Kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Lesznie Dolnym (gm. Szprotawa), zlokalizowany jest w centralnej części wsi, na wschód od drogi wojewódzkiej numer 297. Obecnie jest to budowla salowa, orientowana, o trójbocznie zamkniętym chórze, z dobudowaną od zachodu wieżą posadowioną na kruchcie, oraz – niewielką zakrystią przylegającą do korpusu od północy.
W okresie od lipca do końca października 2011 roku wykonane zostały na zlecenie Lubuskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków badania konserwatorskie elewacji świątyni. Bezpośrednią przyczyną ich podjęcia była chęć przeprowadzenia przez Parafię remontu kościoła. Prace sondażowo- badawcze miały na celu rozpoznanie, określenie stanu, jak również – stopnia zachowania warstw stratygraficznych wcześniejszych wypraw tynkarskich i malarskich. Ciekawym zagadnieniem, które pojawiło się podczas badań była próba ustalenia chronologii poszczególnych faz budowy, jak i późniejszych przekształceń lesznieńskiej świątyni.
Do chwili obecnej brak jakichkolwiek poważniejszych badań nad formą i czasem powstania kościoła, spowodował przyjęcie się w dotychczasowej literaturze fachowej datowania obiektu, opartego jedynie na ogólnym rozpoznaniu jego obecnej formy, na wiek XVIII lub lata siedemdziesiąte XVII wieku. Jednak w toku tegorocznych badań możliwym okazało się przesunięcie tej datacji, w kwestii powstania pierwszej lesznieńskiej świątyni na koniec XIII, lub początek XIV wieku.
Przemawia za tym choćby fakt, iż wymieniony po raz pierwszy w źródłach z roku 1376 kościół, występujący już jako samodzielna parafia, w rzeczonym okresie musiał mieć już na tyle ugruntowaną pozycję i posiadać na tyle duże dochody, iż niemożliwym wydaje się, aby mogło się to stać w stosunkowo krótkim czasie, albowiem okrzepnięcie samej instytucji i wybudowanie świątyni, to proces złożony i długotrwały.
Kolejnym argumentem przemawiającym za wcześniejszym datowaniem świątyni jest zdjęcie wykonane przed ostatnim remontem w roku 1992, ukazujące północną stronę kościoła z częściowo zbitym tynkiem, na którym widoczna jest spora partia gotyckiego kamiennego lica budowli. Także zachodnia ściana szczytowa, przesłonięta dziś częściowo przez dobudowaną w 2 poł. XVIII stulecia wieżę, pochodzi z tej samej fazy budowy, na co wskazują zarówno oględziny murów od wewnętrznej strony wieży, jak i wykonane odkrywki sondażowe. Podobnie wygląda kwestia elewacji południowej korpusu, zwłaszcza zaś zachodniego odcinka ściany. Prawdopodobnie są to pierwotne, najstarsze partie budowli, co wnosić należy zarówno po formie, materiale użytym do budowy, jak i widocznej, pomimo współczesnego otynkowania, zmiennej grubości i nieregularności muru.
Podsumowując dotychczasowe wyniki tegorocznych badań, zarówno wzmianki źródłowe, wykonane odkrywki sondażowe, jak i dokładne oględziny kościelnych murów obwdowych zdają się potwierdzać istnienie dobrze zachowanych partii gotyckiej świątyni, ukrytych pod późniejszymi nawarstwieniami.
