Rozpoczął się remont konserwatorski elewacji średniowiecznego kościoła parafialnego pw. św. Jana Chrzciciela w miejscowości Chichy w gm. Małomice. Jego celem jest odtworzenie historycznego sposobu opracowania elewacji. Obecnie trwa żmudne usuwanie współczesnych, cementowych tynków, którymi w okresie powojennym pokryto mury świątyni.
Przeprowadzone w 2017 roku przez mgra Karola Błaszczyka sondażowe stratygraficzne badania konserwatorskie elewacji kościoła wykazały, że „są to w większości współczesne tynki cementowe i cementowo-wapienne. Mają one negatywny wpływ na stan zachowania zabytkowych murów kościoła, stanowiąc źródło ich zasolenia i zawilgocenia. Ponadto tynki stanowią ahistoryczną, współczesną, nieestetyczną aranżację budowli, wpływając na obniżenie jej walorów zabytkowych, gdyż, jak wykazano w badaniach, obiekt najprawdopodobniej pierwotnie nie był tynkowany. Zachowane nawarstwienia stratygraficzne odkryte na elewacjach kościoła to mury kamienne, ceglano-kamienne i ceglane spojone zaprawami wapienno-piaskowymi o zróżnicowanej strukturze i kolorystyce, w zależności od faz rozbudowy oraz czasu ich powstania i stosowanej wówczas technologii. W przypadku murów gotyckich zaprawy wykonane z dobrej jakości, długo dołowanego wapna wykazują znaczną twardość i spoistość. Najstarsze pozostałości tynków to gruboziarnisty biały tynk barokowy, odkryty w dolnych partiach wieży, głównie na północnej elewacji przyziemia. Resztki tynków z końca XVIII wieku lub też początków XIX wieku, odnaleziono w wielu miejscach, to brunatny wapienno-piaskowy tynk o dość drobnym wypełniaczu i dużej zawartości iłów oraz glin.” W podsumowaniu badań K. Błaszczyk konstatuje, że „pierwotnie w okresie gotyku kościół oraz budynek bramny były zapewne z zewnątrz nieotynkowane, być może poza wyjątkiem glifów otworów okiennych oraz portali, tudzież wejść. Kościół otynkowano w całości lub częściowo (dobudowane w tym czasie kaplice) zapewne dopiero w okresie późnego renesansu. Taki stan rzeczy zapewne utrzymał się także w baroku i później. Dopiero na skutek zaniedbań lub ewentualnych trudności natury finansowej, wcześniejsze, zapewne wielokrotnie naprawiane i uzupełniane tynki samoistnie odpadły na skutek postępującej erozji, co musiało nastąpić w 1 połowie XX wieku. Stan ten utrzymał się do okresu powojennego i dopiero w latach 70. lub 80 XX wieku miejscowa społeczność podjęła się trudu kapitalnego remontu elewacji.”
Trwający obecnie remont elewacji, podczas którego usuwane są wtórne, współczesne, cementowe tynki, spod których odsłaniane jest oryginalne lico, są także jedyną okazją do pełnego rozpoznania cennego zabytku. dzięki zaplanowanym badaniom architektonicznym. Zarysowane wstępnie przez wcześniejszych badaczy dzieje i przekształcenia kościoła w Chichach zostaną zweryfikowane w oparciu o uwidocznioną spod cementowej skorupy strukturę murów. W trakcie badań rozpoznana zostanie także konstrukcja i budowa murów, użyte materiały oraz zastosowane technologie. Ujawnione i zinterpretowane zostaną także nieznane dotąd fakty z wielowiekowej historii budowli, które zapisały się w strukturze jej murów. Opracowanie zostanie sporządzone na podstawie analizy budulca i zastosowanych na elewacjach wątków. W ramach badań analizie poddany zostanie również materiał ikonograficzny oraz sporządzona zostanie inwentaryzacja rysunkowa i opis chronologicznego rozwarstwienia murów. Badania architektoniczne kościoła w Chichach przyczynią się także do istotnego wzbogacenia wiedzy naukowej na temat średniowiecznych budowli sakralnych na naszym terenie.
Średniowieczny kościół w Chichach datowany jest na 2 poł. XIII wieku. Nawę przekrywał wówczas drewniany strop, zaś prezbiterium drewniana koleba. Prawdopodobnie jeszcze pod koniec XV lub na początku XVI stulecia obiekt został powiększony o zakrystię i wieżę. W wieku XVII, prawdopodobnie jeszcze przed wybuchem wojny 30-letniej, możliwe, że w roku 1614 dobudowane zostały obie kaplice. Prawdopodobnie w tym czasie powiększono i przekształcono gotyckie okna korpusu nawy i prezbiterium, zaś elewacje otynkowano. Z roku 1701 zachowała się wzmianka o pracach renowacyjnych i remontowych kościoła. W roku 1933 uszkodzony przez piorun, drewniany hełm kryty gontem zastąpiono nowym, krytym miedzią, o identycznej formie i wysokości. W latach 60., 80. i 90. XX wieku przeprowadzono szereg prac remontowych polegających między innymi na otynkowaniu elewacji, wymianie pokrycia dachowego i stolarki drzwiowej, wykonaniu nowych posadzek, modernizacji instalacji odgromowej i elektrycznej oraz malowaniu wnętrza.
Murowana, jednonawowa, gotycka budowla posiada prostokątne prezbiterium, zakrystią, kaplice od północy i od południa oraz wieżę od zachodu. Korpus nakryty jest dachem dwuspadowym. Wieże nakrywa ostrosłupowy hełm. Nawę i prezbiterium sklepiono sklepieniami sieciowymi. Pozostałe wnętrza sklepione są krzyżowo. Na wyposażeniu zachowały się m.in. dwa późnogotyckie tryptyki oraz szereg renesansowych płyt nagrobnych.
oprac. Agnieszka Kirkor-Skowron, Kierownik Działu Zabytków Ruchomych Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Zielonej Górze w oparciu o Dokumentację sondażowych badań stratygraficznych elewacji kościoła parafialnego pw. św. Jana Chrzciciela w Chichach wraz z budynkiem bramnym autorstwa mgra Karola Błaszczyka
