Wilenko, park pałacowy

Wieś Wilenko (niem. Zion) położona jest ok. 4 km na pn. od miejscowości Szczaniec. Park o powierzchni ok. 3,31 ha zajmuje płaski teren w zach. części wsi. Założony został na planie wieloboku w otoczeniu pól oraz zabudowy wsi. Granice wyznaczają grunty rolne od pn., drogi asfaltowe od strony pd. i zach. oraz droga polna z zabudową wsi od strony wsch. W części pn.-zach. granicę wyznacza również las z zabudową gospodarczą. Teren parku nie jest ogrodzony. Dominantę architektoniczną założenia stanowił pałac, usytuowany przy wsch. skraju parku. Wejście na teren parku jest ogólnodostępne z otaczających go dróg.
Majątek, który w XIX w. stanowił część ziem tworzących dobra myszęcińskie, znajdował się w posiadaniu dr. Paula Ernsta Jablonskyego, który kupił je w 1842 r. Park został założony w 4 ćw. XIX w. prawdopodobnie przez kolejnego właściciela majątku. Z tego okresu pochodził także klasycystyczny pałac, który został rozebrany w latach 70. XX w. Wjazd główny znajdował się w pd.-wsch. części i prowadził aleją lipową. Z materiałów ikonograficznych wynika, iż przed fasadą rezydencji znajdował się łukowy podjazd. Elementem historycznej zabudowy związanej z założeniem pałacowo parkowym jest zachowana wieża przy wjeździe od strony pd.-wsch. Park obecnie stanowi własność gminną.
Układ kompozycyjny parku jest częściowo zachowany. Obszar, na którym zlokalizowany był pałac zajmuje polana ze skupiskami krzewów. Sieć drożna o swobodnym układzie ścieżek uległa w większości zatarciu, natomiast elementy kompozycyjne tj. aleje i zgrupowania drzew są zachowane. Wzdłuż wsch. drogi gruntowej od wsch. znajduje się aleja lipowa prowadząca dawniej do pałacu. Pozostałe dwie aleje – modrzewiowa i grabowa, usytuowane zostały w kierunku pn.-zach., bez powiązań widokowych z dawną rezydencją. Przy drodze po zach. stronie parku znajduje się aleja wiązowo-grabowa.
Wielogatunkowy starodrzew parku tworzą m.in.: klon pospolity (Acer platanoides), kasztanowiec zwyczajny (Aesculus hippocastanum), grab pospolity (Carpinus betulus), buk pospolity (Fagus sylvatica), topola kanadyjska (Populus nigra deltoides), jesion wyniosły (Fraxinus excelsior), dąb czerwony (Quercus borealis), dąb szypułkowy (Quercus robur), lipa drobnolistna (Tilia cordata), wiąz szypułkowy (Ulmus laevis), robinia akacjowa (Robinia pseudoacacia), wierzba krucha (Salix fragilis), brzoza brodawkowata (Betula verrucosa), olsza czarna (Alnus glutinosa), głóg jednoszyjkowy (Crataegus monogyna), daglezja (Pseudotsuga taxifolia), modrzew europejski (Larix decidua), świerk pospolity (Picea excelsa), sosna czarna (Pinus nigra), sosna wejmutka (Pinus strobus), sosna zwyczajna (Pinus sylvestris). Gatunkiem wymienianym w ewidencji parku sporządzonej w 1981 r., jest także bożodrzew gruczołkowaty (Aliantuhus ltissima), który nie został zlokalizowany w trakcie aktualnych oględzin parku. Wiek drzew, decydujących o kompozycji przestrzennej, ocenić można na ok. 100 lat. Najstarszy drzewostan parku m.in. aleja grabowa, posiada ok. 100-130 lat. Młodszy, w wieku ok. 70 lat, skupiony jest głównie w zach. części. W pn. części znaczny obszar zajmuje polana, wykorzystywana obecnie jako boisko sportowe. Na jej obrzeżach znajdują się dwa soliterowe egzemplarze dębów szypułkowych (Quercus robur) o cechach pomnikowych oraz trzeci na wsch. skraju alei grabowej o średnicy pnia 1,60 m. Do drzew o cechach pomnikowych należy także, znajdująca się na pn.-zach. skraju założenia, topola kanadyjska (Populus nigra deltoides) o średnicy pnia ok. 1,05 m. Na niemal całym obszarze parku występuje warstwa podszytowa, którą tworzą zróżnicowane gatunkowo skupiska krzewów tj. dereń jadalny (Cornus mas), dereń świdwa (Cornus sanguinea), śnieguliczka biała (Symphoricarpos albus), trzmielina pospolita (Euonymus europaea), lilak pospolity (Syringa vulgaris). W pn.-zach. części zaobserwować można nieliczne skupiska tawliny jarzębnolistnej (Sorbaria sorbifolia). Dno parku porastają zbiorowiska podagrycznika pospolitego (Aegopodium podagraria), fiołka leśnego (Viola silvestris), pokrzywy zwyczajnej (Urtica dioica), kuklika pospolitego (Geum urbanum), szczyru trwałego (Mercurialis perennis), zerwy kłosowej (Phyteuma spicatum).
Park utrzymany jest w dobrym stanie. Brakuje jednak cięć pielęgnacyjnych w przypadku pojedynczych egzemplarzy drzew. W części pn.-wsch. wprowadzony został skwer z placem zabaw dla dzieci. Wskazana jest rewaloryzacja parku, obejmująca głównie odtworzenie i uczytelnienie pierwotnego układ ścieżek oraz uzupełnienie nasadzeń tożsamymi gatunkami w miejscach wypadów.