Szukaj

Polityka prywatności
projekt i realizacja Carbo Media

Trzebiechów – dawne sanatorium – obecnie Dom Pomocy Społecznej,

Dawne sanatorium w Trzebiechowie, obecnie Dom Pomocy Społecznej, wzniesione w latach 1902-1905, zachowało się do dnia dzisiejszego w historycznej kompozycji oraz formie architektonicznej wraz z licznymi elementami oryginalnego wyposażenia i wystroju wnętrz. Zaliczyć je można do rzadkich przykładów realizacji ekskluzywnego zakładu fizjoterapeutyczno-dietetycznego, powstałego z fundacji właścicieli majątku – książęcej rodziny von Reuss. Jednak jego największą wartością jest fakt, iż wystrój i wyposażenie wnętrz dwóch głównych budynków zespołu tj. budynku dla pensjonariuszy i budynku administracyjno-mieszkalnego, zwanego „Domem Lekarza”, zrealizowano w oparciu o projekty belgijskiego artysty Henry’ego van de Velde oraz fakt, iż jest to jedyny przykład jego twórczości na terenie Polski.
H. van de Velde sporządził dla trzebiechowskiego sanatorium projekty kompletnego wyposażenia wnętrz, dopracowując je w najdrobniejszych szczegółach. Z dawnego wyposażenia i wystroju przetrwały w większości elementy na stałe zespolone z budynkami, jednak ich ilość oraz różnorodność jest znacząca. Zachowała się tu stolarka drzwiowa (62 pary drzwi wykonanych według 14 wzorów) oraz stolarka okienna, wśród której wyodrębniono 7 różnych okien – wraz z klamkami i okuciami. Zrealizowane zostały 3 drewniane ścianki działowe wzbogacone szkleniem ze szkła witrażowego. Ponadto zachowały się 3 klatki schodowe wraz ze stopnicami, spocznikami i balustradami oraz 2 klatki schodowe, w których van de Velde zaprojektował stolarkę i kolorystykę, z wyłączeniem żeliwnej konstrukcji, która pod względem formalnym nie mieści się w jego stylistyce. Jedną z najwybitniejszych realizacji artysty w zakresie stolarki jest zaprojektowana właśnie dla dawnego sanatorium w Trzebiechowie balustrada schodów reprezentacyjnej klatki schodowej w budynku głównym, o ażurowych, abstrakcyjno-linearnych formach.
Dopełnienie wnętrz stanowią: drewniane boazerie, posadzki wykonywane z terazzo, płytek ceramicznych oraz okładziny ceramiczne ścian – w strefach wejściowych do budynków. Artysta utrwalił swoją obecność zarówno w elementach konstrukcyjnych budynków (koleba nad jadalnią, sklepienie nad boczną klatką schodową oraz główne klatki schodowe), jak i w mniejszych elementach wystroju – drewnianych i gipsowych dekoracjach osłaniających podciągi, aż po najmniejsze finezyjne w formach szyldy zamków czy uchwyty drzwi. Z elementów wykonanych z metalu zachowały się zrealizowane według jego projektu: konstrukcja ogrodu zimowego, balustrady trzech balkonów, świetlik, cztery dekoracyjne kotwy, zegara oraz trzy osłony kwietników. W bardzo ograniczonym niestety zakresie przetrwały meble. Należy do nich wbudowana w schody sofa wraz z oryginalną tapicerką, półkami oraz szafkami, jak również 2 ławki oraz 2 fotele. Z innych elementów wyposażenia wnętrz do dnia dzisiejszego przetrwał również kominek. Na uwagę zasługuje aranżacja kolorystyczna pomieszczeń, której autorem był również belgijski artysta, w tym niezwykle cenna dekoracja malarska w formie ornamentalnych fryzów o zgeometryzowanych formach, którymi ozdobiono część reprezentacyjnych wnętrz. W  budynku administracyjno-mieszkalnym fryzem dekorowano główną klatkę schodową i sień w dawnym mieszkaniu lekarza kierującego sanatorium, zaś w budynku przeznaczonym dla pensjonariuszy – poza główną klatką schodową, również hole, korytarze, pokoje towarzyskie dla pań, dla panów, pokój bilardowy i jadalnię. Ogółem rozpoznano unikatowy na skalę europejską zespół dziewięciu różnych motywów ornamentalnych, zachowany w dobrym stanie, który umożliwił konserwację większości z tych dekoracji. 
Wraz z odkryciem udziału Henry’ego van de Velde w zaprojektowaniu wystroju i wyposażenia wnętrz dawnego sanatorium w Trzebiechowie, co nastąpiło w 2003 r., ta niewielka miejscowość znalazła się w kręgu zainteresowania ludzi ze świata kultury i sztuki z całej Europy. Skala i jakość artystycznej spuścizny Belga oraz doskonale zachowana oryginalna substancja zabytku, wraz z elementami wystroju i wyposażenia wnętrz głównych budynków zespołu sprawiły, że jest ono uznawane obecnie za jedno z ważniejszych dzieł artysty. Budynki dawnego sanatorium oraz ich wnętrza, poddawane na przestrzeni ubiegłych lat systematycznym badaniom i pracom remontowym oraz konserwatorsko-restauratorskim, w dużym stopniu odzyskały dawny wyraz. Wpłynęło to znacząco nie tylko na poprawę stanu zachowania zabytku, wydobycie wyjątkowej urody wnętrz z początku XX w. ale również utrwalenie jego autentycznej substancji, co podnosi sanatorium w Trzebiechowie do rangi dzieła sztuki o europejskim znaczeniu.

 

Zobacz również

Rokitno – bazylika mniejsza pw. Matki Bożej Rokitniańskiej

Kościół w Rokitnie należy do wybitnych przykładów sakralnej architektury doby baroku w Polsce. Najstarsza wzmianka o miejscowości pochodzi z 1378

Żagań, powiat żagański – Kaplica Grobu Bożego (ul. Księżnej Żaganny 16)

Położona obok kościoła Nawiedzenia NMP, jest repliką kaplicy w Görlitz, wzorowanej na grobie Chrystusa w Jerozolimie. Powstała w 1598 z

Żagań, pow. żagański – szpital św. Doroty (ul. Żelazna)

Wraz z przebudową kościoła Świętego Krzyża, z fundacji księżnej Doroty powstał okazały szpital, zaprojektowany przez Schatzberga. Inwestycją, realizowaną w latach

Table of Contents

Skip to content