Cieciszów, park pałacowy

Park pałacowy w Cieciszowie (niem. Zeisdorf) położony jest we wsch. części wsi, w rozwidleniu dróg, z których jedna jest drogą gminną, prowadzącą ze Szprotawy do Suchej Dolnej, a druga to lokalna droga dojazdowa do gospodarstw w pd. części miejscowości. Park wchodzi w skład zespołu pałacowo-parkowo-folwarcznego. Zajmuje obszar o powierzchni 4,5 ha, podzielony na dwie części korytem rzeki Szprotawki. Po jej pd. stronie znajduje się pałac i dawny folwark. Budynki zgrupowane są dookoła podwórza gospodarczego, założonego na nieregularnym planie. Neoklasycystyczny pałac, nieco odsunięty od pozostałych budynków, położony jest w pn.-zach. narożniku założenia i zwrócony fasadą na pn.-wsch., w kierunku folwarku. Budynki gospodarcze, ustawione w podkowę, zamykają szczelnie dziedziniec z pozostałych stron. Wjazd do pałacu i jednocześnie na teren folwarku prowadzi przez dwa przejazdy umieszczone w budynkach gospodarczych ustawionych przelotowo po dwóch stronach dziedzińca. Od pn. brama wyprowadza na mostek spinający obie części założenia. Po drugiej stronie Szprotawki rozpoczyna się brukowany trakt, prowadzący w kierunku pól. Park rozciąga się na zach.
od niego, wzdłuż rzeki.
Cieciszów jest wsią o metryce średniowiecznej. W XV i XVI w. należał do rodu von Kittlitz. Później przechodził kolejno w ręce rodzin: von Landskron, von Lestwitz, von Schellendorf, od nich majątek kupił mistrz kowalski Balzer Giesel, który następnie odsprzedał go rodzinie von Knobelsdorff. Ok. 1825 r. właścicielem dóbr został Gustaw Louis von Kessel. Jego syn Guido i wnuk Eberhardt3 zarządzali kolejno majątkiem do 1945 r. Po II wojnie światowej w majątku przez wiele lat działało PGR. W latach 90. XX w. zarządzała nim AWRSP. Obecnie cały dawny zespół jest własnością prywatną. Pałac i budynki gospodarcze są nieużytkowane.
Najstarszym obiektem założenia pałacowo-parkowo-folwarcznego jest barokowy budynek bramny z 1749 r., obecnie znajdujący się w bardzo złym stanie techniczny. Na XVIII stulecie datowane są również budynki folwarczne: stodoła z bramą (przebudowana w 1838 r.), parterowy czworak (przebudowany w 1 poł. XIX w.) oraz stajnia z 1783 r. (przebudowana w 1910 r.). Pałac wzniesiono w poł. XIX w. Prawdopodobnie równocześnie z jego budową podjęto prace związane z założeniem parku, który z powodu braku miejsca bezpośrednio przy rezydencji, zakomponowano na drugim brzegu rzeki. Istniejący do dzisiaj przejazd przez folwark stanowił wówczas drogę gospodarczą, a pałac z parkiem połączono drugim, niezależnym mostkiem. Park zajmował teren w kształcie zbliżonym do prostokąta, dłuższym bokiem opierającego się o linię Szprotawki. Jego granice od strony upraw – od zach. i pn. – obsadzono szpalerami drzew. Główna ścieżka spacerowa, której nadano kształt owalu, okalała cały jego obszar. Przecinała ją, prowadzona falistą linią, droga prowadząca od mostu. Ostatnim etapem kształtowania kompozycji, przypadającym na pierwszą dekadę XX w., było utworzenie dwóch prostopadłych do siebie alei grabowych, z których jedną zamknięto półkoliście.
Starodrzew parkowy składa się w przeważającej mierze z gatunków liściastych, głównie dębów szypułkowych (Quercus robur), grabów pospolitych (Carpinus betulus) i buków pospolitych (Fagus silvatica). Dopełnieniem są lipy drobnolistne (Tilia cordata), kasztanowce białe (Aesculus hippocastanum), topole białe (Populs alba) i olsze czarne (Alnus glutinosa). Do szczególnie cennych okazów należą rosnące przed pałacem: platan klonolistny (Platanus acerifolia) i rozłożysty buk pospolity odm. czerwonolistna (Fagus sylvatica ‘Atropurpurea’) oraz posadzone po drugiej stronie rzeki, rosnące obok siebie, trzy dęby szypułkowe odm. stożkowa (Quercus robur ‘Fastigiata’). Drzewa należące do pierwotnej kompozycji parkowej mają ok. 150 lat.
Obecnie cały obszar parku po pn. stronie rzeki jest gęsto zadrzewiony. Kompozycja roślinna, układ dróg parkowych oraz powiązania widokowe na skutek wieloletniego braku pielęgnacji zostały mocno zatarte. Część starych okazów drzew wycięto, ich miejsce zajęły młodsze rośliny, pochodzące z samosiewu lub odrośli. Bogato rozwinęła się warstwa krzewów i ziołorośla. Polana istniejąca jeszcze pod k. lat 80. XX w., opisana w sporządzonej w 1978 r.4 ewidencji parku, jest niemal całkowicie zarośnięta. Jedynymi czytelnymi elementami historycznej kompozycji roślinnej są, obok pozostałości nasadzeń rzędowych przy granicach, aleje z grabów pospolitych. Nie zachował się drewniany mostek łączący teren przypałacowy z parkiem.
Założenie pałacowo-parkowo-folwarczne przetrwało w dawnych granicach historycznych, jednak relacje między jego dwiema częściami przedzielonym rzeką uległy zakłóceniu. Rewaloryzacja parku powinna uwzględnić przede wszystkim jego powiązanie z pałacem i przyległym do niego folwarkiem. Jako najważniejsze należy jednak uznać przeprowadzenie zabiegów pielęgnacyjnych, z których najpilniejszymi powinny być cięcia sanitarne drzew.