„Zabytek Zadbany” to ogólnopolski konkurs realizowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Nadzór nad Konkursem w imieniu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego sprawuje Generalny Konserwator Zabytków. Konkurs wyróżnia właścicieli i zarządców, którzy wzorowo wywiązują się z obowiązku opieki nad zabytkami. Ma na celu promocję właściwych postaw i upowszechnienie najlepszych wzorów konserwacji obiektów zabytkowych, właściwego ich użytkowania i zagospodarowania. Konkurs po raz pierwszy został zorganizowany w 1975 r., od 11 lat prowadzony przez Narodowy Instytut Dziedzictwa.
W dniach 12-13 maja 2022 r. odbyły się obrady Jury konkursu „Zabytek Zadbany” w składzie: dr Adam Jankiewicz (przewodniczący), dr hab. Miron Urbaniak (wiceprzewodniczący), dr Katarzyna Pałubska, dr hab. Monika Bogdanowska, dr Małgorzata Gwiazdowska, prof. dr hab. Jakub Lewicki oraz dr hab. Piotr Gerber.
W każdej z kategorii Kapituła konkursu nominowała maksymalnie cztery obiekty, z których wyłoni laureata i maksymalnie trzech wyróżnionych. W województwie lubuskim został nominowany 1 obiekt. W kategorii specjalnej dla właściwego użytkowania i stałej opieki nad zabytkiem komisja konkursowa wybrała ex aequo dwóch laureatów: kamienica przy Al. Kościuszki 14
w Częstochowie (woj. śląskie, właściciel: Mariusz Etryk) oraz Zamek Książ w Wałbrzychu (woj. dolnośląskie, zarządca: Zamek Książ w Wałbrzychu Sp. z o.o.).
W kategorii utrwalenia wartości zabytkowej obiektu nominowano ratusz w Brzegu (woj. opolskie, właściciel: Gmina Brzeg), kościół rektorski Świętego Jana Chrzciciela w Gnieźnie (woj. wielkopolskie, właściciel: Rektorat Kościoła Świętego Jana Chrzciciela w Gnieźnie), budynek ptaszarni, altana nad stawem, mur ogrodzeniowy – zespół obiektów ogrodu zoologicznego we Wrocławiu (woj. dolnośląskie, właściciel: ZOO Wrocław Sp. z o.o.), oraz mauzoleum rodu Guttlerów w Złotym Stoku (woj. dolnośląskie, właściciel: Gmina Złoty Stok).
Nominacje w kategorii rewaloryzacji przestrzeni kulturowej i krajobrazu przyznano cmentarzowi z czasu pierwszej wojny światowej w Błoniu (woj. małopolskie, posiadacz: Gmina Tarnów), wieży widokowej wraz z otoczeniem w Cedyni (woj. zachodniopomorskie, właściciel: Gmina Cedynia), lapidarium na dawnym cmentarzu ewangelickim w Dołujach (woj. zachodniopomorskie, właściciel: Gmina Dobra), fortowi pancernemu nr 52 a „Łapianka” w Krakowie (woj. małopolskie, zarządca: Zarząd Budynków Komunalnych w Krakowie).
W kategorii adaptacji obiektów zabytkowych przyznano nominacje dla kamienicy przy ul. Rycerskiej 10 w Gdańsku (woj. pomorskie, właściciel: Gdańska Infrastruktura Wodociągowo-Kanalizacyjna Sp. z o.o.), dla domu Wiedemanna w Pruszczu Gdańskim (woj. pomorskie, właściciel: Gmina Miejska Pruszcz Gdański), synagodze w Sompolnie (woj. wielkopolskie, właściciel: Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna w Sompolnie), siedzibie Państwowej Szkoły Muzycznej w Żaganiu (woj. lubuskie, zarządca: Państwowa Szkoła Muzyczna I i II stopnia w Żaganiu).
Nominacje w kategorii architektury i budownictwa drewnianego nadano cerkwi greckokatolicka Świętych Kasmy i Damiana w Bartnem (woj. małopolskie, zarządca: Muzeum Dworów Karwacjanów i Gładyszów w Gorlicach), chacie Jana Raka w Husowie (woj. podkarpackie, właściciel: Gmina Markowa), dla domu podcieniowego w Pyzdrach (woj. wielkopolskie, właściciel: Gmina i Miasto Pyzdry), oraz dla kościoła parafialnego Oczyszczenia NMP w Starymgrodzie (woj. wielkopolskie, właściciel: Parafia Rzymskokatolicka Oczyszczenia NMP w Starymgrodzie).
Jury nominowało w kategorii zabytków techniki dworzec kolejowy w Białymstoku (woj. podlaskie, właściciel: Polskie Koleje Państwowe S.A.), Muzeum Hutnictwa w Chorzowie (woj. śląskie, właściciel: Miasto Chorzów), dawną remizę Stoczni Gdańskiej w Gdańsku (woj. pomorskie, właściciel: Stocznia Cesarska Development Sp. z o.o.), budynek A – Białą Fabrykę w Łodzi (woj. łódzkie, właściciel: Centralne Muzeum Włókiennictwa w Łodzi).
Dziękujemy wszystkim uczestnikom konkursu oraz gratulujemy nominowanym. Rozstrzygnięcie konkursu „Zabytek Zadbany” oraz przyznanie nagród laureatom i wyróżnionym nastąpi na uroczystej gali w listopadzie 2022 r. w Warszawie.
Zachęcamy do śledzenia dalszych informacji na stronie www.nid.pl.
***
Narodowy Instytut Dziedzictwa to państwowa instytucja kultury, stanowiąca eksperckie i opiniodawcze wsparcie dla Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Misją NID jest tworzenie podstaw dla zrównoważonej ochrony dziedzictwa kulturowego w celu jego zachowania dla przyszłych pokoleń poprzez wyznaczanie i upowszechnianie standardów ochrony oraz konserwacji zabytków, kształtowanie świadomości społecznej w zakresie wartości i zachowania dziedzictwa kulturowego, a także gromadzenie i upowszechnian
