Wiechlice, park pałacowy

Park, wchodzący w skład zespołu pałacowo-parkowo-folwarcznego, położony jest w zach. części Wiechlic (niem. Wichelsdorf), po pd. stronie lokalnej drogi ze Szprotawy do Niegosławic. Po przeciwnej stronie szosy przepływa rzeka Szprotawka. Późnobarokowy pałac wzniesiony w latach 1790-1795 i przebudowany ok. 1890 r., stanowiący dominantę w założeniu, usytuowany w jego pn. części i zwrócony fasadą na wsch. Z tej strony zlokalizowany jest owalny podjazd odchodzący od wewnętrznej drogi, która prowadzi od bramy umieszczonej w ogrodzeniu od strony pn. i ciągnie się przez cały zespół w kierunku pd. Oddziela ona część folwarczną, zajmującą cały wsch. fragment założenia. Dawną zabudowę gospodarczą tworzą m.in.: stajnia, wozownia, stodoła i zarządcówka, pochodzące z k. XVIII i pocz. XIX w. Park o powierzchni 3 ha zajmuje zach. partię zespołu. Na jego terenie zachował się, pochodzący z 1855 r., dom ogrodnika. Granica założenia od strony pn. i wsch. przebiega skrajem dróg, od zach. opiera się na krawędzi kanału, natomiast od pd. sięga do linii upraw.
Wieś została po raz pierwszy odnotowana w 1260 r. jako Vechlic, natomiast pierwszym właścicielem potwierdzonym źródłowo jest, władający majątkiem w 1538 r., Christoph von Kittlitz1. Od pocz. XVII w. dobra należały kolejno do rodzin: von Haugwitz, von Stosch, von Studnitz, von Niebelschutz, von Vitzthum. W 1786 r. przejął je Georg Siegismund Neumann2, który na miejscu wcześniejszej siedziby wybudował nową rezydencję. Do jego dziedziców majątek należał do końca II wojny światowej. Po 1945 r. w folwarku działało PGR, w pałacu urządzono mieszkania oraz biura, a później magazyn pasz. Po 1989 r. opuszczony i zdewastowany budynek znalazł się w gestii AWRSP. Obecnie cały zespół jest własnością prywatną. Pałac przeznaczono na hotel. Niedawno zakończył się gruntowny remont rezydencji połączony z pracami konserwatorskimi. Budynki gospodarcze służą jako obiekty rekreacyjno-wypoczynkowe.
Park krajobrazowy w Wiechlicach zaczęto kształtować w ostatnich latach XIX w. Powstał on na miejscu wcześniejszej kompozycji pochodzącej z końca XVIII w., którą tworzył ogród podzielony na dwie części: między tylną elewacją pałacu a rowem po stronie zach. urządzono ogród warzywny, zaś bezdrzewny teren po pd. stronie rezydencji służył jako ogród kwiatowy. Możliwe, że pd.-zach. narożnik zajmował sad, oddzielony rzędem dębów. Ok. poł. XIX w. do majątku prowadziły dwie drogi. Jedna od pn. stanowiła wjazd reprezentacyjny, druga, równoległa do niej, a na fragmencie przylegająca, ciągnęła się od pd. i była dojazdem do budynków gospodarczych. Układ kompozycji krajobrazowej przedstawiony jest na mapach topograficznych z pocz. XX w. Widać na nim wyraźnie charakterystyczną sieć komunikacyjną opartą na obrzeżnej, swobodnie prowadzonej drodze spacerowej, do której doprowadzają ścieżki przecinające środek założenia. Na planie oznaczono także regularne nasadzenia drzew wzdłuż dróg dojazdowych. W ewidencji parku sporządzonej w 1977 r. opisano widoczne wgłębienie po niewielkiej sadzawce w centralnej części parku oraz niewielki pagórek widokowy z fragmentami dawnej balustrady w pn.-zach. narożniku. Według tego samego dokumentu dawna polana po pd. stronie pałacu była porośnięta robiniami akacjowymi i krzewami, a wolne przestrzenie między grupami drzew wykorzystywano jako ogródki warzywne i kurniki. W inwentaryzacji drzewostanu podano, że przeważającymi gatunkami były: robinia, lipa drobnolistna, dąb szypułkowy i olsza czarna. Mocno rozwinięta była również warstwa krzewów, których wiek szacowano wówczas na ok. 20 lat.
Przed kilku laty rozpoczęto prace pielęgnacyjne w parku, podczas których wycięto i wykarczowano wszystkie podrosty drzew i krzewy. Drzewa, które pozostały wysoko podkrzesano. Ich stan zdrowotny jest dobry. Zachowano starodrzew parkowy, w którym dominują lipy drobnolistne (Tilia cordata). Część z nich należy do historycznej alei parkowej, akcentującej główną drogę. Oprócz nich występują również dęby szypułkowe (Quercus robur) i robinie akacjowe (Robinia pseudoaccacia). Na szczególne wyróżnienie zasługują stożkowe odmiany dębu szypułkowego (Quercus robur ‘Fastigiata’). Drzewa iglaste stanowią mniejszość, a ich przykładem jest świerk pospolity (Picea abies). Nawierzchnie placów i dróg parkowych utwardzono żwirem, przy ich krawędziach uformowano niskie bukszpanowe (Buxus sempervierens) żywopłoty. Wypełnienie z bukszpanów zastosowano również w klombach na dawnym dziedzińcu folwarcznym. Wzdłuż elewacji budynków gospodarczych posadzono krzewy i byliny, m.in. róże, lawendy i rododendrony. W kilku miejscach utworzono rabaty z bylin i krzewów iglastych. Przy dawnym domku ogrodnika wydzielono niewielki ogródek ziołowy, podzielony na regularne kwatery. Pod drzewami oraz na odkrytym terenie po zach. stronie pałacu założono trawniki.