Kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Karwinie gm. Drezdenko, pow. Strzelecko-drezdenecki
Zlokalizowana przy lokalnej drodze wieś Karwin leży na skraju Puszczy Noteckiej, nad rzeką Człapią, na południowy-wschód od Drezdenka. Rozwinięta jako nieregularna ulicówka, miejscowość posiada zwartą zabudowę. We wschodniej części wsi, na niewielkim wzniesieniu, wybudowano kościół otoczony rozległym placem. W jego południowej części znajdował się niegdyś cmentarz. Przy drodze prowadzącej do świątyni wybudowano grobowiec rodzinny i umieszczono współczesny misyjny krzyż.
Powstała na bagnistym i zalesionym terenie wieś założona została w XVI w. Pierwszy raz wzmiankowano o niej w 1602 r., jako posiadającej związaną z zamkiem w Drezdenku kuźnię. Sposobność założenia kuźnicy na tym obszarze dawała występująca tutaj ruda darniowa i pobliska rzeka o dość duży spadku poziomu. Prawdopodobnie niemiecka nazwa osady wywodzi się od słowa Hammer, które oznacza kuźnię, młot. Niejasne pozostaje czy kuźnia była w rękach prywatnych czy też podlegała domenie drezdeneckiej. Po 1715 r., gdy wyczerpały się złoża rudy i zlikwidowano kuźnię, w miejscowości założono młyn i folusz. Pochodzący z 1718 r. spis łanów podaje, iż Karwin, oprócz dóbr ziemskich, liczył wówczas 2 łany chłopskie i mieszkało w nim 9 chałupników. Dobra karwińskie bardzo często zmieniały właścicieli, a byli nimi sukcesorzy Bogumiła Horna. Nie wiemy kiedy dokładanie założono majątek, który przejął nazwę zlikwidowanej kuźnicy. Zachowały się informacje na temat posiadłości, którą wyceniono w 1754 r. na 4866 talarów, a w 1763 na 3366 talarów. W 1784 r. Karwin przeszedł w ręce komisarza Mittelstadta, który zmarł w roku 1813. Po nim właścicielem majątku został rotmistrz von der Osten a następnie członkowie jego rodziny. W roku 1839 dobra karwińskie przeszły na krótko w ręce rodu Rehmann, aby w 1843 stać się własnością Augusta von Rochow. Za jego władania nastąpił znaczący rozwój miejscowości.
Według Bergahausa kościół w Karwinie zbudowano w 1711 r., choć niektórzy autorzy przyjmują datę 1778. Zapewne powstał on na miejscu wcześniejszego. W ciągu wieków istnienia budowla nie uległa znaczącym przekształceniom. Zachowana na chorągiewce data 1795, łączy się zapewne z bliżej nieokreślonym remontem. Analiza architektury pozwala stwierdzić, iż pierwotnie kościół był budowlą o prostej, nierozczłonkowanej bryle.
Karwiński kościół założony został na rzucie prostokąta wielobocznie zamkniętego od wschodu. Po stronie północnej i południowej rzut urozmaicają dwie wtórne kruchty na planie prostokąta. Zwartą bryłę świątyni nakryto dachem dwuspadowym przechodzącym w wielospadowy w części prezbiterialnej. W części zachodniej kalenicy wyprowadzono przysadzistą wieżę zwieńczoną dachem namiotowym. Przybudówki zamknięto dachami dwuspadowymi. Ściany świątyni wzniesiono w konstrukcji szkieletowej. Brak regularnego przewiązania pomiędzy konstrukcją korpusu nawowego i krucht, jak również znaczne zróżnicowanie wymiarów elementów konstrukcyjnych poszczególnych brył wskazuje, iż przybudówki nie zostały wzniesione jednocześnie z korpusem świątyni.
Salowe wnętrze kościoła przekryto stropem belkowym, zdobionym bogatą dekoracją malarską o charakterze ludowym z motywem wici roślinnej. Na uwagę zasługuje wyposażenie, w szczególności charakteryzujące się formami barokowymi meblarstwo, które może pochodzić z wcześniejszej budowli. Zachowane kompleksowo historyczne ławki z wysokimi zapleckami i przedpiersiami, w tym ustawiona po północnej stronie ołtarza ława kolatorska, są zabytkami wyjątkowymi w regionie.
Po wojnie wieś otrzymała nazwę Karwin, wywodzącą się zapewne od słowiańskiego słowa karw, czyli wół. W latach 40. miejscowość stanowiła gromadę w gminie Niegosław. Kościół poświęcono dla potrzeb wyznania katolickiego 1 czerwca 1952 r., jako przynależny do parafii Matki Bożej Różańcowej w Drezdenku. Potem, gdy wydzielono parafię w Niegosławiu, filię karwińską przydzielono do niej. W 1971 r., po ponownej konsekracji, zmieniono również wezwanie kościoła ze Świętego Ducha na Podwyższenia Krzyża Świętego. Od roku 1974 świątynię obsługują kanonicy regularni laterańscy. Przez wiele lat po wojnie prace budowlane przy kościele miały charakter zabezpieczający i renowacyjny. W latach 80. XX w. wymieniono stolarkę okienną i drzwiową. Generalny remont przeprowadzono w latach 1992-1993. Objął on zabezpieczenie i malowanie ścian, wykonanie orynnowania, nowej posadzki, jak również odnowienie wyposażenia świątyni.
