Międzynarodowy Dzień Ochrony Zabytków obchodzony jest w dniu 18 kwietnia od 1983 r. w większości krajów świata. Ustanowiony został przez Komitet Wykonawczy Międzynarodowej Rady Ochrony Zabytków ICOMOS i wpisany przez UNESCO do rejestru ważnych imprez o znaczeniu światowym. Celem tego święta jest przybliżenie społeczeństwu problematyki dziedzictwa kulturowego i zaprezentowanie zabytków mających szczególne znaczenie dla dziedzictwa światowego i wielokulturowości w naszym kraju. W województwie lubuskim świętujemy ten dzień w trakcie wojewódzkich obchodów, które organizowane są od 2005 r. w różnych miejscowościach naszego regionu.
Współorganizatorami Wojewódzkich Obchodów Międzynarodowego Dnia Ochrony Zabytków, które odbyły się dniu 28 kwietnia 2010 r. na zamku w Kożuchowie byli Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Zielonej Górze, Starostwo Powiatowe w Nowej Soli oraz Urząd Miasta i Gminy w Kożuchowie. Honorowy patronat nad uroczystościami objęli J.E. ks dr Stefan Regmunt Biskup Diecezji Zielonogórsko-Gorzowskiej i Helena Hatka Wojewoda Lubuski.
Uroczystości poprzedziła Msza Święta w kościele parafialnym pw. Matki Bożej Gromnicznej w Kożuchowie, którą odprawił J.E. ks. dr Stefan Regmunt w intencji osób sprawujących opiekę nad zabytkami, w tym śp. Tomasza Merty, Generalnego Konserwatora Zabytków, tragicznie zmarłego w Katastrofie Smoleńskiej.
Uroczystego powitania gości dokonał Andrzej Ogrodnik Burmistrz Kożuchowa. Następnie kilka słów do zgromadzonych skierowała Małgorzata Lachowicz-Murawska Starosta Nowosolski. W trakcie uroczystości Barbara Bielinis-Kopeć wręczyła złote i srebrne „Odznaki za Opiekę nad Zabytkami”, które Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego przyznał m.in. długoletnim proboszczom szczególnie zasłużonym w utrzymanie podlegających im zabytkowych świątyń w dobrym stanie zachowania.
Barbara Bielinis-Kopeć wręczyła również nagrody laureatom tegorocznej edycji nagrody Lubuskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków „Lubuskie Konserwacje 2010”. W kategorii “za realizację prac konserwatorsko-restauratorskich w zabytku” nagrodę przyznano Parafii Rzymskokatolickiej pw. św. Jana od Krzyża w Starosiedlu za realizację kompleksowych prac konserwatorsko-restauratorskich i robót budowlanych w kościele pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Witaszkowie.
Wręczając nagrodę na ręce ks. proboszcza Bogdana Kusiaka, B.Bielinis-Kopeć podkreśliła, że jest to efekt zbiorowego wysiłku, który przyniósł rezultaty zasługujące na wyróżnienie.
Pani sołtys Małgorzata Czernik potrafiła zintegrować środowisko, należy docenić również ostrożne i pełne poszanowania dla zabytkowej substancji świątyni podejście ze strony projektanta arch. Klemensa Borzdyńskiego oraz staranne wykonanie prac przez firmę Lapis Marcina Furtaka.
W kategorii: “za renowację i adaptację architektoniczną zabytku” nagrodę przyznano „DA-SA” S.J. Piotr Czyżewski, Dariusz Sanocja w Zielonej Górze za realizację robót budowlanych i prac konserwatorskich związanych z adaptacją zabytku na cele mieszkalne – w budynku dawnej tkalni przy ul. Fabrycznej 13 w Zielonej Górze. Właściciele był jednocześnie wykonawcą rzetelnie zrealizowanych prac zaś na sukces tego przedsięwzięcia złożyła się m.in. opracowana na wysokim poziomie fachowości dokumentacja techniczna autorstwa arch. Pawła Kochańskiego.
