Szukaj

Polityka prywatności
projekt i realizacja Carbo Media

Nietków, park dworski

Park dworski położony jest w środkowej części wsi Nietków (niem. Polnisch Niettkow, od 1937 Schlesisch Niettkow) w sąsiedztwie kościoła, przy drodze wiodącej do Czerwieńska. Granice parku są zdefiniowane w postaci muru ceglanego od strony pn. i wsch. oraz fragmentami muru od strony zach. Z tej strony park graniczy z drogą, natomiast część wsch. sąsiaduje z zabudową gospodarczą i dawnym ogrodem użytkowym. W pd. części parku stała nieistniejąca już rezydencja wraz z dwiema oficynami. Zachowała się brama wjazdowa do parku zwieńczona dwoma kamiennymi wazonami. W jej filary wmurowano tablice epitafijne z 3 ćw. XVI w., poświęcono je Hansowi von Rothenburg i jego żonie Benedykcie von Breiten Landenburg.
Prawdopodobnie budowę siedziby rodowej w Nietkowie rozpoczęto w 1398 r. kiedy to właścicielami Nietkowa została rodzina von Rothenburg. Istniała ona jeszcze w poł. XV w. i później w czasie wojny trzydziestoletniej (1618-1648). W 1758 r. przebywał tu król pruski Fryderyk II. Na pamiątkę tego wydarzenia zasadzono w parku 3 robinie białe (Robinia pseuduacacia). Przedstawiciele rodu von Rothenburg pozostawali właścicielami dóbr w Nietkowie do 1788 r. Wówczas majątek przeszedł we władanie księcia kurlandzkiego i żagańskiego Piotra Birona. W 1792 r. rozpoczęto budowę nowej siedziby. Następną właścicielką rezydencji była córka Piotra – księżna Paulina Maria Luiza Hohenzollern – Hechingen. W 1838 r. właścicielem Nietkowa stał się jedyny syn księżnej – Fryderyk Wilhelm Konstantyn książę Hohenzollern – Hechingen. W 1826 r. poślubił on Eugénie de Beauharnais. Po jej śmierci w 1847 r. zawarł morganatyczne małżeństwo z Amalią Freiin Schenk von Geyern. Ostatnimi przedstawicielami tej rodziny i jednocześnie właścicielami Nietkowa byli: Fryderyk Wilhelm Konstantyn, zmarły 16 stycznia 1932 r. i pochowany w grobowcu rodzinnym na terenie nietkowskiego arboretum, oraz jego dwaj synowie – Fryderyk Wilhelm (Eitel-Fryderyk) i Johann-Georg Tassilo, którzy zginęli w 1944 i 1943 r. w Rosji. Dwór wraz z zabudowaniami gospodarczymi istniał do k. II wojny światowej. W 1945 r. był jeszcze w dobrym stanie technicznym, z pełnym wyposażeniem, gdy zajęła go Armia Czerwona. Żołnierze, opuszczając dwór, podpalili go.
Po wsch. stronie bramy znajduje się część oficyny. Na terenie dawnego podjazdu w części centralnej położona jest fontanna. Jej misa o kształcie treflowym wykonana jest z kamienia i cegły. Po obu stronach wodotrysku rosną dwa rozłożyste buki zwyczajne (Fagus silvatica) w odmianie Pendula. Na niemieckiej mapie topograficznej z 1933 r. widoczny jest zarys budynku przy pn. granicy parku, prawdopodobnie była to wozownia i stajnia. Budynek nie zachował się, jego ruiny stały jeszcze w latach 70. XX w. Niestety mapa jest dość nieczytelna, ale widoczna jest na niej droga okalająca cały park oraz jego centralną część, prowadząca od dworu aż do budynku na obrzeżach parku. Można przypuszczać, że wiodła ona od podjazdu przed rezydencją, wzdłuż alei lipowej do budynku na tyłach założenia. Aleja kompletna jeszcze w latach 80. XX w., dziś jest tylko czytelna fragmentarycznie. Droga dzieliła teren w części ogrodowej na dwie zbliżone do siebie czworoboczne kwatery. Po stronie pn. dawnego dworu na osi założenia znajduje się druga fontanna o owalnym kształcie. Niedaleko jej misy w kierunku zach. znajduje się pozostałość fundamentu po niewielkim postumencie. Prawdopodobnie stała tu rzeźba ogrodowa. Teren położony pomiędzy fontanną a miejscem po rezydencji