Gorzów Wlkp., park przy willi przy ul. Warszawskiej 35

Park położony jest w śródmieściu Gorzowa Wlkp. (Landsberg an der Warthe) przy ulicy Warszawskiej 35.
Zajmuje 3,3 ha terenu, sąsiadującego od wsch. z kościołem i cmentarzem świętokrzyskim, a od zach. z terenami zieleni wokół Filharmonii Gorzowskiej. Od pn. graniczy z osiedlem mieszkaniowym. Założony został na skarpie nad górną terasą zalewową rzeki Warty. Konfiguracja tego terenu oraz pd. wystawa miała korzystny wpływ na kompozycję parku oraz dobór gatunkowy zieleni, a także na warunki wegetacji.
Park otacza neobarokową willę, zbudowaną w latach 1902-1903. Całość tworzy zespół rezydencji fabrykanckiej, jednej z kilku zbudowanych w mieście i jednocześnie najlepiej zachowanej. Obecnie pełni ona funkcję Muzeum Lubuskiego.
Wejście prowadzi od ulicy Warszawskiej, przez ozdobną bramę, niewielki ogród frontowy, i dalej miedzy willą i oficyną dochodzi do parku. Wzdłuż granicy z cmentarzem od ulicy prowadzi droga gospodarcza do dawnego ogrodnictwa, integralnie powiązanego z całym zespołem.
Zespól willowo-parkowy powstał na zlecenie Gustawa Schroedera, właściciela zakładu produkujących różnego rodzaju liny (kable). W tym celu zakupiony został jeden z folwarków na terenie Santockiego Przedmieścia. Na terenie otaczającym willę G. Schroeder założył park, realizując tym samym swoją pozazawodową pasję, jaką była dendrologia. Nieznane jest nazwisko projektanta parku, można przypuszczać, że byli to architekci z Scharlotenburga (obecnie dzielnicy Berlina), Reimarius i Hetzel lub ktoś z ich bezpośredniego otoczenia. W prawdzie willa nosi cechy neobaroku, a jej wnętrza są typowe dla epoki historyzmu, to w parku dominuje stylistyka secesji. Odzwierciedla się to przede wszystkim w kompozycji ciągów komunikacyjnych, mających kształt nakładających się elips. Położenie parku na skarpie pozwoliło architektowi nawiązać do romantycznej idei formowania krajobrazu górskiego, modnej w Niemczech w XIX w. Nadmienić należy, że park G. Schroedera był już drugim w mieście założeniemi tego typu, wykorzystującym konfiguracje terenu do kontemplacji krajobrazu łąk i pól, rozciągajacych się na pd. od Warty.
W kompozycji parku wykorzystano znajdujący się na szczycie skarpy szaniec artyleryjski, z czasów kampanii napoleońskiej, a przekształcony najprawdopodobniej z grodziska prehistorycznego. Skrajem terenu w stronę szańca prowadzą dwa ciągi schodów, między którymi zbudowano kamienny „wąwóz”, rozdzielający dwie polany. Niższa polana przylega do elewacji ogrodowej willi i pełni funkcję zielonego salonu rezydencji. Od strony wsch. przylega do niej ogród skalny, powyżej którego zbudowano kort tenisowy z altaną-przebieralnią.
Polana powyżej „wąwozu” sięga podstawy wału, otaczającego szaniec. Od zach. przylga do niej niewielka sztuczna platforma, na której kończy się zach. ciąg schodów. Z platformy szlak spacerowy wiedzie pod mostkiem przerzuconym w wyrwie wału przez suchą fosę na szczyt szańca. Tu kończy się także ciąg spacerowy, prowadzący z wąwozu od strony wsch. Na terenie dawnego ogrodnictwa funkcjonował przejściowo ogród apteczny jako jeden z elementów ścieżki dydaktycznej.
W bezpośrednim sąsiedztwie willi znajduje się stylowa metalowa altana oraz fontanna. Polana przyległa do willi, służy do eksponowania rzeźb parkowych z różnych epok. W latach 70. i 80. XX w., w wyniku współpracy z ogrodem dendrologicznym PAN w Kórniku, znacznie powiększona została dotychczasowa kolekcja okazów dendrologicznych. W parku rośnie obecnie ok. 120 gatunków drzew i krzewów2. Wśród nich na szczególną uwagę zasługują: bukszpan pospolity (Buxus serpenvirens), cis pospolity (Taxus baccata), jabłoń purpurowa (Malus purpurea), kasztan jadalny (Castanea sativa), leszczyna pd. ‘Purpurea’ (Corylus maxima ‘Purpurea’), magnolia sp. (Magnolia sp.) miłorząb dwuklapowy (Gongko biloba), platan klonolistny (Platanus acerifolia) i żywotnik zachodni sp. (Thuja occidentalis sp.)
Park jest najlepiej zachowanym założeniem komponowanej zieleni przy rezydencji fabrykanckiej w Gorzowie Wlkp. Zachował się w dobrym stanie zarówno drzewostan, jak i mała architektura. Pierwotna kompozycja architektoniczna jest dobrze zachowana. Rozpoczęto rewaloryzację parku.