W dniach 31 maja – 2 czerwca 2012 r. w Gubinie odbyła się międzynarodowa konferencja naukowa pt. „Społeczeństwo obywatelskie a ochrona zabytków na pograniczu polsko-niemieckim”. Zorganizowana została przez Gminę Gubin, Warsztat Konserwatora Gubińskiej Fary, Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Zielonej Górze i Uniwersytet Europejski Viadrina we Frankfurcie nad Odrą, we współpracy z Polskim i Niemieckim Komitetem Narodowym Międzynarodowej Rady Ochrony Zabytków ICOMOS.
Główne tematy konferencji dotyczyły realiów, szans i zagrożeń zabytków na pograniczu polsko-niemieckim w aspekcie historycznym, prawnym, ekonomicznym i społecznym. Sytuację dziedzictwa kulturowego woj. lubuskiego przybliżyła dr B. Bielinis-Kopeć Lubuski Wojewódzki Konserwator Zabytków. Wśród licznych referentów obecna była E. Stanecka Zachodniopomorski Wojewódzki Konserwator Zabytków, która przybliżyła historię odbudowy fary w Chojnie. Podnoszono również zagadnienia społecznej akceptacji dziedzictwa kulturowego pogranicza oraz inicjatyw obywatelskich na rzecz ich ochrony, ilustrowane licznymi przykładami działań konserwatorskich w zabytkach sakralnych i rezydencjonalnych. Przystąpienie Polski do Unii Europejskiej stworzyło możliwości uczestnictwa obywateli w wielu inicjatywach m.in. o charakterze kulturalnym. Nastąpiło zbliżenie gospodarcze i kulturowe regionów na pograniczu, podjęto szereg wspólnych inicjatyw, m.in. w oparciu o dotacje unijne. Ta pozytywna transformacja wyzwoliła szereg inicjatyw dotykających szeroko rozumianej ochrony dziedzictwa kulturowego. Nieprzypadkowo na miejsce konferencji wybrano Gubin. Działania podejmowane w ostatnich latach wokół ruin fary gubińskiej ukazują możliwości jakie daje transgraniczna współpraca w oparciu o zaangażowanie społeczeństwa obywatelskiego. Stanowią też wzorcowy przykład międzynarodowej współpracy na polsko-niemieckim pograniczu oraz integracji mieszkańców polskiego Gubina, jak i niemieckiego Guben.
Konferencja spotkała się z ogromnym zainteresowaniem, czego dowodzi udział bez mała 130 osób z Polski i Niemiec. Stworzyła płaszczyznę dla wymiany doświadczeń i poglądów w obszarze problematyki dziedzictwa kulturowego na pograniczu polsko-niemieckim pomiędzy przedstawicielami świata kultury, nauki oraz konserwatorami zabytków a społecznikami i regionalistami. Uczestnicy konferencji mieli okazję zwiedzić również pocysterski zespół klasztorny w Neuzelle, kościół w Bieczu, zespoły pałacowo-parkowe w Brodach i Branitz. Uznano, iż temat społecznej aktywizacji na rzecz opieki nad zabytkami w regionach przygranicznych warto kontynuować w przyszłości.