jest całkowicie wolny od drzew i o wyrównanej powierzchni, co może sugerować lokalizację dawnego ogrodu kwiatowego o charakterze formalnym. Na dawnych pocztówkach możemy dostrzec dwie duże grupy jednolitych gatunkowo drzew przed frontową elewacją dworu. Można przypuszczać, że są to istniejące do dzisiaj lipy rosnące w podwójnym szpalerze na tyłach buków. Na pocztówkach z pocz. XX w. w pobliżu budynku widnieją formy strzyżone prawdopodobnie cisów w regularnych odstępach wzdłuż ścian rezydencji. Osiowy układ fontann, ogród kwaterowy, szpalery lip i układ drożny sugerują barokowy rodowód ogrodu. Niestety nie zachowały się na ten temat żadne materiały historyczne.
Wiemy z dokumentacji inwentaryzacyjnych wykonanych po II wojnie światowej, że w parku został zgromadzony bardzo bogaty drzewostan. Wiele z wyżej wymienionych gatunków nie przetrwało do naszych czasów. M.in. nie ma już pamiątkowej robinii białej. Mimo wielu lat zaniedbań w parku można podziwiać piękne okazy drzew o imponujących rozmiarach i malowniczych pokrojach. Większość z nich to gatunki rodzime. Należą do nich dęby szypułkowe, wiązy szypułkowe, lipy drobnolistne, klony zwyczajne i klony jawory. Najciekawsze drzewa ozdobne rosnące w parku, to buk czerwony, platan klonolistny, dwa buki w formie ‘Pendula’ należące do najpiękniejszych drzew „płaczących”. Bardzo rzadka lipa amerykańska, sosna rumelijska, wiązowiec zachodni i sosna czarna. Krzewy występują w mniejszości tylko w we wsch. części parku. Są to głogi i bez czarny. Runo parkowe występuje tylko w części wsch. i jest zdominowane
przez podagrycznik i niecierpek drobnokwiatowy.
W 1936 r. przez Nietków przejeżdżała niemiecka wyprawa dendrologiczna. W tym czasie dokonano pomiarów najstarszych i najciekawszych drzew w parku. Opublikowano je w wydawnictwie dendrologicznym. W owym czasie ze wszystkich drzew w parku najstarsza i największa była robinia (Robinia pseudacacia – 390 cm obwodu w latach 30. XX w.), upamiętniała wizytę króla pruskiego Fryderyka II w 1758 r. Obok niej w parku posadzono jeszcze 17 innych gatunków drzew m.in.: 14 metrowa jodła kalifornijska (Abies concolor), 18 metrowy świerk kłujący (Picea pungens), lipa srebrzysta (Tilia tomentosa), buk zwyczajny (Fagus sylvatica pendula), wiązowiec zachodni (Celtis occidentalis), 22 metrowa jodła Lowa (Abies Lowiana), mającą 360 cm obwodu platan klonolistny (Platanus acerifolia), klon jawor Leopoldii (Acer pseudoplantanus Leopoldii), 8 metrowy żywotnik olbrzymi (Thuja gigantea), mający 120 cm w obwodzie żywotnik zachodni (Thuja occidentalis), choina kanadyjska (Tsuga canadensis), 13 metrowy cis pospolity (Taxus baccata), jałowiec wirginijski (Juniperus virginiana), 25 metrową jodłę kaukaską (Abies Nordmanniana), 22 metrowy klon zwyczajny (Acer platanoides), buk zwyczajny (Fagus sylvatica ‘Atropunicea’) i 10 metrową sosnę rumelijską (Pinus peuce).

br /

Zobacz również

Rokitno – bazylika mniejsza pw. Matki Bożej Rokitniańskiej

Kościół w Rokitnie należy do wybitnych przykładów sakralnej architektury doby baroku w Polsce. Najstarsza wzmianka o miejscowości pochodzi z 1378

Żagań, powiat żagański – Kaplica Grobu Bożego (ul. Księżnej Żaganny 16)

Położona obok kościoła Nawiedzenia NMP, jest repliką kaplicy w Görlitz, wzorowanej na grobie Chrystusa w Jerozolimie. Powstała w 1598 z

Żagań, pow. żagański – szpital św. Doroty (ul. Żelazna)

Wraz z przebudową kościoła Świętego Krzyża, z fundacji księżnej Doroty powstał okazały szpital, zaprojektowany przez Schatzberga. Inwestycją, realizowaną w latach

Table of Contents

Skip to content