Konotop, park pałacowy

Park pałacowy znajduje się w pn.-zach. części Konotopu (niem. Kontopp), przy głównej drodze prowadzącej z Sulechowa do Nowej Soli i Sławy. Zajmuje obszar o powierzchni 4,97 ha, wyraźnie podzielony na dwie części zakładane w różnym czasie i w różnych stylistykach. Starsza część położona jest we wsch. fragmencie zespołu i oddzielona od ulicy dawną zabudową folwarczną skupioną wokół prostokątnego dziedzińca. Od tej strony, przez bramę, prowadzi główny wjazd umieszczony na osi nieistniejącego obecnie pałacu. Ta część parku zamknięta jest w obrębie czworoboku dawnej fosy. Z fragmentem zach., znacznie większym, połączona jest wąskim przejściem w pd.-zach. narożniku. Tutaj również występują kanały rozplanowane w formie czworoboku. Przy zach. obrzeżach zachowały się ruiny neoklasycystycznego grobowca – mauzoleum. Otoczenie zespołu od pn. i zach. stanowią tereny upraw, natomiast od pd. zabudowania wsi. Pn. granica na fragmencie opiera się o linię kolejową.
Najstarsza wzmianka o wsi Conothop pochodzi z 1414 r1. W XV w. pozostawała we władaniu rycerzy von Zabel (Zabeltitz), po 1482 r. jako właścicieli wymienia się członków rodziny von Löben, a następnie rodzinę von Dyherrn. Murowany renesansowy dwór został wzniesiony prawdopodobnie w 2 poł. XVI w. lub na przełomie XVI i XVII w. W 1579 r.2 dobra przeszły w ręce Sigismunda von Kottwitz. Przedstawiciele tego rodu władali majątkiem przez ponad 200 lat. Pałac powstał na zrębach wcześniejszego dworu w ostatnim dziesięcioleciu XVII w. z inicjatywy ówczesnego właściciela Adama Wentzla von Kottwitz. Możliwe, że w tym samym czasie utworzono pierwszy ogród. Jego istnienie potwierdza rycina F.B. Wernera z poł. XVIII w3. Ogród tworzyły wówczas dwie regularne kwatery usytuowane symetrycznie na osi rezydencji, po obu stronach drogi dojazdowej. Wjazd prowadził od bramy umieszczonej między budynkami folwarcznymi. Przechodził przez dziedziniec gospodarczy, a następnie przez mostek przerzucony nad fosą okalającą teren przypałacowy i doprowadzał na dziedziniec honorowy. Od 1788 r. dobra kilka razy przechodziły z rąk do rąk, aż do 1845 r.4, kiedy nabył je hrabia von Foerster. Jego rodzina zainicjowała zakomponowanie parku krajobrazowego poza obrębem fosy, na pd.-zach. od rezydencji. Dopływ Obrzycy dzielący obie części parku wykorzystano do utworzenia systemu kanałów o przebiegu odpowiadającym rysunkowi fosy. Uformowano wzgórze widokowe oraz wzniesiono altanę i grobowiec rodzinny. Kwaterowy ogród przed fasadą zastąpiono owalnym podjazdem. W folwarku wyburzono wszystkie budynki gospodarcze za wyjątkiem ciągu stajen z bramą wjazdową. Foersterowie byli właścicielami posiadłości do końca II wojny światowej. Przez krótki czas w pałacu działał szpital polowy, później przeznaczono go na mieszkania pracowników PGR. Ze względu na stale pogarszający się stan techniczny i groźbę zawalenia, budynek w 1965 r. częściowo rozebrano. W 2012 r. zlikwidowano jego pozostałości. Park i folwark są własnością prywatną.
Skład gatunkowy drzewostanu w obu częściach parku jest podobny. Zdecydowanie dominują gatunki liściaste: lipa drobnolistna (Tilia cordata), klon zwyczajny (Acer platanoides), grab pospolity (Carpinus betulus), robinia akacjowa (Robinia pseudoacacia). Dopełniają je: dąb szypułkowy (Quercus robur), kasztanowiec biały (Aesculus hippocastanum) i buk pospolity (Fagus silbatica). Dużą grupę stanowią gatunki typowe dla środowisk wilgotnych: olsza czarna (Alnus glutinosa), dąb błotny (Quercus palustris), wiąz szypułkowy (Ulmus laevis). Drzewa iglaste najliczniej reprezentuje świerk (Picea). Drzewa stanowiące trzon kompozycji mają ok. 200 lat i więcej. Cztery dęby są wpisane do rejestru pomników przyrody, kilkanaście innych – olsza, robinia, kilka lip i dalsze dęby – kwalifikują się do wpisu. Pod okapem dojrzałych drzew rozwijają się ich podrosty oraz duża grupa krzewów, wśród których najpopularniejszy jest bez czarny (Sambucus nigra).
Park zachował się w historycznych granicach. Nadal wyraźny pozostaje podział na dwie części, kiedyś stanowiące połączony ze sobą układ kompozycyjny, obecnie oddzielone. Część wsch. parku razem z dawnym folwarkiem tworzą całość, wstęp możliwy jest jedynie przez dawną bramę. Główna oś kompozycja istnieje, natomiast w miejscu pałacu, który był do niedawna dominantą architektoniczną, pozostawiono niewielkie wzniesienie. Fosa zachowała oryginalny przebieg, jest dobrze utrzymana. Brakuje mostka w pd.-zach. narożniku, spinającego dawniej obie części parku. Drzewa skupione są głównie bliżej skraju, nad fosą. Środkową część wypełnia trawnik z centralnie zakomponowanym klombem. Park w części zach. jest nieogrodzony, ogólnie dostępny. Przecinające go drogi i ścieżki są w większości powojennymi skrótami, prowadzącymi ze wsi na pola. Cały teren jest gęsto porośnięty drzewami, podrostami drzew oraz krzewami. Pierwotny układ kompozycyjny został tutaj całkowicie zatarty. Jedynym zachowanym elementem jest układ kanałów.
Niekontrolowany od lat rozwój drzewostanu miał główny wpływ na zatarcie powiązań widokowych i komunikacyjnych między poszczególnymi elementami założenia. Zespół parkowy w Konotopie wymaga przede wszystkim pilnych, planowych zabiegów pielęgnacyjnych. Rewaloryzacja powinna uwzględnić przywrócenie dawnych relacji przestrzennych oraz udrożnienie systemu wodnego.