Ustanowiona w 2008 roku przez Lubuskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków nagroda jest uhonorowaniem właściciela zabytku za znaczące dokonania w zakresie poprawy stanu zachowania zabytku, podkreślenia jego walorów artystycznych i użytkowych w aspekcie prawidłowo wykonanych prac konserwatorskich, restauratorskich lub robót budowlanych, w tym również jego zabezpieczenia przed zniszczeniem. Ocenie poddawany jest również sposób użytkowania zabytku, utrzymanie estetycznego wyglądu jego wyposażenia i otoczenia.
W dalszej części uroczystości dr Stanisław Kowalski wygłosił referat okolicznościowy pt. „Dziedzictwo kulturowe województwa lubuskiego na przykładzie gminy Kożuchów” a następnie zgromadzeni wysłuchali koncertu przygotowanego przez zespół akordeonowy młodzieży z Państwowej Szkoły Muzycznej I stopnia w Nowej Soli, który nagrodzono gromkimi brawami.
Na zakończenie licznie zgromadzeni goście udali się na spacer, podczas którego mieli okazję zwiedzić zabytki Kożuchowa m.in. kościół parafialny pw. Matki Bożej Gromnicznej, basztę bramy Krośnieńskiej oraz lapidarium. Wycieczkę poprowadził Pan Zdzisław Szukiełowicz społeczny opiekun zabytków i prezes Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Kożuchowskiej.
Obchody Międzynarodowego Dnia Ochrony Zabytków zgromadziły bez mała 150 osób, w tym jak zawsze obecni byli przedstawiciele samorządu terytorialnego, służb i instytucji podległych wojewodzie, dyrektorzy i pracownicy lubuskich muzeów i instytucji kultury, środowiska akademickiego, stowarzyszeń i fundacji, właściciele zabytków, społeczni opiekunowie zabytków, regionaliści.
„Złotą Odznaką za Opiekę nad Zabytkami” otrzymali:
ks. Władysław Stachura
Jako proboszcz Parafii Rzymskokatolickiej pw. Matki Bożej Gromnicznej w Kożuchowie od 1991 r. sprawuje opiekę nad gotyckimi kościołami w Kożuchowie, Solnikach i Stypułowie. Wzorowo spełnia rolę administratora zabytków, których zachowanie w dobrym stanie, mocno leży mu na sercu. Poprzez swoją pasję i zaangażowanie na przestrzeni wielu lat pracy przyczynił się do skutecznej poprawy stanu zachowania zabytkowych świątyń, należących do najstarszych i najcenniejszych zabytków w regionie. Szczególną troską otacza też zabytkowe wyposażenie kościołów dbając o ich zabezpieczenie. W latach 2005-2009 zrealizował m.in. prace konserwatorskie i restauratorskie organów oraz remont dachu nad nawa północną kościoła parafialnego, remont dachu oraz założenie alarmu w kościele pw. Św. Jadwigi w Stypułowie, remont dachów na kościele w Solnikach.
ks. Jan Górski
Proboszcz Parafii Rzymskokatolickiej pw. św. Wawrzyńca w Borowie Wielkim. Od 1995 r. prowadzi systematycznie prace konieczne dla utrzymania zabytkowych świątyń w dobrym stanie m.in. remonty dachów, montaż instalacji alarmowej, remont elewacji kościoła w Borowie Wielkim, prace malarsko-konserwatorskie oraz prace konserwatorsko-restauratorskie przy najbardziej narażonych na zniszczenie zabytkach ruchomych kościoła w Siecieborzycach. Wokół tej działalności potrafił zaktywizować mieszkańców. Również w poprzedniej, administrowanej przez siebie Parafii, w latach 1978-1995 prowadził szereg robót budowlanych i konserwatorskich mających na celu zabezpieczenie gotyckich kościołów w Mirostowicach Górnych i Mirostowicach Dolnych ( m.in. remonty dachów, wnętrz i elewacji obiektów). Doprowadził do zamontowania w kościele w Mirostowicach Dolnych polichromowanego, późnobarokowego stropu z rozebranego kościoła ewangelickiego w Kożuchowie, ratując tym samym ten zabytek przed zniszczeniem.
