Szukaj

Polityka prywatności
projekt i realizacja Carbo Media

Szczaniec dawniej Górny – Pałac

Szczaniec (niem. Stentsch) jest dużą wsią oddaloną od Świebodzina o niespełna 10 km. Folwark Szczaniec Górny, na którego terenie zlokalizowany jest neostylowy pałac, znajdu­je się na południowo-wschodnim skraju wsi, zajmując teren rozpościerający się pomiędzy drogami biegnącymi w kierunku Smardzewa i Wolimierzyc. Jest to najprawdopodobniej miejsce najstarszej, średniowiecznej siedziby rodowej w Szczańcu, zwanej Białym Dwo­rem.

Pierwszym znanym właścicielem Szczańca jest Bodzanta de Stens, a następnie jego syn Christinus, który występuje w dokumencie paradyskim z 1250 roku. Kolejne dokumen­ty dotyczące wsi pochodzą z lat 1293 i 1311. W 1322 roku właścicielem jest tu Teodoryk. Ród von Stentzsch wymieniany jest w Szczańcu od początku XIV wieku. W tym czasie od­notowane są tu także rodziny von Rabenau i von Walderode. W 1415 roku jako prawdo­podobny właściciel części zwanej później Górnym Szczańcem odnotowany jest Hans von Stentz. Właśnie jego synowi Rafaelowi przypisuje się wzniesienie tu w 1436 roku zamku zwanego Białym Dworem. Warownia ta stała się w 1489 roku schronieniem dla żony księ­cia Jana żagańskiego. W 1499 roku Fryderyk Sczaniecki, kupując dobra tzw. Dworu Klasz­tornego od von Walderode, staje się właścicielem całej miejscowości. W 1514 roku za­mek Biały Dwór przechodzi w ręce Jana II von Stentz. W wyniku zakupu przez Joachima Stentza w 1591 roku majątku Przytok, który stał się nową siedzibą rodową Stenzów, Biały Dwór znalazł się w rękach ich krewnego Eustachiusa von Nostitz z Wilkowa, a następnie, od 1608 roku von Hohendorffów ze Staropola. W roku 1637, podczas wojny trzydziesto­letniej Biały Dwór został zniszczony. W 1619 roku dobra szczanieckie podzielono na trzy folwarki, wydzielając Czerwony Dwór, który po 1719 roku wszedł w skład Szczańca Gór­nego. Nowym właścicielem obu szczanieckich majątków stał się Jerzy Gottlob von Kno­belsdorff – landrat powiatu świebodzińskiego, który zakupił je w latach 1746 i 1748. Po jego śmierci Szczaniec Średni odziedziczył syn – Jan Karol, zaś Górny, córka – baronowa von Gersdorf, która po śmierci brata stała się właścicielką obu majątków. Spadek po niej objęły jej córki, którym przydział części wsi przypadł w wyniku losowania. Szczaniec Gór­ny przypadł Charlottcie von Sydow, a Średni Janinie von Kalckreuth. W wyniku kolejnych sprzedaży, w 1844 roku majątek stał się własnością rodziny Hünke.

Po likwidacji w 1856 roku pozostałości zamku, na jego miejscu, w latach 70. XIX wieku wzniesiono istniejący tu obecnie neogotycki pałac oraz założono park. W roku 1901 prze­prowadzono remont, a w 1920 pałac rozbudowano.

Pałac założony jest na planie zbliżonym do litery „T”. Dwukondygnacyjna bryła składa się z siedmioosiowego korpusu ustawionego frontem do wnętrza dziedzińca gospodarczego oraz dostawionego pod kątem prostym do północno-wschodniej ściany szczytowej, rów­nież dwukondygnacyjnego, zryzalitowanego skrzydła bocznego z niewielkim, cylindrycz­nym wykuszem wychodzącym w partii piętra z północnego jego narożnika. Oba człony nakryto dwuspadowymi, krytymi dachówką dachami o prostopadłych kalenicach. Oś fasa­dy zaakcentowano trzykondygnacynym, ustawionym szczytowo pseudoryzalitem, umiesz­czając w nim, ujęte pilastrami, wejście główne. Narożniki ryzalitu i fasady ujęto przecho­dzącymi w sterczyny pilastrami. Pierwotnie boniowane elewacje opasano profilowanym gzymsem międzykondygnacyjnym i wieńczącym. Prostokątne okna rozmieszczono ryt­micznie na siedmiu osiach. Większe okna piętra zaakcentowano nadokiennymi odcinka­mi gzymsów. W skrzydle gzymsy nadokienne wsparto na konsolkach. Ozdobnie potrakto­wano spływający ku dołowi spód wykusza, dekorując go sztukaterią w formie ornamental­nych pasów i płycinami. Wnętrze, z usytuowaną na osi klatką schodową pozbawione zosta­ło wyposażenia. Jedynymi elementami wystroju historycznego jest obecnie stolarka.

Po wojnie majątek przejęła Armia Radziecka i zajmowała go do 1948 roku. Potem mie­ściła się tu szkoła rolnicza, a od 1952 PGR. Pałac zaadaptowano na biura i mieszkania. W 1993 roku zespół został przejęty przez Agencję Własności Rolnej Skarbu Państwa, która go wydzierżawiała, a w 2005 roku sprzedała. Mimo przejścia w ręce prywatne obiekt jest obecnie nieużytkowany.

Zobacz również

Rokitno – bazylika mniejsza pw. Matki Bożej Rokitniańskiej

Kościół w Rokitnie należy do wybitnych przykładów sakralnej architektury doby baroku w Polsce. Najstarsza wzmianka o miejscowości pochodzi z 1378

Żagań, powiat żagański – Kaplica Grobu Bożego (ul. Księżnej Żaganny 16)

Położona obok kościoła Nawiedzenia NMP, jest repliką kaplicy w Görlitz, wzorowanej na grobie Chrystusa w Jerozolimie. Powstała w 1598 z

Żagań, pow. żagański – szpital św. Doroty (ul. Żelazna)

Wraz z przebudową kościoła Świętego Krzyża, z fundacji księżnej Doroty powstał okazały szpital, zaprojektowany przez Schatzberga. Inwestycją, realizowaną w latach

Table of Contents

Skip to content