Wystawa prezentująca serię wydawniczą Zamki i ogrody Nowej Marii oraz wykład na temat zabytkowych rezydencji województwa lubuskiego

W dniu 3 sierpnia 2017 r. w Wojewódzkiej i Miejskiej Bibliotece Publicznej w Gorzowie Wlkp. otwarta została wystawa pt. Zamki i ogrody Nowej Marchii. Odbyła się ona z okazji wydania 20. jubileuszowego zeszytu serii wydawniczej, prezentującej zabytki rezydencjonalne z terenu województwa lubuskiego min., w: Słońsku, Dąbroszynie, Mierzęcinie, Łagowie, Gliśnie, Brodach, Kostrzynie nad Odrą, Sosnach, Sulechowie, Lubniewicach, Trzebiechowie, Toporowie, Krośnie Odrzańskim, Tucznie, Żarach, Wilkowie i Żubrowie. Inicjatorem wydawnictwa jest Koło Przyjaciół Zamków i Ogrodów Marchii, któremu przewodniczy Pani dr Sibylle Badstuebner-Groeger. W dowód uznania dla zasług w popularyzacji zabytków naszego regionu Pan Robert Paluch wicewojewoda lubuski wręczył Pani dr Sibylle Badstuebner-Groeger złotą odznakę „Za opiekę nad zabytkami”, przyznaną przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Sięgająca dwunastu lat współpraca Lubuskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków z organizacją społeczną z Niemiec zaowocowała wydawnictwem, popularyzującym dziedzictwo kulturowe na polsko-niemieckim pograniczu, przybliżając historię dawnych rezydencji oraz problematykę ich ochrony, wskazując na potrzebę zachowania i troski o kulturowy dorobek dawnych pokoleń oraz starań o jego przetrwanie i zachowanie w jak najlepszym stanie.
Koło Przyjaciół Zamków i Ogrodów Marchii wzięło na siebie trud pozyskania środków finansowych na cykliczną publikację, zaś Lubuski Wojewódzki Konserwator Zabytków włączył się w promocję, organizując, wspólnie z samorządami, instytucjami kultury i właścicielami zabytków, Lubuskie Spotkania z Zabytkami. Służą one edukacji historycznej i kulturowej, integrując osoby zainteresowane opieką nad zabytkami, w tym przedstawicieli organizacji pozarządowych, regionalistów, społecznych opiekunów zabytków, naukowców i samorządowców.
Trzeba pamiętać, iż wybuch II wojny światowej i jej skutki na trwałe zmieniły obraz polsko-niemieckiego pogranicza. Po zakończeniu działań wojennych polskie służby konserwatorskie podjęły walkę o przetrwanie najcenniejszych zabytków, w tym dawnych rezydencji, które padły ofiarą społeczno-politycznych przeobrażeń. Dopiero po 1989 r., gdy weszliśmy w nowy okres transformacji politycznej i gospodarczej, dziedzictwo kulturowe tych ziem zaczęło zyskiwać szerszą społeczną akceptację, stając się synonimem „małej ojczyzny”. Jednak efekty dziesięcioleci zaniedbań wciąż pozostają widoczne. Spośród 266 zamków, dworów i pałaców znajdujących się na terenie województwa lubuskiego, objętych ochroną prawną poprzez wpis do rejestru zabytków, część nadal pozostaje nieużytkowa, w tym prezentowane na wystawie rezydencje m.in., w Żarach, Brodach, Słońsku, Wilkowie, Żubrowie, Lubniewicach i Dąbroszynie. Stąd potrzeba przypominania o przyszłość zabytkowych rezydencji, których historia i znaczenie kulturowe wciąż jeszcze wymaga głębszego rozpoznania i szerszego rozpowszechnienia. Nie jest to zadaniem łatwym, biorąc pod uwagę powojenną historię tych terenów. Dlatego popularyzacja zabytków odgrywa szczególnie ważną rolę, jako element pobudzający świadomość mieszkańców i ich aktywność w sferze opieki nad zabytkami. Stanowi też ważny element edukacji obywatelskiej i integracji różnych środowisk wokół idei ich ochrony. Warto podkreślić, iż wydawnictwo rozpowszechniane jest również poza granicami naszego województwa, zarówno w Polsce jak i w Niemczech, popularyzując zabytki naszego regionu i przyczyniając się do rozwoju turystyki kulturowej.
Uczestnikiem spotkania był również Pan dr Thomas Drachenberg Konserwator Kraju Związkowego Brandenburgia, który krótko odniósł się do problematyki ochrony zabytkowych rezydencji, podkreślając podobieństwa w pracy służb konserwatorskich po obu stronach granicy. Warto przypomnieć, iż lubuskie i brandenburskie służby konserwatorskie od wielu lat ściśle z sobą współpracują, wymieniając doświadczenia na polu ochrony zabytków.
W drugiej części spotkania Pani dr Sibylle Badstuebner-Groeger zaprezentowała działalność Koła Przyjaciół Zamków i Ogrodów Marchii, przypominając, iż dwujęzyczna cykliczna seria wydawnicza ukazującą się od 2006 r. Stanowi ona efekt współpracy z wieloletnim Generalnym Konserwatorem Zabytków RP i prezesem Polskiego Komitetu Narodowego ICOMOS, prof. Andrzejem Tomaszewskim. Cykl publikacji o pałacach i parkach powstaje przy współpracy polskich i niemieckich historyków sztuki i konserwatorów zabytków. Na zakończenie Pani dr Barbara Bielinis-Kopeć Lubuski Wojewódzki Konserwator Zabytków zaprezentowała zabytkowe rezydencje województwa lubuskiego, omawiając wyniki badań i prace remontowo-konserwatorskich na wybranych przykładach.
Gospodarzem spotkania był Pan Edward Jaworski Dyrektor Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Gorzowie Wlkp., który wziął na swoje barki jego sprawną organizację w ramach organizowanego od wielu lat cyklu spotkań: NOWA MARCHIA
PROWINCJA ZAPOMNIANA – ZIEMIA LUBUSKA – WSPÓLNE KORZENIE.