ks. kanonik Norbert Nowak
Proboszcz Parafii Rzymskokatolickiej pw. Św. Jana Chrzciciela w Łagowie,
Już w latach 70. XX w. remontował wieżę kościoła w Czarnowie, przeprowadził remont dachu, elewacji i wnętrza kościele w Żabicach. Jako proboszcz parafii w Łagowie (od 1983 r.) prowadził wiele prac konserwatorskich i remontowych: odbudował wieżę kościoła w Jemiołowie, remonty drewnianego kościoła w Żelechowie i Łagówku, malowanie wnętrza, konserwacja organów w kościele parafialnym w Łagowie. Jest również animatorem życia kulturalnego. Włączył się aktywnie w organizację cyklicznych koncertów organowych w kościele w Łagowie, gdzie od 13 lat odbywają się koncerty w ramach „Międzynarodowego festiwalu jednoczącej się Europy, abyśmy byli jedni”.
ks. Antoni Mackiewicz
Proboszcz Parafii pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Sulechowie
Od 1974 r. prowadzi prace związane z ochroną zabytków należących do Parafii w Łagowie (remont zabytkowego kościoła w Żelechowie, remont elewacji i wnętrza kościoła w Łagowie), a od 1980 r. – Parafii w Sulechowie: remont zabytkowej plebanii, Domu Katechetycznego oraz kościoła pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Sulechowie (dach, wieża), osuszanie murów oraz remont elewacji kościoła pw. Najświętszego Imienia Maryi w Sulechowie, remont dachu kościoła w Kalsku, kompleksowy remont elewacji, dachu i wnętrz kaplicy w Kalsku. Z dużą troską podchodzi również do opieki nad zabytkami ruchomymi należącymi do wyposażenia kościołów, prowadząc konserwację zabytkowych organów, witraży, ław i posadzki ceramicznej w prezbiterium w kościele pw. Podwyższenia Św. Krzyża w Sulechowie.
ks. Jan Truty
Proboszcz Parafii Rzymskokatolickiej pw. św. Michała Archanioła w Nowej Soli
Od 1988 r., sprawuje bezpośrednią opiekę nad kościołem parafialnym pw. św. Michała Archanioła w Nowej Soli, będąc inicjatorem, pomysłodawcą i organizatorem działań inwestycyjnych podejmowanych w kościele i w jego otoczeniu, nad którymi prowadzi także stały nadzór inwestorski. Jego zasługą jest m.in. remont kościoła w zakresie wykonania drenażu i odwodnienia gruntu, remont elewacji, zabezpieczenie p.poż. świątyni oraz przeprowadzenie licznych prac konserwatorskich i restauratorskich oraz badań konserwatorskich przy niemal wszystkich elementach wystroju i wyposażenia świątyni. Działalność księdza Proboszcza pozwoliła uratować wiele cennych obiektów zabytkowych.
ks. Bogdan Kusiak
proboszcz Parafii Rzymskokatolickiej pw. św. Jana od Krzyża w Starosiedlu
Od wielu lat czyni starania o należyte utrzymanie znajdujących się na jej terenie zabytkowych świątyń. Przeprowadził m.in. gruntowny remont i konserwację gotyckiego kościoła w Stargardzie Gubińskim, wyremontował dach kościoła parafialnego w Starosiedlu oraz przywrócił do dawnej świetności XVIII-wieczny szachulcowy kościółek w Witaszkowie, włączając lokalną społeczność w działania zmierzające do pozyskania środków na jego remont.
