W dniu 7 września 2024 r. grupa zuchów z Zielonogórskiego Obwodu Związku Harcerstwa Rzeczpospolitej w trakcie zbiórki harcerskiej na terenie kompleksu leśnego w Zielonej Górze-Łężycy dokonała przypadkowego odkrycia naczyń ceramicznych. O swoim odkryciu niezwłocznie powiadomili podharcmistrza Pana Jarosława Zasackiego, który skontaktował się w tej sprawie z Lubskim Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków, zgłaszając dokonanie odkrycia. W trakcie przeprowadzonej wizji lokalnej zidentyfikowano, oznaczone przez harcerzy, miejsce odkrycia zabytków, a także ustalono, że natrafiono na nieznane dotychczas cmentarzysko kurhanowe społeczności kultury łużyckiej. Wykop, który harcerze wykonali w celu postawienia masztu, najprawdopodobniej został zlokalizowany w obrębie grobu ciałopalnego znajdującego się w przestrzeni miedzykurhanowej lub w obrębie zniwelowanego kurhanu. W celu zabezpieczenia naruszonego grobu i zinwentaryzowania nowoodkrytej nekropoli Lubuski Wojewódzki Konserwator Zabytków podjął decyzję o przeprowadzeniu niezbędnych badań archeologicznych.
Warto zauważyć, że postawa zuchów, którzy dokonali odkrycia zabytków archeologicznych, zasługuje na szczególną pochwałę. Przerwali pracę, dzięki czemu nie uszkodzono pozostałej w ziemi części grobu, a znajdujące się w wykopie naczynia zostały zabezpieczone przed dalszym zniszczeniem. Ochrona zabytków, a więc dbanie o dziedzictwo kulturowe, które łączy nasze pokolenie z przeszłością, jest działaniem patriotycznym, bliskim wartościom harcerskim.
Należy też podkreślić, że jest to kolejne przypadkowe odkrycie zabytków dokonane przez grupę młodzieży. Poprzednie miały miejsce na terenie Mierkowa i Tucholi Żarskiej, co zostało docenione przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, który na wniosek Lubuskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków nagrodził młodych odkrywców.
Marcin Aleksander Kosowicz