części frontowej po zach. stronie, poprzez pd. skrzydło z wieżami do części parkowej, okalając duży gazon usytuowany przed ogrodową elewacją budowli. Wyraźna oś widokowa prowadziła od rezydencji w kierunku kościoła. Rozległa łąka parkowa w części wsch. kulisowana była przez obsadzenia z drzew iglastych. Prawdopodobnie były to świerki i daglezje w towarzystwie drzew liściastych. Na ich tle rosły formy płaczące drzew. Elewację ogrodową porastały pnącza. Na mapie topograficznej z 1940 r. widać wyraźnie jak wyglądał układ dziedzińca. Główny wjazd na teren założenia wraz z podjazdem znajdował się po zach. stronie rezydencji. W jego centralnej części usytuowany był gazon lub klomb z trzech stron otoczony prawdopodobnie budynkami oficyn. Jedna z nich zachowała się do dnia dzisiejszego. Dziedziniec i budynki do niego przynależne otoczone były murem, który oddzielał część gospodarczą rezydencji od parku.
Współcześnie brama wjazdowa na teren parku i pałacu położona jest przy pd. skrzydle założenia. Jest to oryginalna budowla, która niegdyś prawdopodobnie pełniła funkcję pomocniczą. Drzewostan parkowy w pobliżu dworu jest stosunkowo młody. Składa się głównie z lipy drobnolistnej (Tilia cordata), robinii białej (Robinia pseudoacacia), klona zwyczajnego (Acer platanoides), kasztanowca białego (Aesculus hippocastanum), graba pospolitego (Carpitus betulus), dębu czerwonego (Quercus rubra). Przy pd.-zach. wieży rośnie stara lipa na wprost niej po drugiej stronie dawnego dziedzińca dworskiego góruje kasztanowiec biały w towarzystwie wierzby białej (Salix alba) w odmianie ‘Tristis’. Na osi dworu przy granicy wsch. zachował się jeden buk zwyczajny ‘Atropunicea’ (Fagus silvatica) w formie czerwonolistnej. Po prawej stronie bramy wjazdowej wita gości morwa biała (Morus alba). Na terenie parku nie ma krzewów ani runa parkowego. Zastępuje je nisko koszony trawnik. Starsze drzewa rosną w dalszej części parku. Przed elewacją ogrodową znajduje się otwarta przestrzeń, która w pewnym sensie nawiązuje do stanu historycznego kompozycji. Przez park w jego części pn. okresowo przepływa strumień. Nie zachował się układ drożny, ani żadne elementy małej architektury oprócz bramy przy skrzydle pd. pałacu.