ks. Mieczysław Dereń
Proboszcz Parafii p.w. Matki Bożej Częstochowskiej w Zielonej Górze
który od 1987 r., sprawuje bezpośrednią opiekę nad XVIII – wiecznym kościołem pw. Matki Bożej Częstochowskiej w Zielonej Górze m.in. przeprowadził szeroko zakrojone prace obejmujące naprawę konstrukcji świątyni, konserwację więźby dachowej, remont wnętrza jego wyposażenia. W ostatnich latach świątynia została wyposażona w alarmy przeciwpożarowy, antywłamaniowy oraz monitoring.
ks. Tadeusz Lubiatowski
Proboszcz Parafii Rzymskokatolickiej pw. św. Michała Archanioła w Witoszynie
który od 2001 r. prowadzi roboty budowlane, prace konserwatorskie i restauratorskie niezbędne dla utrzymania podlegających mu zabytków oraz cennych elementów wyposażenia świątyń w dobrym stanie zachowania m.in. w kościele w Koninie Żagańskim, w Witoszynie, i Lutynce.
ks. dr Jarosław Stoś
Rektor Zielonogórsko-Gorzowskiego Wyższego Seminarium Duchownego w Paradyżu,
wykazując się dużą wrażliwością i otwartością na współpracę z zespołem konserwatorskim przyczynił się do zrealizowania jednego z najważniejszych w powojennej historii zespołu pocysterskiego w Gościkowie-Paradyżu programów prac konserwatorskich, które pozwoliły na odtworzenie utraconej, XVIII-wiecznej stylistyki wnętrza kościoła. Skutecznie zabiegał o środki finansowe na kontynuację prac oraz zgromadził wokół Paradyża grono ludzi dobrej woli i wielkich kompetencji. Organizowany rokrocznie Festiwal Muzyki Dawnej "Muzyka w Raju" uznawany jest za jedno z najważniejszych wydarzeń muzycznych w Polsce, sytuujące Paradyż wśród coraz bardziej rozpoznawalnych obiektów kulturalnych i artystycznych na skalę europejską.
ks. Sławomir Marciniak
Proboszcz Parafii Rzymskokatolickiej pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Bieniowie
Systematycznie, od 2000 r., prowadzi roboty budowlane, prace konserwatorskie i restauratorskie utrzymujące podlegające mu zabytkowe świątynie w dobrym stanie m.in. realizując remonty budynku bramnego w Biedrzychowicach Górnych, prace konserwatorskie w kościołach w Biedrzychowicach, Białowicach i Bieniowie, późnobarokowej plebani w Bieniowie. Na podkreślenie zasługuje również fakt, iż odnalazł na terenie wsi Biedrzychowice Dolne i przeniósł do tamtejszego kościoła elementy wczesnogotyckiej, kamiennej chrzcielnicy, ratując ją tym samym od zupełnego zniszczenia.
ks. Marian Bumbul
Proboszcz Parafii Rzymskokatolickiej pw. Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Lubsku,
który w latach 90. XX w. prowadził prace konserwatorskie w kościele Chociszewie a od 12 lat, jako proboszcz Parafii w Lubsku, z niesłabnącym zapałem, prowadzi skomplikowane inwestycje związane z konserwacją nieruchomych i ruchomych obiektów zabytkowych znajdujących się pod jego opieką, w tym wieloetapowe prace konserwatorskie przy jednych z największych na naszym terenie organach lubskiej fary. Poza działalnością inwestycyjno-konserwatorską organizuje imprezy kulturalne mające na celu przybliżenie i upowszechnienie będących pod jego opieką zabytków. Do największych należy coroczny festiwal organowy odbywający się w lubskiej farze.
