W dn. 9 grudnia 2014 r. w sali kolumnowej Urzędu Marszałkowskiego w Zielonej Górze, w ramach IX Lubuskich Spotkań Architektów z Konserwatorami Zabytków, zorganizowana została konferencja naukowa poświęcona architekturze i krajobrazowi kulturowemu lubuskiej wsi. Licznie zgromadzonych gości, wśród których obecni byli m.in. przedstawiciele samorządu terytorialnego, sołtysi, księża, członkowie stowarzyszeń, regionaliści, architekci, konserwatorzy oraz studenci Uniwersytetu Zielonogórskiego, powitał Pan arch. Jerzy Gołębiowski Prezes Stowarzyszenia Architektów Polskich Oddział w Zielonej Górze. Wprowadzenie do konferencji wygłosiła Pani Elżbieta Polak Marszałek Województwa Lubuskiego. Podczas konferencji przedstawiono m.in. koncepcję Sieci Najciekawszych Wsi, która stanowi szansę za zachowanie dziedzictwa kulturowego wsi (Pan Ryszard Wilczyński Wojewoda Opolski), omówiono dziedzictwo kulturowe, jako czynnik rozwoju lokalnego (Pani dr Anna Potok), perspektywy dla rozwoju lokalnej społeczności na przykładzie wsi Locronan we Francji (Pan arch. Dominik Mączyński z Narodowego Instytutu Dziedzictwa w Warszawie). Następnie Pan prof. Wojciech Strzyżewski z Uniwersytetu Zielonogórskiego omówił historyczne uwarunkowania osadnictwa wiejskiego na terenie województwa lubuskiego, Pani dr Barbara Bielinis-Kopeć Lubuski Wojewódzki Konserwator Zabytków zaprezentowała wartości kulturowe wsi województwa lubuskiego, a Pani dr inż. Arch. Beata Makowska przedstawiła przykład wsi Krzekowo w kontekście przestrzeni negatywnie „wykorzystanej”. Na zakończenie Pani Joanna Lidanne i Pan Krzysztof Fedorowicz (przedstawiciele stowarzyszeń: Zielonogórskie Towarzystwo Upiększania Miasta i Winnice Lubuskie) przestawili referat poświęcony krajobrazowi w kontekście potrzeb jego ochrony.
Konferencja zorganizowana została przez: Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego, Stowarzyszenie Architektów Polskich Oddział w Zielonej Górze, Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Zielonej Górze, przy wsparciu Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich, Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich.
Jej głównym celem było przybliżenie problematyki ochrony dziedzictwa kulturowego wsi oraz aktywizacji ich mieszkańców w kontekście włączenia wsi z terenu województwa lubuskiego w Sieć Najciekawszych Wsi. Sieć ta jest w trakcie organizacji, jej liderem jest województwo opolskie, zaawansowane prace trwają również na terenie województwa śląskiego. Z terenu województwa lubuskiego wstępnie wytypowane zostały wsie, które z uwagi na swój potencjał kulturowy proponowane są do włączenia do Sieci, jednak należy podkreślić, ze nie jest to zamknięta grupa, do której dołączyć mogą inne miejscowości.
Lubuski wojewódzki konserwator zabytków wytypował 33 miejscowości, które prezentują wysokie wartości kulturowe, kwalifikujące je do włączenia w Sieć Najpiękniejszych Wsi. Należą do nich: Biedrzychowice Dolne, gm. Żary, pow. żarski; Bobrowice, gm. Bobrowice, pow. krośnieński; Bogaczów, gm. Nowogród Bobrzański, pow. zielonogórski; Broniszów, gm. Kożuchów, pow. nowosolski; Bronków, gm. Bobrowice, pow. krośnieński; Budachów, gm. Bytnica, pow. krośnieński; Czarna, gm. Zabór, pow. zielonogórski; Danków, gm. Strzelce Krajeńskie, pow. strzelecko-drezdenecki; Dłużek, gm. Lubsko, pow. żarski; Dobroszów, gm. Bytnica, pow. krośnieński; Droszków, gm. Zabór, pow. zielonogórski; Glińsk, gm. Świebodzin, pow. świebodziński; Górzyn, gm. Lubsko, pow. żarski; Jarnatów, gm. Lubniewice, pow. sulęciński; Klępsk, gm. Sulechów, pow. zielonogórski; Kolsko, gm. Kolsko, pow. nowosolski; Kołczyn, gm. Krzeszyce, pow. sulęciński; Konotop, gm. Konotop, pow. nowosolski; Kosieczyn, gm. Zbąszynek, pow. świebodziński; Łaz, gm. Zabór, pow. zielonogórski; Milsko, gm. Zabór, pow. zielonogórski; Opalewo, gm. Szczaniec, pow. świebodziński; Osiek, gm. Lubsko, pow. żarski; Połęcko, gm. Ośno Lubuskie, pow. słubicki; Pomorsko, gm. Sulechów, pow. zielonogórski; Przytok, gm. Zabór, pow. zielonogórski; Siecieborzyce, gm. Szprotawa, pow. żagański; Smolno Wielkie, gm. Kargowa, pow. zielonogórski; Tarnawa Krośnieńska, gm. Bobrowice, pow. krośnieński; Trzebiechów, gm. Trzebiechów, pow. zielonogórski; Wicina, gm. Jasień, pow. żarski; Wysoka, gm. Międzyrzecz, pow. międzyrzecki; Zabór, gm. Zabór, pow. zielonogórski; Zatonie, gm. Zielona Góra, pow. zielonogórski.
Wsie te posiadają zarówno potencjał kulturowy jak i społeczny, który w przyszłości może służyć promocji miejscowości w aspekcie rozwoju turystyki w regionie oraz na szerszym ogólnopolskim forum. Jednak należy podkreślić, iż głównie od ich mieszkańców zależy czy wykorzystają możliwości i zechcą aktywnie włączyć się w działania mające na celu zachowanie dawnego charakteru wsi i ich turystycznego rozwoju.
