Osiecznica, park pałacowy

Park pałacowy wchodzi w skład zespołu rezydencjalnego położonego w pn.-wsch. części w Osiecznicy (niem. Güntersberg), przy drodze krajowej nr 29 prowadzącej z Krosna Odrzańskiego do Słubic. Doga wyznacza pd.-zach. granicę założenia. Od pn.-wsch. obszar opiera się o drogę do Budachowa, od pd.-wsch. sięga koryta rzeki Białej, natomiast od pn. jego granicę stanowi ogrodzenie. Zespół zajmuje teren o pow. ok. 9,25 ha. Jego układ odpowiada rozplanowaniu typu „entre court et jardin” (między dziedzińcem a ogrodem). Neoklasycystyczny pałac, założony na rzucie prostokąta, z dwiema oficynami przy elewacjach bocznych, zajmuje centralną część terenu. Zwrócony jest fasadą w kierunku pd. Park rozciąga się po jego pn. i wsch. stronie oraz poprzedza go, obejmując drogę dojazdową prowadząca od pd. Na pd.-wsch. od niej rozlokowane są zabudowania fabryczne, a budynki folwarczne zajmują teren na pn. od rezydencji. Ulokowane są przy drugiej wewnętrznej drodze, przecinającej zespół z pn. na pd., poprzecznej do głównej osi kompozycyjnej. Oryginalne ogrodzenie zachowało się na dwóch odcinkachgranicy. Żeliwne słupki i przęsła z furtką zamykają teren od pn.-zach., natomiast przy głównym wjeździe przetrwał fragment dawnego muru.
Pierwsza wzmianka dotycząca Osiecznicy pochodzi z 1202 r., kiedy wieś była własnością klasztoru w Lubiążu. Kolejna informacja, z 1417 r. mówi o dominikanach z Krosna Odrzańskiego, którzy posiadali tutaj dobra.
Nie jest znana data budowy pałacu, ani nazwisko jego fundatora. Z całą pewnością wzniesiono go przed poł. XIX w. Potwierdza to najstarszy zachowany plan katastralny pochodzący z 1850 r., na którym naniesiono rzut pałacu, nieco inny niż obecny, a także obrysy budynków fabrycznych i folwarcznych. W tamtym czasie przy Białej uformowano staw z dwiema wyspami i wyprowadzono z niego dwa koryta rzeczne. Na planie widoczna jest dokładnie sieć drożna po frontowej stronie pałacu, natomiast nie oznaczono parku. Pojawia się on dopiero na mapach topograficznych z pocz. XX w. Sieć dróg po pd. stronie rezydencji w zasadzie odpowiada wcześniejszej, jedynie nieco ją zagęszczono. Tworzy geometryczny układ opierający się na odcinkach tyczonych prostymi liniami. Po drugiej stronie pałacu zakomponowano park krajobrazowy, w którym układ komunikacyjny tworzyły ścieżki spacerowe prowadzone swobodną linią. Główne wejście do parku umieszczono na przedłużeniu drogi wjazdowej, przy pd.-wsch. elewacji pałacu. Przez staw na wyspę przerzucono mostek.
Po II wojnie światowej majątek przeszedł pod zarząd Państwowego Gospodarstwa Rybackiego. W latach 60. XX w. przebudowano wnętrza pałacu, zmieniając układ pomieszczeń. Od 2000 r. pałac jest własnością prywatną. Poddano go remontowi, przystosowującemu do funkcji pensjonatu.
Drzewostan parkowy składa się głównie z gatunków liściastych. Wśród najstarszych drzew najliczniej zachowały się dęby szypułkowe (Quercus robur), z których kilka okazów reprezentuje cechy pomników przyrody. Oprócz nich występują: dęby czerwone (Quercus rubra), klony pospolite (Acer platanoides), klony jawory (Acer pseudoplatanus), buki pospolite (Fagus sylvatica), graby pospolite (Carpinus betulus), robinie akacjowe (Robinia pseudoacacia) i lipy drobnolistne (Tilia cordata), a bliżej rzeki również olsze czarne (Alnus glutinosa). Drzewa iglaste najliczniej reprezentują świerki pospolite (Picea bies). W pd. części parku, przed pałacem, pod koronami drzew rozwijają się trawy i grupy bluszczy (Hedera helix). W części pn. i wsch. występuje bogata warstwa podszytu, którą tworzą samosiewy, głównie klonów i akacji, a także krzewy m.in. bez czarny (Sambucusnigra). Grupowo występują śnieguliczki białe (Symphoricarpos albus).
Zespół pałacowo-parkowo-folwarczny zachował się w dawnych granicach i w niewiele zmienionym układzie przestrzennym. Główne przekształcenia dotyczą części gospodarczej, w której zlikwidowano kilka obiektów. Park reprezentuje kompozycję krajobrazową z zachowanym starodrzewem, częściowo czytelnym układem historycznych dróg, nadal wyraźną osią widokową i zachowanymi elementami architektury ogrodowej. Szczególnie cenny jest pawilon ogrodowy, ustawiony na niewielkim wzniesieniu zamykającym polanę po pn. stronie pałacu. Jest to niewielka, drewniana budowla, wsparta na murowanych bazach, wzniesiona w formie 10. kolumnowego tolosu nakrytego dachem kopulastym. Oprócz niej istnieją jeszcze inne obiekty usytuowane na terenie parku tj. domek ogrodnika, lodownia, magazyn na narzędzia i piwnica,
które pełnią funkcje gospodarcze, niemniej zostały wkomponowane w układ. Znaczącym elementem dawnego założenia, który nie przetrwał do dziś jest staw. Park wymaga przede wszystkim zabiegów pielęgnacyjnych, które powinny być poprzedzone szczegółową inwentaryzacją roślin. Należy pilnie przeprowadzić prace zabezpieczające pawilon ogrodowy.