Szukaj

Polityka prywatności
projekt i realizacja Carbo Media

Dąbrówka Wielkopolska – Pałac

Twórcą pięknego pałacu w Dąbrówce Wielkopolskiej (d. Gross Dammer) jest słynny nie­miecki architekt Friedrich August Stüller. Według jego projektu w latach 1856-1859 wzniesiono tutejszą rezydencję dla właściciela majątku – barona Alberta Strein von Schwartzenau-Dammer. Rodzina Strein von Schwartzenau-Dammer, pochodząca ze sta­rego rodu szlachty austriackiej, która opuściła kraj w wyniku wojny trzydziestoletniej, na­była dominium w Dąbrówce Wielkopolskiej pod koniec lat 20. XIX stulecia. Dobra do­minium zostały wydzielone w wyniku przeprowadzonego w roku 1823 podziału wsi na gminę wiejską i obręb dworski. Twórca projektu „pałacu Alberta” – Friedrich August Stu­eler, żyjący w latach 1800-1865, uczeń i współpracownik Schinkla, doradca artystyczny Fryderyka Wilhelma IV, był jednym z najznamienitszych architektów berlińskich swo­jego czasu. Jego dziełem są m.in. gmachy zespołu Nowego Muzeum na „Museumsinsel” w Berlinie, Galeria Narodowa w Berlinie, zamek Hohenzollernów koło Hechingen w Ba­denii-Wirtembergii, Muzeum Narodowe w Sztokholmie, Akademia Nauk i Galeria Naro­dowa w Budapeszcie, Muzeum Egipskie w zespole pałacowym Charlotenburg, Uniwersy­tet w Królewcu oraz liczne kościoły i rezydencje, w tym kościół ewangelicki pw. św. Pio­tra i Pawła w Poznaniu.

Pałac w Dąbrówce Wielkopolskiej jest wybitnym przykładem charakterystycznego sty­lu architekta, który w swoich projektach sięgał do wzorców z okresu gotyku i renesansu, w tym stylu Tudorów, przetwarzając w swobodny sposób, popularny w okresie renesansu typ rezydencji, nawiązującej jeszcze do średniowiecznej architektury obronnej. Jest to wi­doczne w użytych archaicznych formach pałacu elżbietańskiego o zwartej bryle zaznaczo­nej w narożach wieżyczkami, ozdobionej wielkimi, trójdzielnymi oknami przepruwający­mi przechodzące przez całe elewacje wykusze. Skuratowicz w swej książce o dworach i pa­łacach w Wielkim Księstwie Poznańskim określa pałac w Dąbrówce jako „realizację wybit­ną, stanowiącą interesujące połączenie elementów angielskich z rodzimymi formami nie­mieckiego renesansu” (pałac książęcy w Wismarze). Układ wnętrz pałacu „z okazałą klatką schodową, korytarzem pomiędzy traktami oraz rozbudowanym programem reprezentacyj­nych wnętrz” określa jako „nowoczesny i funkcjonalny”. W latach 1877-1878 dokonano przebudowy, należącego wówczas do Cäcile baronowej Schwarzenau pałacu, podczas któ­rej przekształcono wystrój i dekoracje elewacji. W okresie późniejszym zlikwidowano ist­niejącą niegdyś od południa oranżerię zbudowaną na szerokim tarasie, łączącą pałac z par­kiem i reprezentacyjny podjazd widoczny na rycinie A. Dunkera. Już w latach 30. XX wie­ku, po przeprowadzonej parcelacji dominium – wówczas własność Bernarda von Britzke­go – pałac stracił swą rezydencjonalną, reprezentacyjną funkcję, stając się siedzibą schroni­ska młodzieżowego, a potem niemieckiej szkoły. Obecnie obiekt, będący własnością Gmi­ny Zbąszynek, pełni funkcję ośrodka życia kulturalnego wsi, użyczając swych pomieszczeń zespołowi ludowemu. Od 1997 roku jest on honorową siedzibą kapituły Regionu Kozła.

Pałac zlokalizowano w centrum wsi, między stawem i parkiem. Jego założoną na planie prostokąta, murowaną, dwukondygnacyjną, zwartą bryłę nakryto czterospadowym da­chem. Wychodzące z naroży, oktogonalne, czterokondygnacyjne wieżyczki, wyrastają­ce ponad kalenicę dachu korpusu, nakryto ośmiospadowymi dachami namiotowymi. Sy­metrycznie zakomponowane elewacje pałacu opasano międzykondygnacyjnymi gzymsami kordonowymi i zwieńczono gzymsem koronującym na kroksztynach. Trzykondygnacyjne ryzality środkowe elewacji frontowej i parkowej zwieńczono szczytami. W szczycie fron­towym umieszczono herb rodu von Schwartzenau. Nad głównym wejściem umieszczo­no balkon. Pozostałe osie przepruto na obu kondygnacjach wielkimi, triforyjnymi okna­mi wykuszowymi. Na osiach elewacji bocznych umieszczono analogiczne wykusze z sze­rokimi oknami w partii piętra. Dwutraktowe wnętrze z korytarzem pomiędzy traktami i z reprezentacyjną klatką schodową na osi dłuższych boków zachowało niezmieniony układ. Jedynymi zachowanymi elementami dekoracji są obecnie ceramiczne detale ele­wacji, zdobiące okna i skromne sztukaterie sklepień i sufitów oraz stolarka okienna z we­wnętrznymi okiennicami.

Zobacz również

Rokitno – bazylika mniejsza pw. Matki Bożej Rokitniańskiej

Kościół w Rokitnie należy do wybitnych przykładów sakralnej architektury doby baroku w Polsce. Najstarsza wzmianka o miejscowości pochodzi z 1378

Żagań, powiat żagański – Kaplica Grobu Bożego (ul. Księżnej Żaganny 16)

Położona obok kościoła Nawiedzenia NMP, jest repliką kaplicy w Görlitz, wzorowanej na grobie Chrystusa w Jerozolimie. Powstała w 1598 z

Żagań, pow. żagański – szpital św. Doroty (ul. Żelazna)

Wraz z przebudową kościoła Świętego Krzyża, z fundacji księżnej Doroty powstał okazały szpital, zaprojektowany przez Schatzberga. Inwestycją, realizowaną w latach

Table of Contents

Skip to content