W dniach 16-17 września 2010 r., w ramach Europejskich Dni Dziedzictwa, obchodziliśmy Pięćdziesięciolecie Archeologii Lubuskiej. Pomysłodawcą i inicjatorem obchodów było Stowarzyszenie Naukowe Archeologów Polskich Oddział Lubuski. Patronat nad zorganizowaną w ich ramach konferencją naukową oraz imprezami towarzyszącymi objęli Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Wojewoda Lubuski, Marszałek Województwa Lubuskiego oraz Lubuski Wojewódzki Konserwator Zabytków.
Cezurę jubileuszu wyznaczono na podstawie daty uroczystego otwarcia Muzeum Okręgowego w Zielonej Górze, które odbyło się w dniu 1 maja 1960 r. Otwarto wówczas stałą ekspozycję w nowym budynku Muzeum Okręgowego przy ul. Niepodległości w Zielonej Górze. Wystawa ta prezentowała także zabytki z powstałego w 1959 r. Działu Archeologicznego. Ze zbiorów Muzeum wydzielono następnie trzy placówki, w tym w 1982 r. Muzeum Archeologicznego Środkowego Nadodrza w Zielonej Górze zs. w Świdnicy.
Jednym z elementów obchodów było wydanie czasopisma o charakterze popularnonaukowym „Z otchłani wieków”, w którym zaprezentowano odkrycia dokonane na naszym terenie. Uwzględniono wśród nich i te najważniejsze, i te najbardziej spektakularne, najbardziej działające na wyobraźnię.
Obchody Pięćdziesięciolecia Archeologii Lubuskiej stworzyły okazję dla szerszej prezentacji dorobku badawczego oraz przybliżenia archeologii społeczeństwu. Służyła temu konferencja naukowa zorganizowana w Filharmonii Zielonogórskiej, na którą przybyli licznie naukowcy i archeolodzy, sympatycy archeologii, regionaliści, samorządowcy oraz przedstawiciele wielu innych dziedzin zainteresowani dorobkiem kulturowym naszego regionu.
Wprowadzając słuchaczy w tematykę konferencji Alina Jaszewska, Prezes SNAP Oddział Lubuski podkreśliła, że w ostatnim dziesięcioleciu nastąpił niespotykany w historii archeologii lubuskiej napływ zabytków. Stało się to m.in. dzięki badaniom archeologicznym prowadzonym w zabytkowych centrach miast. Drugim „źródłem” pozyskiwania zabytków są badania archeologiczne związane z realizacją dużych inwestycji drogowych, przeprowadzone m.in. na obwodnicy Lemierzyc, Gorzowa Wlkp., Żagania, Żar, Międzyrzecza, Sulechowa, Nowej Soli, Kargowej, na północnej i południowej nitce autostrady A-18, autostradzie A-2 i drodze ekspresowej S-3. Zaletą tych badań jest prowadzenie ich na szerokiej płaszczyźnie, a w ich zakres wchodzą wszystkie stanowiska archeologiczne będące w kolizji z inwestycją. Archeolodzy mają więc niespotykaną dotąd możliwość przeprowadzenia badań na znacznych częściach dawnych osad i cmentarzysk, wykonania cennych analiz i ekspertyz. To wszystko powoduje, że posiadamy coraz większą wiedzę o przeszłych społecznościach, ich gospodarce i kulturze, strukturze społecznej oraz o warunkach, w jakich przyszło im egzystować. To wszystko przesądza o znaczącej roli archeologii w odkrywaniu bezcennych kart przeszłości naszego regionu.
W trakcie uroczystości odczytano list od Pani Wojewody Heleny Hatki z gratulacjami złożonymi na ręce Pani A. Jaszewskiej. Następnie głos zabrała Pani marszałek Elżbieta Polak oraz Pani Prezydent Wioletta Hareźlak, która oprócz gratulacji przekazanych archeologom z okazji ich święta podziękowała również B.Bielinis-Kopeć Lubuskiemu Wojewódzkiemu Konserwatorowi Zabytków wysoko oceniając jej działania na rzecz ochrony i popularyzacji zabytków Zielonej Góry.
Na zakończenie części oficjalnej obchodów wręczono medal „Gloria Artis”, odznaki „Za opiekę nad zabytkami” i nagrody Lubuskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.
Osoby uhonorowane w trakcie uroczystości:
Brązowy Medal Zasłużony Kulturze „Gloria Artis” otrzymała:
Barbara Bielinis-Kopeć Lubuski Wojewódzki Konserwator Zabytków
W trakcie uroczystości wyróżniono liczne grono archeologów:
Złotą odznakę „ Za Opiekę nad Zabytkami” otrzymali:
Alina Jaszewska
Tadeusz Łaszkiewicz
Włodzimierz Rebelski
Ewa Garbacz
Teresa Witkowska
Srebrna odznaka „Za Opiekę nad Zabytkami” otrzymali:
Marlena Magda-Nawrocka
Julia Orlicka-Jasnoch
Ewa Przechrzta
Piotr Wawrzyniak
Piotr Dziedzic
Jerzy Tomasz Nowiński
Sławomir Kałagate
Bartłomiej Gruszka
Nagrodę Lubuskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków „Za promowanie
zabytków województwa lubuskiego” w edycji za 2010 r. otrzymali:
Julia Orlicka-Jasnoch, Krzysztof Garbacz oraz Lubuska Fundacja Judaica
