Aleje w ewidencji zabytków

Do wojewódzkiej ewidencji zabytków włączono 38 alei i 2 szpalery drzew z terenu powiatu świebodzińskiego, w skład których wchodzą wiekowe dęby, wiązy, kasztany, orzechy, jesiony, klony, lipy, jabłonie i grusze. Warto pamiętać, że aleje są wyjątkowym elementem krajobrazu kulturowego. W XVIII w. i na początku XIX w. drzewa powszechnie sadzano wzdłuż ulic w miastach oraz wzdłuż dróg, szlaków kolejowych, dróg wodnych i kanałów melioracyjnych. Na terenie Polski północnej i zachodniej masowe nasadzenia prowadzano na podstawie pruskich edyktów królewskich m.in. z 1731 i 1797 r. Nakazywały one sadzenie drzew i równocześnie chroniły już rosnące, a za ich niszczenie przewidywały surowe kary pieniężne i cielesne, łącznie z przywiązaniem sprawców do drzewa i zawieszeniem im na szyi tabliczki „Psujący drzewa”. Do dziś odgrywają ważną rolę, m.in. chronią podróżnych przed słońcem, deszczem, wiatrem i śniegiem. Organizują przestrzeń, wprowadzając ład i orientację: wskazują kierunki podróży, wyznaczają korytarze komunikacyjne, łączą układy przestrzenne, np. dwór ze wsią, czy poszczególne miejscowości. Wiekowe drzewa przydrożne mają wartość historyczną, są świadkami rozwoju szlaków komunikacyjnych. Starannie wkomponowane w pejzaż są jego ozdobą. Aleje są cennym elementem krajobrazu, a jak stwierdzono w Europejskiej Konwencji Krajobrazowej: „krajobraz jest kluczowym elementem dobrobytu całości społeczeństwa i jednostek, [a] jego ochrona, a także gospodarka i planowanie niesie w sobie prawa i obowiązki dla każdego człowieka”.