Szukaj

Polityka prywatności
projekt i realizacja Carbo Media

Jarnatów – Założenie folwarczne z pałacem i parkiem

Miejscowość położona jest na terenie polodowcowym, w otoczeniu wzgórz morenowych i jezior rynnowych, ok. 5 km na wschód od gminnego miasteczka Lubniewice.

Wieś ma kształt regularnej owalnicy, zorientowanej na osi północ-południe. W północno-zachodniej części Jarnatowa znajduje się założenie folwarczne z pałacem i parkiem. Dzie­dziniec z zabudową gospodarczą mieści się w południowo-zachodniej części założenia, któ­ry od wschodu zamyka pałac, oddalony od drogi wiejskiej ok. 100 m. Rozległy park otacza pałac od strony północnej i wschodniej. Park tworzą głównie drzewa liściaste: klon, akacja, kasztanowiec, dąb, wiąz, uzupełnione cisami, świerkami i daglezją. Zachowały się również liczne aleje: lipowa, klonowa, grabowa i głogowa.

Wieś założyli śląscy koloniści w połowie XIII wieku. Od 1352 roku władali Jarnatowem von Waldowowie z Lubniewic, których majątek obejmował dużą część Ziemi Torzymskiej. Źródła pisane z 1421 roku wymieniają Małgorzatę Zymutz, jako właścicielkę 1/3 Jarnato­wa, ale już od 1500 roku całość należy do rodu von Waldow. Ostatnim z rodu, osiadłym w Jarnatowie, był Kacper Adam von Waldow, fundator kościoła. W 1731 roku majątek przeszedł na własność Karola Zygmunta Kalckreutha, którego syn sprzedał włości rodzi­nie Gemmingen w 1751 roku. Do XX wieku właściciele zmieniali się jeszcze kilkakrotnie. W 1910 roku osiadł tu Teodor Böttinger, a jeden z jego synów gospodarował w Jarnatowie do 1945 roku. W tym czasie majątek został unowocześniony – założono gorzelnię, mle­czarnię, turbinę elektryczną i krochmalnię, ponadto gospodarze wyspecjalizowali się w ho­dowli bydła, koni i trzody.

O siedzibie szlacheckiej wspominają źródła z początku XVIII wieku, mógł to być budy­nek, stanowiący główny korpus dzisiejszego pałacu, usytuowany na osi północ-południe, równoległy do ulicy. W latach 20. XX wieku rodzina Böttinger dokonała znacznych zmian w budowli – w wyniku przebudowy wzbogacono bryłę o ryzalit, wieżę, oranżerię i wystaw­ki w dachu oraz wzniesiono skrzydło północno-zachodnie, nadając całości formę rezyden­cji o cechach renesansowych i romantycznych. XVIII-wieczny budynek posadowiony zo­stał na kamiennych ławach fundamentowych, natomiast XX-wieczne skrzydło i oranże­ria na ceglanych. Fasada wschodnia, dziewięcioosiowa posiada centralny ryzalit z przed­sionkiem i rozległymi schodami, natomiast narożniki flankowane są siedmioboczną oran­żerią od południa i kolistą wieżą od północy. Elewacja północno-zachodnia ze skrzydłem, ośmioosiowa z parterowym ryzalitem o zaokrąglonej linii i zadaszonym tarasem, wspar­tym na kolumnach w porządku doryckim. W południowej elewacji skrzydła umieszczo­no sześcioboczną klatkę schodową, nakrytą dachem ostrosłupowym. W elewacjach pałaco­wych widoczne są cechy neorenesansowe oraz szczególnie – w skrzydle północno-zachod­nim i oranżerii – modernistyczne. Pałac jest budynkiem dwukondygnacyjnym, podpiwni­czonym z mieszkalnym poddaszem. Skrzydło północno-zachodnie funkcjonalnie i archi­tektonicznie zespolono z korpusem głównym. Rozczłonkowaną bryłę nakrywają dwa po­łączone dachy czterospadowe, w których rozmieszczono liczne wystawki z daszkami dwu­spadowymi i lukarny.

W okresie powojennym pałac należał początkowo do PGR, od lat 60. XX wieku wy­konano remont, związany z adaptacją obiektu na ośrodek kolonijny. Wymieniono wów­czas pokrycie dachowe na blachę ocynkowaną, wprowadzono dodatkowe ścianki działowe i przystosowano poddasze w całości na cele mieszkalne. W 1981 roku rozpoczęto adapta­cję na ośrodek wypoczynkowo-szkoleniowy. W oparciu o projekt techniczny wymieniono ponownie pokrycie dachu na blachę miedzianą, wstawiono część nowej stolarki okiennej i przemurowano część ścian. Prace te przerwano w 1983 roku. Kolejny, prywatny właści­ciel rozpoczął dalsze prace remontowe, które trwają do dziś.

Zobacz również

Rokitno – bazylika mniejsza pw. Matki Bożej Rokitniańskiej

Kościół w Rokitnie należy do wybitnych przykładów sakralnej architektury doby baroku w Polsce. Najstarsza wzmianka o miejscowości pochodzi z 1378

Żagań, powiat żagański – Kaplica Grobu Bożego (ul. Księżnej Żaganny 16)

Położona obok kościoła Nawiedzenia NMP, jest repliką kaplicy w Görlitz, wzorowanej na grobie Chrystusa w Jerozolimie. Powstała w 1598 z

Żagań, pow. żagański – szpital św. Doroty (ul. Żelazna)

Wraz z przebudową kościoła Świętego Krzyża, z fundacji księżnej Doroty powstał okazały szpital, zaprojektowany przez Schatzberga. Inwestycją, realizowaną w latach

Table of Contents

Skip to content