Szukaj

Polityka prywatności
projekt i realizacja Carbo Media

Gorzupia Dolna – Dwór

Wieś położona jest przy drodze prowadzącej z Żagania do Nowogrodu Bobrzańskiego. Za­łożenie podworskie znajduje się we wschodniej części wsi, kilkaset metrów od szosy. Ruina dworu zajmuje północną partię założenia.

Od północy i wschodu obiekt otaczają relikty parku krajobrazowego, ze słabo zarysowaną obecnie fosą, małym stawem i strumieniem. Na południe od dworu znajdowało się obszer­ne podwórze gospodarcze. Jego zabudowania skupiały się wokół trzech boków, a czwarty wypełniała zieleń i podjazd pod fasadę dworu.

Pierwsza wzmianka źródłowa dotycząca wsi pochodzi z 1246 roku, następna o kościele pa­rafialnym z 1353 roku. W końcu XIV wieku właścicielem Gorzupii Dolnej był von Kit­tlitz, w XV stuleciu rodzina von Knobelsdorff, od około 1508 do 1585 roku ród von Ber­ge. W XVIII wieku wieś należała do rodów von Unruh i von Bomsdorff.

Dwór został zbudowany prawdopodobnie w latach 1530-1540 na podwalinach wcześniej­szego założenia obronnego. W dokumentach z 1540 roku jako jego właściciela wymie­niono Melchiora (lub Siegmunda) von Berge. Obiekt został wzniesiony na planie dwóch przylegających do siebie prostokątów. Wymurowano go z kamienia i cegły na zaprawie wa­piennej.

Do czasu przebudowy dwór posiadał dwie kondygnacje. Prawdopodobnie kryty był dwu­dzielnymi dachami dwuspadowymi, a elewacje wieńczyły szczyty. Po przebudowie w XVII wieku, część zachodnia obiektu uzyskała barokowy wystrój i została przykryta dachem trzyspadowym. Przebudowa nie objęła wschodniej partii dworu. Świadczą o tym zachowa­ny w tej części obiektu pierwotny materiał budowlany i uskokowe ościeża. W XIX wieku założono tu park krajobrazowy, a od strony zachodniej i południowej zasypano fosę. Jesz­cze podczas II wojny światowej obiekt był użytkowany. Po roku 1945 popadł w ruinę.

Zachodnia partia budynku dzieliła się na dwa trakty, a wschodnia na trzy. Wejście główne znajdowało się po stronie południowej. Pozostałe otwory wejściowe były zlokalizowane od zachodu, północy i wschodu. Frontowy trakt części zachodniej dzielił się na pomieszcze­nia. Podział tylnego, północnego traktu, ze względu na stan zachowania obiektu jest nie­czytelny. Prostokątne otwory okienne dworu były obramowane gładką, wykonaną w tyn­ku opaską. Od wewnątrz otwory umieszczono w uskokowych ościeżach. W elewacji za­chodniej ocalał jednoosiowy fragment z otworem ujętym w relikt renesansowego porta­lu, wymontowanego prawdopodobnie w XIX wieku z fasady. W przyziemiu są widoczne fragmenty ceglanych sklepień. Piwnice znajdujące się pod wschodnią partią dworu są nie­dostępne.

Dwór w Gorzupii Dolnej do dziś pozostał ruiną. Ocalały jedynie mury obwodowe, czę­ściowo – do wysokości dwu kondygnacji. Wnętrze obiektu z widocznymi w przyziemiu re­liktami ścian międzytraktowych, przysypane gruzem, porastają drzewa i krzewy.

Zobacz również

Rokitno – bazylika mniejsza pw. Matki Bożej Rokitniańskiej

Kościół w Rokitnie należy do wybitnych przykładów sakralnej architektury doby baroku w Polsce. Najstarsza wzmianka o miejscowości pochodzi z 1378

Żagań, powiat żagański – Kaplica Grobu Bożego (ul. Księżnej Żaganny 16)

Położona obok kościoła Nawiedzenia NMP, jest repliką kaplicy w Görlitz, wzorowanej na grobie Chrystusa w Jerozolimie. Powstała w 1598 z

Żagań, pow. żagański – szpital św. Doroty (ul. Żelazna)

Wraz z przebudową kościoła Świętego Krzyża, z fundacji księżnej Doroty powstał okazały szpital, zaprojektowany przez Schatzberga. Inwestycją, realizowaną w latach

Table of Contents

Skip to content