Choć najwcześniejsza wzmianka o działającej w Świebodzinie radzie miejskiej pochodzi dopiero z 1397 roku, o burmistrzu zaś z 1418r., siedziba władz miejskich pojawiła się na placu rynkowym najprawdopodobniej już w II poł. XIV w. Pozostałością po najstarszym ratuszu może być kamienne sklepienie kolebkowe na gurtach, zachowane w piwnicach. Najwcześniejsza budowla była dwukondygnacyjna, najprawdopodobniej drewniana.
Wielki pożar, który strawił miasto w roku 1541 zniszczył także ratusz / jedynym elementem wyposażenia, który zachował się do naszych czasów, są metalowe drzwi z oryginalnym, kutym zamkiem/. Ratusz odbudowano. Po zniszczeniach wojny 30-letniej obiekt odbudowano ponownie, dodając przy tym m.in. 16 szachulcowych jatek, które ubarwiły jego otoczenie. Zewnętrzną architekturę ratusza zmieniono całkowicie podczas przebudowy w poł. XIX w., kiedy to rozebrano malownicze jatki, wieżę strażniczą, pozostawiając, wieżę zegarową, elewacje pokryto ciężkimi boniowaniami nadając obiektowi neostylową szatę, w którą ten gotycki obiekt odziany jest do dziś.
Obiekt będący przede wszystkim siedzibą rady miejskiej, mieścił przez wieki różne inne instytucje, m.in., w średniowieczu, sąd ławniczy i najprawdopodobniej więzienie. W jego piwnicach mieściła się też winiarnia, którą dzierżawił Mistrz Wagi Miejskiej, później zaś aptekę, która mieściła się tam aż do 1909r. W czasie II wojny światowej gmach pełnił funkcję schronu. Obecnie w piwnicach mieści się kawiarnia. Piętrem władają Rajcy Miejscy. Parter zajmuje Muzeum Regionalne, w którego zbiorach znajduje się m.in. obraz olejny przedstawiający miasto widziane z lotu ptaka z przeł. XVII i XVIII w. z dobrze czytelnymi m.in. budynkiem ratusza, zamku i kościoła z owego czasu. We wnętrzu zachowały się sklepienia, w piwnicach średniowieczne beczkowe na gurtach, gwiaździste na parterze i na piętrze oraz kryształowe i sieciowe w wieży. Usytuowana od zachodu wieża zwraca uwagę strzelistą, neogotycką wieżyczką.
