Cmentarz komunalny w Bytomiu Odrzańskim, na którego terenie mieści się lapidarium, znajduje się w południowo-zachodniej części miasta. Cmentarz prawdopodobnie został założony około poł. XVIII w., choć teren ten stał się własnością Gminy Ewangelickiej już pod koniec XVII w. W 1735 r. wzniesiono bramę główną, natomiast mur otaczający cmentarz powstawał etapami. Po zamknięciu cmentarza katolickiego przy kościele pw. św. Hieronima po 1830 r. cmentarz protestancki połączono z katolickim. Obie części nekropolii rozdzielała aleja. Po II wojnie światowej zachowano najstarsze nagrobki (pochodzące z okresu od 4 ćw. XVII w. do XIX w.) i rozpoczęto pochówki w zachodniej części cmentarza. Większość historycznych płyt nagrobnych znajdujących się na terenie cmentarza wpisano do rejestru zabytków w 1972 r.
Obecnie płyty i epitafia znajdują się w niezadowalającym stanie zachowania. Z uwagi na konieczność naprawy muru cmentarnego, płyty zostały zdemontowane, a przy najbardziej zagrożonych – rozpoczęto prace konserwatorskie.
Przed 2002 r. z płyty nagrobnej upamiętniającej Mateusza Francke (zm. 1726 r. ) skradziono popiersie Zmarłego i putto, z nagrobka Jana Teodora Deutschlandera (zm. 1719 r.) – popiersie i rzeźbę przedstawiającą rycerza, a z płyty Eliasa Ebeliusa (zm. 1709 r.) – popiersie. Skradzione rzeźby figurują w Krajowym wykazie zabytków skradzionych lub wywiezionych za granicę niezgodnie z prawem. Wykaz ten jest dostępny w internecie pod adresem: https://www.skradzionezabytki.pl/.
