W swoje 66 urodziny, w dniu 23.05.2020 r., po blisko rocznych zmaganiach z chorobą nowotworową zmarła w Toruniu Danuta Żankowska z domu Maniek, nauczycielka akademicka, konserwatorka dzieł sztuki, żona i matka trzech synów.
Córka Kazimiery i Bronisława urodzona – jako najmłodsze z czwórki ich dzieci – w Jaworznie w dn. 23.05.1954 r., gdzie ukończyła szkołę podstawową. W latach 1969-1974 uczęszczała do Państwowego Liceum Sztuk Plastycznych w Katowicach. W latach 1975-1980 odbyła studia na Wydziale Sztuk Pięknych UMK w Toruniu, w Zakładzie Konserwacji Malarstwa i Rzeźby Polichromowanej, które ukończyła w 1980 r. z wynikiem bardzo dobrym, uzyskując tytuł magistra konserwacji i restauracji dzieł sztuki (dyplom nr 1014). Po studiach podjęła pracę w tymże Zakładzie, zatrudniona w latach 1980-1992 na etacie akademickiego pracownika naukowo-dydaktycznego. Zajmowała się m.in. nauczaniem podstaw warsztatu konserwatora zabytków, również w ramach letnich praktyk przy zabytkowych obiektach w terenie. W 1982 r. w kościele św. Ducha toruńskich oo. jezuitów poślubiła pochodzącego ze Świebodzina kolegę z roku Ryszarda Żankowskiego. Urodziła trzech synów: w 1984 r. Jana, w 1989 r. Stanisława i w 1990 r. Wojciecha. Od 1992 r. wykonywała wolny zawód dyplomowanego konserwatora dzieł sztuki o specjalności konserwacja zabytków malarstwa sztalugowego, ściennego i rzeźby polichromowanej. Prace te realizowała przy różnych obiektach albo samodzielnie, albo z mężem Ryszardem, również dyplomowanym konserwatorem dzieł sztuki, albo w wieloosobowych zespołach.
Zabytkami, którym przywracała dawny blask i splendor były m.in. dziesiątki obrazów sztalugowych, jak np. pochodzący z poł. XVII w. obraz Matki Boskiej Paradyskiej z kościoła seminaryjnego w Gościkowie-Paradyżu, czy np. liczne obrazy ze zbiorów Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej we Włocławku, jak również ołtarze – np. choćby ufundowany przez krzyżaków późnośredniowieczny ołtarz św. Wojciecha ze zbiorów Muzeum Zamkowego w Malborku. Jednak głównie były to malowidła ścienne z różnych epok historycznych, zlokalizowane przede wszystkim na Pomorzu, na Śląsku i na Ziemi Lubuskiej. W Toruniu Danuta Żankowska zajmowała się m.in. konserwacją i restauracją gotyckich malowideł ściennych we wszystkich najstarszych kościołach miasta: NMPanny, w kościele katedralnym oraz św. Jakuba. W tym ostatnim obiekcie, pod koniec lat 90-tych ub. w. twórczo współuczestniczyła w realizacji ogólnopolskiego, międzyuczelnianego programu badawczo-konserwatorskiego Ministerstwa Kultury i Sztuki, którego celem była ocena przydatności żywic poliwinylowych zastosowanych przed 30 laty do różnych zabiegów konserwatorskich podczas restauracji cennych, gotyckich polichromii ściennych. W tym okresie, wykorzystując swe dydaktyczne i praktyczne, konserwatorskie doświadczenie, aktywnie współuczestniczyła w pracach ogólnopolskiego zespołu, który ujednolicił schemat dokumentacji konserwatorskiej. W pocz. lat 80-tych ub. w. prowadząc także praktyki studenckie, zajmowała się badaniami i renowacją średniowiecznych malowideł ściennych Bazyliki Mariackiej w Gdańsku; w 2010 r. restaurowała również średniowieczne polichromie ścienne w konkatedrze w Kołobrzegu. W latach 80-tych ub. w. Danusia pracowała w zespole przy restauracji późnobarokowego freskowego wystroju malarskiego kościoła Bożogrobców w Nysie, zaś w ostatnim dziesięcioleciu prowadziła prace badawcze, odkrywkowe i konserwatorskie w woj. Lubuskim: w kościele farnym w Nowym Miasteczku i w Szprotawie, w farze i w ratuszu Świebodzinie oraz w wiejskich drewnianych kościółkach w Kosieczynie i w Chlastawie. Ostatnim dokonaniem konserwatorskim Danuty Żankowskiej był współudział w 2018 r. w zespołowej konserwacji i restauratorskiej korekcie uzupełnień malarskich na ośmiu wielkich kwaterach malowanych skrzydeł ołtarza głównego w Bazylice Mariackiej w Gdańsku, wspaniałym dziele Mistrza Michała z Augsburga z 1517 r.
Sukcesy zawodowej działalności Danuty zostały publicznie dostrzeżone i docenione, np. pierwszą nagrodą w konkursie „Dzieło Roku” organizowanym przez środowisko toruńskiego okręgu ZPAP, czy też „Odznaką za opiekę nad zabytkami”, przyznawaną uroczyście każdego roku przez środowisko toruńskich historyków sztuki w dzień ich patrona, św. Bernwarda. Na uznanie dla marki Jej pracy złożyły się uzdolnienia plastyczne, w tym niezwykła wrażliwość na kolor, wyjątkowa sumienność i bezkompromisowość w priorytetowym traktowaniu dobra zabytku, a także kultura osobista, w tym skromność i talenty organizacyjne: umiejętność kierowania zespołem i pogodnej współpracy z ludźmi, której osią były obopólny szacunek i sympatia.
Działalność zawodową godziła Danusia z troską o wychowanie i o wykształcenie dzieci. Jan po studiach informatycznych w USA, pracował w Stanach oraz w Wielkiej Brytanii, zaś obecnie pracuje w Warszawie. Stanisław po studiach na Wydziale Chemii na UMK w Toruniu, a następnie na Uniwersytecie Barcelońskim, odbył roczny staż w Europejskiej Agencji Kosmicznej w Lejdzie, zaś w ub. roku ukończył studia doktoranckie na Katolickim Uniwersytecie w Leuven pod Brukselą, w dziedzinie badań nad wykorzystaniem nanostruktur w bateriach magazynujących energię elektryczną. Wojciech jest podróżującym po świecie informatykiem i grafikiem komputerowym, po studiach odbytych na Uniwersytecie w Bournemouth.
Fotografie:
Kosieczyn, kościół Świętych Apostołów Szymona i Judy Tadeusza. Rekonstrukcja późnośredniowiecznej dekoracji patronowej stropu nad prezbiterium; 03.11.2012 r.
Gdańsk, Bazylika Mariacka, ołtarz główny z 1517 r. Mistrza Michała z Augsburga. Korekta dawnych uzupełnień ubytków w kwaterze ze sceną Upadek pod krzyżem i Ukrzyżowanie; 22.05.2018 r.
Gdańsk, Bazylika Mariacka, ołtarz główny z 1517 r. Mistrza Michała z Augsburga. Prace przy kwaterze z rewersu predelli ołtarza; 08.12.2018 r.
Gdańsk, Bazylika Mariacka, ołtarz główny z 1517 r. Mistrza Michała z Augsburga. Korekta dawnych uzupełnień ubytków w kwaterze ze sceną Upadek pod krzyżem i Ukrzyżowanie; 22.05.2018 r.
Gdańsk, Bazylika Mariacka, ołtarz główny z 1517 r. Mistrza Michała z Augsburga. Prace przy kwaterze z rewersu predelli ołtarza; 08.12.2018 r.
