Maczków, park dworski

Zespół dworsko-parkowy w Maczkowie (niem. Matschdorf) usytuowany jest pośrodku wsi, pomiędzy szosą z Uradu do Rzepina od strony pn., a rzeką Ilanką wyznaczającą pd. granicę założenia. Park zajmuje teren o powierzchni 15,34 ha. Dojazd do założenia prowadzi przez okazałą bramę wjazdową od strony drogi, poprzez obszerny dziedziniec gospodarczy. W pn.-zach. części założenia rezydencjonalnego znajdował się kościół wraz z cmentarzem.
Maczków to miejscowość o metryce średniowiecznej, o której najstarsza wzmianka pochodzi z 1405 r1. Majątek należał do znanych rodzin szlacheckich, w tym do hrabiów von Finckenstein. Dwór został wybudowany przez kapitana von Munchow pod k. XVIII w., który zarazem zlecił założenie parku krajobrazowego. Do czasów II wojny światowej majątek znajdował się w posiadaniu rodziny von Finckenstein. Obecnie zespół dworsko-parkowy stanowi własność prywatną.
Park krajobrazowy założony został pod kon. XVIII w. i zlokalizowany jest za budynkiem dworu, w dolinie rzeki Ilanki. Kompozycja przestrzenna parku nie posiada ustalonego stylu i jest ściśle powiązana z naturalnym krajobrazem starorzecza oraz kompleksem leśnym Puszczy Rzepińskiej. W obrębie zespołu można wyodrębnić poszczególne fragmenty parku, w zależności od siedliska, charakteru ukształtowania terenu oraz typu zadrzewienia. Centralną część założenia zajmuje dziedziniec folwarczny. W głębi posadowiony jest dwór na skarpie ze zboczem opadającym w kierunku pd. Część parku w najbliższym otoczeniu rezydencji, była zakomponowana w formie dekoracyjnego ogrodu z kwietnikami i klombami. Przypuszczać należy, iż od strony wejścia głównego przy elewacji dworu zwróconej na dziedziniec, znajdował się paradny podjazd. Od strony elewacji ogrodowej otwierał się malowniczy widok na meandrującą rzekę, do której wiodły schody zbudowane w tarasowej skarpie. Obecnie ekspozycja w stronę rzeki została ograniczona poprzez wtórne nasadzenia drzew i nadmiernie rozrośniętą roślinność. Wsch. część parku jest bardziej rozległa i posiada najstarszy drzewostan. Centralna część parku otoczona jest z dwóch stron rowem odwadniającym i od strony pd. dochodzi do starego koryta rzeki Ilanki. Środkiem
przebiega droga prowadząca od strony skarpy za dworem w głąb wsch. części parku. Najbardziej wysunięty na pd. i pd.-wsch. fragment parku dochodzi do koryta rzeki i jej zakola. Układ dawnych dróg parkowych jest obecnie słabo czytelny. Zachowały się jedynie drogi w pn. części założenia, w tym brukowana droga dojazdowa do dworu, usytuowana pośrodku dziedzińca, wtórnie obsadzona świerkiem pospolitym oraz zejście ze skarpy w stronę rzeki.
Drzewostan parku na terenach podmokłych i wzdłuż koryta rzecznego posiada charakter lasu łęgowego z przewagą olszy czarnej oraz lasu wilgotnego. W obrębie pozostałego terenu drzewostan jest charakterystyczny dla lasu świeżego. Z ważniejszych gatunków drzew rodzimych występujących w parku wyróżnić należy sosnę pospolitą (Pinus sylvestris), świerk pospolity (Picea abies), robinię akacjową (Robinia pseudoacacia), dąb szypułkowy (Quercus robur), klon pospolity (Acer platanoides) i jawor (Acer pseudoplatanus), klon srebrzysty (Acer saccharinum), wiąz szypułkowy (Ulmus laevis), grab pospolity (Carpinus betulus), wiąz szypułkowy (Ulmus laevis), buk pospolity (Fagus sylvatica), topolę białą (Populus alba), osikę (Populus tremula), jesion wyniosły (Fraxinus excelsior), modrzew europejski (Larix decidua), głóg dwuszyjkowy (Crataegus oxyacanthoides), kasztanowiec biały (Aesculus hippocastanum), lipę drobnolistną (Tilia cordata), jabłoń domową (Malus domestica), olszę czarną (Alnus glutinosa), daglezję zieloną (Pseudotsuga menziesii) i wierzbę białą (Salix alba). Spośród gatunków egzotycznych wymienić należy choinę kanadyjską (Tsuga canadensis) oraz żywotnik zachodni (Thuja occidentalis). Park jest silnie zarośnięty i ulega sukcesji środowiska. Drzewostan wymaga cięć prześwietlających, redukcji części podrostu oraz usunięcia wtórnych nasadzeń, niepowiązanych gatunkowo oraz kompozycyjnie z założeniem, w tym m.in., alei ze świerków prowadzącej przez dziedziniec do dworu. Uczytelnienia wymaga również sieć dawnych dróg i alei parkowych. Ponadto należy uregulować stosunki wodne na terenie parku.