Zachowany do dnia dzisiejszego w Zaborze pałac, w którym mieści się Centrum Leczenia dzieci i Młodzieży, wzniesiony został przez hr. Heinricha Johanna von Dünnewald w 4 ćwierci XVII wieku w typie wczesnobarokowych rezydencji francuskich. Po 1745 roku został rozbudowany w okazałą barokową rezydencję przez hr. Friedricha Augusta von Cosel. W XIX wieku należał do rodu von Schönaich-Carolath. W literaturze przedmiotu utrwalił się pogląd, że von Dünnewald wzniósł pałac na miejscu starszej, drewnianej siedziby, która została spalona. Wymaga on weryfikacji w związku z dokonanym w 2014 roku odkryciem. W trakcie remontu elewacji natrafiono na manierystyczne sgraffita, którymi ozdobione były elewacje starszej, nieznanej dotąd murowanej budowli. Sgraffita z Zaboru są analogiczne pod względem kompozycji, ornamentyki oraz techniki do wystroju elewacji pałacu w Broniszowie, datowanego na 1606 roku. Rzuca to nowe światło na dzieje pałacu w Zaborze i fazy jego budowy. Można przyjąć, że już w początkach XVII wieku wzniesiono tu murowaną siedzibę. Inicjatorem budowy mógł być Christoph von Dyhrn, który w 1604 roku pojął za żonę Anne von Stentzsch, zaś cztery lata później został zamordowany na swoim „zamku” w Zaborze. Wspomniany po raz pierwszy w źródłach w 1608 roku „zamek” jest zapewne budowlą, na której ślady natrafiono w trakcie ostatniego remontu. Nie ulega więc wątpliwości, iż historia pałacu w Zaborze wymaga uwzględniania jego starszej fazy tj. murowanej siedziby, której pozostałości należy szukać w strukturze skrzydła zachodniego pałacu, przyjmując czas powstania budowli, dekorowanej w technice sgraffita, z wykorzystaniem manierystycznej ornamentyki, na początki XVII wieku.
Menu