Joanna Patorska
Wieloletni Dyrektor Muzeum w Międzyrzeczu
Społeczny Opiekun Zabytków,
przyczyniła się w sposób znaczący do rozwoju placówki muzealnej, wzbogacając jej zbiory oraz kształtując wizerunek instytucji z wiodącą kolekcją portretu trumiennego. W latach 80 i 90. XX w. przeprowadziła kompleksowy remont zabytkowej karczmy dworskiej a w ostatnich latach prowadziła w kilku etapach remont konserwatorski murów obwodowych zamku międzyrzeckiego. W zakresie popularyzacji zabytków i historii regionalnej współpracowała przy organizacji cyklicznych konferencji naukowych oraz opracowaniu i wydaniu materiałów pt. „Z dziejów ziemi międzyrzeckiej”. Zaangażowała się również w opiekę nad zabytkami, pełniąc funkcję społecznego opiekuna zabytków.
Zbigniew Wilkowiecki
Wójt Brodów,
od 1990 r., podejmował działania zmierzające do rozwiązania problemu zagospodarowania niszczejącego zespołu pałacowo-parkowego w Brodach, doprowadzając do sądowego przeniesienia własności zespołu pałacowego na Gminę Brody oraz do odzyskania przez Gminę parku pałacowego, w którym prowadzono prace porządkowe m.in. w ramach polsko-niemieckiego seminarium parkowego (w 2009 i 2010 r.). Wspólnie z wojewódzkim konserwatorem zabytków zabezpieczył zagrożony katastrofa budowlaną dach nieużytkowanego kościoła w Jeziorach Dolnych. Sprawuje opiekę nad cmentarzami m.in. inicjując akcje polsko-niemieckiej młodzieży na cmentarzu w Brodach oraz na cmentarzu żydowskim w Zasiekach.
„Srebrną Odznaką za Opiekę nad Zabytkami” otrzymali:
ks. Paweł Bryk
Dyrektor ds. ekonomicznych Zielonogórsko-Gorzowskiego Wyższego Seminarium Duchownego w Paradyżu, który osobiście przygotował projekt i uczestniczył w pozyskaniu środków z Unii Europejskiej, a następnie nadzorował realizację i doprowadził do zakończenia inwestycję związaną z realizacją prac konserwatorskich i restauratorskich w kościele pocysterskim w Gościkowie-Paradyżu. Zainicjował prace nad aranżacją zdewastowanego otoczenia klasztoru, dążąc do przywrócenia stylizowanej na barokową szaty parkowo-ogrodowej. Organizuje obsługę ruchu turystycznego i pielgrzymkowego, nierzadko osobiście oprowadzając wszystkich zainteresowanych historią zabytkowego kompleksu.
Krzysztof Kwaśniak
Członek Rady Kościelnej przy kościele fililanym pw. św. Szymona i Judy Tadeusza w Rudnie
który jest pomysłodawcą i organizatorem wszystkich działań w kościele pw. św. Szymona i Judy Tadeusza w Rudnie. Dzięki jego trosce i staraniom oraz niewygasającej energii, mimo niewielkich możliwości małej, wiejskiej wspólnoty kościelnej, corocznie organizowane są akcje dotyczące zbiórki funduszy, umożliwiających prowadzenie skomplikowanych i kosztownych prac oraz badań konserwatorskich. Opiekuje się też drewnianą, zabytkową dzwonnicą oraz terenem przykościelnym, cmentarzem i murem wokół kościoła.
Małgorzata Czernik
sołtys wsi Witaszkowo,
wykazała się wielkim zaangażowaniem w sprawę remontu zabytkowego, XVIII-wiecznego kościółka w Witaszkowie. Kościół był mocno zaniedbany, z wielkim trudem utrzymywany staraniem Parafii i niewielkiej społeczności wsi. Aktywnie włączyła się w pozyskanie funduszy, inicjując i organizując wiele festynów, zabaw tanecznych, a także koncertów, z których dochód przeznaczono na prace remontowe przy zabytku. Zintegrowała całą lokalną społeczność w działania związane ze zbiórką pieniędzy na remont świątyni.
