Zakończenie prac obejmujących adaptację dawnego kościoła ewangelickiego w Bytomiu Odrzańskim na Centrum Historyczno-Kulturalne

Zakończono rozpoczęte w 2018 r. prace obejmujące adaptację dawnego kościoła ewangelickiego w Bytomiu Odrzańskim na Centrum Historyczno-Kulturalne, realizowane przez Fundację Archeologiczną w Zielonej Górze oraz Gminę Bytom Odrzański.
Kościół ewangelicki w Bytomiu Odrzańskim wzniesiono w latach 1744-46, na reliktach dawnego gimnazjum pochodzącego z 1616 r., ufundowanego przez Georga von Schönaich. W latach 1859-60 dokonano przebudowy obiektu i wzniesiono wieżę w jego południowo-zachodnim narożniku. Nieużytkowany od czasów wojny obiekt, zlokalizowany w samym sercu miasta, oczekiwał na nową funkcję. Jednak ze względu na dużą kubaturę oraz zaawansowaną degradację, stopniowo gasły nadzieje na jego adaptację.
W 2011 r. Fundacja Archeologiczna z siedzibą w Zielonej Górze, która nabyła obiekt, opracowała dokumentację projektową z myślą o nowej funkcji, związanej z ochroną zabytków archeologicznych i ich popularyzacją. Przeprowadzono wówczas badania konserwatorskie, architektoniczne i archeologiczne, które pozwoliły na przeprowadzenie wartościowania przed planowaną adaptacją. Dokonano również interesujących odkryć, ustalając faktyczny zasięg zachowanych murów dawnego gimnazjum. Przez lata nie udało się jednak pozyskać środków na ten cel. Dopiero w 2018 r., przy wsparciu Gminy Bytom Odrzański, przystąpiono do prac, które obejmowały kompleksowy remont świątyni, znajdującej się wówczas w bardzo złym stanie zachowania.
W ramach prac przeprowadzono remont dachu, elewacji i wnętrz, tworząc miejsca do przechowywania eksponatów, prac dokumentacyjnych, konserwatorskich, ale też zaplecze do wydarzeń kulturalnych, konferencji, które będą odbywać się w obiekcie. We wnętrzach wyeksponowano relikty zachowanych polichromii, część empor, fragmenty historycznych posadzek. Dokonano również prac konserwatorskich przy niezwykle wartościowym, renesansowym portalu pochodzącym z wzniesionego w 1616 r. gimnazjum. W obiekcie zaaranżowana zostanie także regionalna izba muzealna, w której swoje miejsce znajdzie wystawa elementów zachowanych z wystroju i wyposażenia dawnego kościoła. W ramach prac zaadaptowano też wieżę jako widokową, która udostępniana będzie dla turystów, pieczołowicie zachowując przy tym historyczne napisy ryte w tynku, również te powojenne, wykonane przez nowych mieszkańców miasta.
Zrealizowane prace pozwoliły na zachowanie cennego obiektu w strukturze miasta. Adaptacja zabytku tak cennego jak dawny kościół ewangelicki w Bytomiu Odrzańskim niesie ze sobą wiele trudności, ale też podjęte działania są szczególnie ważne dla całego regionu. Prace związane z dostosowaniem obiektu do nowej funkcji zaplanowano po szczegółowym rozpoznaniu, co pozwoliło na wpisanie nowego przeznaczenia w zabytek. Szczególnie istotny jest charakter nowej funkcji – kulturalnej, naukowej, edukacyjnej i turystycznej. Takie przeznaczenie pozwoli na użytkowanie obiektu dla dobra społeczności.
Prace współfinansowane były ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego – Lubuskie 2020 r.