Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Radachowie gm. Ośno Lubuskie, pow. słubicki
Położona nad prawym dopływem Łęczy – Radachem, na granicy leśnych kompleksów wieś, stanowiła niegdyś wyrębisko puszczy nadwarciańskiej. W środkowej części miejscowości, przy rozwidleniu dróg, wzniesiono kościół. Teren wokół pełnił niegdyś rolę cmentarza. Obecnie zachowane są na nim nieliczne nagrobki. Po stronie zachodniej kościoła ustawiono pomnik upamiętniający poległych w I wojnie światowej a także współczesny krzyż. Na teren przykościelny prowadzą obecnie dwa wejścia od strony zachodniej i południowej. Najprawdopodobniej istniało także kolejne wejście od strony północnej, stanowiące bezpośrednią komunikację z zespołem pałacowoparkowym położonym w północno-wschodniej części miejscowości.
Według zapisu w księdze ziemskiej z 24 grudnia 1367 r. w Radachowie znajdował się zamek – średniowieczne castrum należące do rodziny von Lossow. Zasadniczy rozwój osady, podobnie jak pobliskiego Lubienia, nastąpił w 1. poł. XV w. Związany był bezpośrednio z rozkwitem głównego ośrodka regionu – Ośna Lubuskiego, będącego wówczas pod rządami Hohenzollernów. Stulecie XVI przyniosło istotne zmiany w strukturach kościelnych regionu – od lat 30. XVI w. intensywnie rozwijał się ruch reformacyjny, który ostatecznie doprowadził do zlikwidowania biskupstwa lubuskiego i załamania katolicyzmu. Wówczas to Radachów stał się siedzibą parafii protestanckiej z kościołem w Trzęsinowie.
Począwszy od 2. poł. XVI w., poprzez wiek XVII zaczął się okres załamania gospodarczego, związany z licznymi działaniami wojennymi na tym terenie. Ponowny rozwój ziem nastąpił po roku 1701, kiedy to powstało Królestwo Pruskie. Intensywny rozkwit rozpoczął się jednak dopiero po roku 1740, gdy Prusy przyłączono do Śląska. Prowadzone wówczas akcje kolonizacyjnie nie tylko doprowadziły do utworzenia nowych miejscowości, ale i do rozwoju już istniejących, takich jak Radachów. W okresie tym, od roku 1724, odnotowano w Radachowie własności trzech rodów: von Ellert, von Illow, von Britzky. Wówczas, prawdopodobnie w roku 1725, wzniesiono w miejscowości kościół protestancki. Według niektórych autorów miał on jednak powstać dopiero w roku 1754. Fundatorami byli: Bernhard Friedrich Gladow, Friedrich Christian von Ihlow, Karl „Ludewich” von Lucke, von Byzeski. Nowa budowla powstała zapewne na miejscu wcześniejszej, z której wykorzystano pewne elementy wyposażenia i wystroju. Wtórnie wykorzystano renesansową emporę, barokowy ołtarz, chrzcielnicę z 1640 r., średniowieczny dzwon.
Kościół został wzniesiony na rzucie prostokąta z trójbocznie zamkniętą częścią prezbiterialną. Do ściany południowej przylega kruchta, która pierwotnie była nieco szersza. Bryłę korpusu nakryto dachem dwuspadowym przechodzącym w trójspadowy w części wschodniej. W zachodniej części nawy wyprowadzono z połaci dachu wieżę w formie dwóch nałożonych na siebie prostopadłościanów zwieńczonych dachem namiotowym. Wykonane po wojnie pokrycie dachu blachą ocynkowaną zastąpiło dachówkę ceramiczną. Prosty układ drewnianych elementów konstrukcji szkieletowej korpusu, a także otworów okiennych i drzwiowych, podkreśla ludowy charakter tego niewielkiego obiektu. Podwalina jest wtórna i została podniesiona w stosunku do pierwotnego poziomu o około 20 cm. Początkowo do wnętrza prowadziły dwa wejścia: od strony północnej i od strony południowej. Obecnie zachowane jest tylko wejście południowe, a w miejscu północnego wprowadzono duże okno. Przekształceniu uległa jedna ze ścian wschodnich, w której zamurowano otwór okienny, niegdyś doświetlający schody prowadzące do ołtarza ambonowego. Wprowadzona po wojnie stolarka okienna została ukształtowana odmiennie od pierwotnej. Oryginalne okna były czteropodziałowe i posiadały krzyż okienny ze ślemieniem na wysokości połowy okna, obecnie ślemię przesunięte jest nieco w górę.
Wnętrze zostało znacznie przekształcone po wojnie. Obecnie całość ścian i stropów pokrywa boazeria. Wtórnie wydzielono zakrystię w narożniku północno-zachodnim, pod emporą. Usunięto ołtarz ambonowy i wprowadzono prostą mensę,
Losy kościoła po II wojnie światowej są niejasne. Wydany w 1949 roku Schematyzm nie wspomina o świątyni w Radachowie, jednak już kolejne wskazują iż jej poświęcenie dla nastąpiło w 1945 roku. Przyjmuje się zatem, że tuż po wojnie nastąpiło przejęcie kościoła przez parafię rzymskokatolicką w Ośnie Lubuskim. Wówczas też zapewne przeprowadzono wstępne prace adaptacyjne. W latach 80. XX w. doszło do całkowitego przekształcenia wnętrza poprzez wprowadzenie boazerii a także usunięcie środkowego podciągu stropu. Ponadto, zamurowano wejście w elewacji północnej. Wówczas też zakonserwowano szkielet konstrukcyjny ścian, wymieniono pokrycie dachowe i część stolarki okiennej.
