Gubin – otwarcie wieży kościoła farnego

W  dniu 31  maja 2013  r. nastąpiło uroczyste otwarcie wieży dawnego kościoła farnego w Gubinie. W  ten sposób zakończone zostały prace, które  sfinansowano w  ramach programu operacyjnego Transgranicznej Współpracy Polska –  Brandenburgia: pt.  „Renowacja Wieży Kościoła Farnego w  Euromieście Gubin-Guben –  warsztaty transgranicznego rozwoju kultury, sztuki i  nauki”. Środki na  ten  cel pozyskano dzięki wielkiemu osobistemu zaangażowaniu Pana Bartłomieja Bartczaka Burmistrza Gubina oraz  wielu osób wspierających idee odbudowy największej budowli sakralnej w  naszym regionie. Mieszkańcy Gubina i  Guben, którzy od  wielu lat interesują się losem zniszczonej w  1945  roku fary, podobnie jak  odwiedzający nasz region turyści, będą  mogli bezpiecznie wejść do  wieży dawnej świątyni. Jest to  pierwszy, bardzo ważny krok na  drodze ku  odbudowie zabytku i  przywróceniu go społeczeństwu.
Zaproszenie do  udziału w uroczystości przyjęli m.in.  Pan Marcin Jabłoński Wiceminister Spraw Wewnętrznych, Pan Jerzy Ostrouch Wojewoda Lubuski, Pan  Stanisław Iwan Senator  RP oraz  Pan  Czesław Fiedorowicz Prezes Euroregiony Sprewa-Nysa-Bóbr. Wszyscy zaproszeni goście w  bardzo ciepłych słowach wyrazili wsparcie i  podziękowanie za  zaangażowanie władz samorządowych oraz  różnych grup społecznych z  Polski i  Niemiec, które  aktywnie od  wielu lat włączają  się w  popularyzację zabytku i  działają na  rzecz jego  odbudowy. Dowodem uznania za  długoletnie starania na  tym polu są  złote odznaki „Za  opiekę nad  Zabytkami”, które  na  wniosek Lubuskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, Minister Kultury i   Dziedzictwa Narodowego przyznał Panu Bartłomiejowi Bartczakowi Burmistrzowi Gubina i Panu Guentere Quiel Prezesowi Stowarzyszenia Wspierającego Odbudowę Fary w  Gubinie zs.  w  Guben. Wręczenia odznak dokonał Pan  Jerzy Ostrouch Wojewoda Lubuski przy  udziale Barbary Bielinis-Kopeć Lubuskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.
Zniszczona w  trakcie działań wojennych, fara w Gubinie nie  została dotąd odbudowana. Historia świątyni sięga XIII  wieku, gdy  wzniesiono w  tym  miejscu pierwszą romańską budowlę, której  relikty kryją się we  wnętrzu zachowanych do  dnia dzisiejszego ruin późnogotyckiego kościoła. W  jego  architekturze widoczny jest  wpływ pomorskiej szkoły Henryka Brunsberga. Ruina świątyni została częściowo zabezpieczona w  1951  roku oraz  w  latach 1979–1980, gdy  nakryto dachem zakrystię. W  2005  roku rozpoczął  się nowy, ważny okres w  historii zabytku. Powstała wówczas fundacja „Fara Gubińska –  centrum spotkań polsko-niemieckich”, pilotująca program odbudowy świątyni, której  aktywnym członkiem był  Pan Bartłomiej Bartczak. W  tym  samym roku w  Guben założone zostało „Stowarzyszenie Wspierające Odbudowę Fary w  Gubinie”, której  prezesem został pan Guenter Quiel. W  latach 2006-2008 zabezpieczono koronę murów obwodowych i  odbudowano zwieńczenie wieży. Jednocześnie, przy  wsparciu wolontariuszy z  Niemiec, odgruzowano wnętrze kościoła pod  nadzorem archeologicznym oraz  wykonano szereg badań, m.in.  przy  użyciu lasera i  georadaru. Wykonano również badania archeologiczno-architektoniczne.
Zachowana do  dnia dzisiejszego w  stanie zabezpieczonej ruiny, budowla jest  orientowana, murowana z  cegły. Trójnawowy korpus halowy, czteroprzęsłowy, łączy  się z  tej  samej szerokości prezbiterium z  obejściem zamkniętym poligonalnie. Wnętrze obiega wieniec kaplic nakrytych pulpitowymi daszkami. Od  północy przylega zakrystia, a  od  zachodu wieża, sześciokondygnacyjna, zwieńczona attyką i  formą ośmiobocznej latarni, nakrytej kopulastym hełmem. Zachowały są  mury obwodowe kościoła na  całej ich  wysokości wraz  z  przyporami, filarami, a  ponadto wieża, zakrystia – zadaszona z  dwuprzęsłowym sklepieniem krzyżowo-żebrowym, oraz  kaplice między przyporami, zabezpieczone daszkami, przekryte sklepieniami gwiaździstymi i sieciowymi. Taki   stan zachowania daje szansę na  odbudowę zabytku w  jego  dawnej formie architektonicznej. O  szczegółach rozwiązań przesądzi ogłoszony w  tym  roku konkurs architektoniczny, którego  zadaniem jest  wyłonienie najlepszego projektu na  odbudowę zabytku. Ma  on  pełnić m.in.  funkcje kulturalne, komunalne, społeczne, turystyczne, naukowe i  ekumeniczne. Przed  władzami samorządowymi, które  są  prawnym właścicielem zabytku, stoi więc  jeszcze ogromne zadanie nie  tylko  wyłonienia dobrego i  funkcjonalnego projektu, który  będzie uwzględniał potrzeby mieszkańców oraz  poszanowanie substancji zabytkowej, jak  również znalezienie środków finansowych na  realizację tego  wyzwania jakim  jest  niewątpliwie odbudowa jednego z  najcenniejszych zabytków sztuki sakralnej w  naszym  regionie.