15 lipca 2024 r. nastąpiło uroczyste otwarcie dworu w Zielonej Górze-Ochli po przeprowadzonych w 2023 r., zakrojonych na szeroką skalę, pracach remontowych i konserwatorsko-restauratorskich. Zabytek, w którym w latach 80. XX w. przerwano remont i przez kolejne lata pozostawał nieużytkowany, zaadaptowano na Centrum Kultur Europejskich. Jest on siedzibą Muzeum Etnograficznego w Zielonej Górze i będzie udostępniany na cele konferencyjne, edukacyjne i kulturalne.
Kompleksowe prace objęły remont dachu, elewacji i wnętrz, w tym m.in., usunięcie zdegradowanych i zasolonych tynków cementowych; odtworzenie detalu architektonicznego na elewacjach (w oparciu o badania architektoniczne), pomalowanie elewacji i wnętrz w kolorystyce ustalonej na podstawie badań konserwatorskich (w niektórych wnętrzach, gdzie nie natrafiono na jej ślady – dobranej na podstawie analogii), wykonanie posadzek i parkietów, stolarki okiennej i drzwiowej, a także prace konserwatorsko-restauratorskie przy zachowanej stolarce drzwiowej, kominkach, sztukateriach, portalach, kamiennej balustradzie i schodach. Wykonano także wszystkie niezbędne instalacje i zagospodarowano otoczenie dworu.
Barokowa rezydencja powstała w 1684 r. staraniem O. F. von Unrugha, co upamiętniono na tablicy erekcyjnej nad wejściem, a prace przy wystroju wnętrz zakończono w 1687 r. Za kolejnych właścicieli z rodu von Nassau w 1770 r. do elewacji frontowej dostawiono balustradę, podkreślając wejście główne. Do poł. XIX w. majątek należał do rodu von Schlabendorf, a następnie często zmieniał właścicieli. Po II wojnie światowej dwór zaadaptowano na mieszkania, a dd 1982 r. należy do Muzeum Etnograficznego w Zielonej Górze. W latach 70.-, 80- i 90. XX w. prowadzono prace remontowe związane z adaptacją zabytku na cele muzealne, których nie dokończono. Przełożono pokrycie dachu, wzmocniono więźbę i stropy, przemurowano nadproża, częściowo zmieniono układ wnętrz, wykonano też nową stolarkę okienną oraz przeprowadzono prace konserwatorskie przy dekoracjach sztukatorskich. Skuto tynki w większości wnętrz i na elewacjach, usuwając z nich detal architektoniczny, a następnie prace przerwano.
Barokowy dwór jest budowlą piętrową, murowaną, na planie prostokąta, nakrytą wysokim czterospadowym dachem. W układzie dwutraktowym wnętrz z westybulem na osi oraz apartamentami i alkowami, czytelne są wpływy rozwiązań francuskich. Wnętrza przekryte są sklepieniami krzyżowymi i sufitami z fasetami o bogatym wystroju sztukatorskim. Obok dekoracji o motywach roślinnych, zdobiących także cztery zachowane kominki, wprowadzono symboliczne przedstawienia figuralne, odzwierciedlającej ducha protestantyzmu wbrew triumfującej wówczas na Śląsku kontrreformacji, wiązane z wpływami włoskimi. Dwór jest jednym z czołowych dzieł barokowej architektury rezydencjonalnej w regionie, a dzięki przeprowadzonemu remontowi konserwatorskiemu przywrócony został do dobrego stanu, z wydobyciem i wyeksponowaniem zachowanych elementów cennego wystroju sztukatorskiego wnętrz.
Barbara Bielinis-Kopeć
