Szukaj

Polityka prywatności
projekt i realizacja Carbo Media

Klępsk – kościół pw. Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny

Kościół pw. Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny w Klępsku gm. Sulechów, pow. zielonogórski

Kościół w Klępsku usytuowany został w centrum wsi, przy drodze prowadzącej z Sulechowa do Nowego Kramska. Wybudowana na niewielkim wzniesieniu świątynia, wraz z terenem wokół otoczona została otynkowanym murem z łamanego kamienia narzutowego. Na terenie przykościelnym znajduje się niewielki cmentarz oraz dwie kapliczki: neogotycka i współczesna.

Pierwsza wzmianka o miejscowości Klępsk pochodzi z roku 1314, w której jako właściciele wsi występują komes Jaktor oraz jego żona Jadwiga. Źródła XIVwieczne wspominają także o istniejącej w owym czasie parafii w Klępsku. Od roku 1385 do 1388 właścicielami wsi są Hannus de Calkrute i Fricz Treppelen. Wówczas to w miejscowości istnieje już kościół drewniany, o konstrukcji zrębowej, którego zachodnia ściana nawy, zachowana do dzisiaj, wydatowana została metodą dendrochronologii na okres pomiędzy 1367-1377. W roku 1438 we wsi osiedla się Henryk, pierwszy z przedstawicieli rodziny Unrugów. W latach 1499 i 1500 w spisie lenników Klępska występują czterej kuzynowie określani jako „Czulchische mannem zu Clemptzk”. Z okresu tego pochodzi zachowany do dzisiaj późnogotycki ołtarz główny. Wkrótce do Klępska dociera nowa religia. W latach 1576-1590 zostaje odnotowany pierwszy ewangelicki pastor, którym był Baltazar Nievus. Lata te należy wiązać z przekształceniem świątyni i jej adaptacją do potrzeb obrządu lutereńskiego. Prace wiążą się przede wszystkim z przebudową ścian bocznych prezbiterium i nawy z konstrukcji zrębowej na konstrukcję szkieletową z wypełnieniem ceglanym. We wnętrzu pojawiają się empory integralnie związane z nową konstrukcją ścian. Najprawdopodobniej tuż przed rokiem 1586,dostawiono na zewnątrz kościoła przedsionek prowadzący na emporę południową. Na lata 1586-1593 datowana jest budowa, lub przebudowa, zakrystii przy ścianie północnej prezbiterium, mająca na celu stworzenie loży kolatorskiej na poziomie drugiej kondygnacji. Około 1600 r. rozpoczynają się prace malarskie we wnętrzu kościoła. Polichromiami, głównie o tematyce zaczerpniętej ze Starego i Nowego Testamentu, kolejno zostają wzbogacane pozorne sklepienie prezbiterium, strop nawy a w 1613 r. ściana tęczowa. W roku 1609 Melhior von Unruh funduje emporę kolatorską przy ścianie południowej prezbiterium. W okresie wojny trzydziestoletniej płonie, najprawdopodobniej jeszcze średniowieczna wieża,która zostaje odbudowana w roku 1657. Najpewniej wówczas też przekształcona zostaje empora zachodnia. Około roku 1698 Helena Aleksander Kalkreuth funduje lożę kolatorską przy północnej ścianie nawy. Kolejne znaczące prace mają miejsce w latach 20. XX w., kiedy to ostatni właściciele miejscowości – przedstawiciele rodu Philipsborn, finansują prace nad dekoracją malarską oraz witraż w wydzielonej pod emporą północną nawy kaplicą.

Kościół w Klępsku został założony na prostym rzucie składającym się z niewielkiej, zbliżonej do kwadratu nawy, prostokątnego prezbiterium od strony wschodniej i przylegającej od zachodu wieży na planie kwadratu. Od północy do prezbiterium, na całej jego długości, przylega przybudówka podzielona na dwa pomieszczenia – zakrystię oraz przedsionek. Od strony zachodniej, do przybudówki przylega kaplica założona na rzucie zbliżonym do kwadratu, wchodząca w obręb nawy. Wzdłuż ściany północnej nawy biegnie zewnętrzna klatka schodowa. Do ściany południowej przylega natomiast przedsionek ze schodami prowadzącymi na emporę. Na zwartą bryłę kościoła składają się: nakryta dachem dwuspadowym nawa, prezbiterium nakryte analogicznie, jednak o niższej kalenicy oraz wieża zwieńczona iglicą. Do prezbiterium od strony północnej przylega dwukondygnacyjna przybudówka kryta dachem czterospadowym. Do nawy natomiast dobudowana jest parterowa kaplica i drewniana galeria, których pulpitowe dachy łączą się z połacią nawy głównej. Dostawioną do południowej ściany bryłę przedsionka zwieńczono trzema oddzielnymi dachami pulpitowymi. Elewację wschodnią świątyni tworzy wiązana na zrąb ściana prezbiterium oraz otynkowana ściana zakrystii. Elewację południowa prezentuje się w postaci
szkieletowych ścian prezbiterium i nawy oraz odeskowanej ściany wieży. Zachodnia, wieńcowa elewacja nawy przesłonięta została oszalowaną wieżą. Północna elewacja utworzona jest z odeskowanej ściany wieży, szkieletowej ściany nawy z drewnianą galerią zewnętrzną, częściowo przysłoniętą otynkowaną kaplicą oraz otynkowanymi dwukondygnacyjnymi ścianami zakrystii i przybudówki.

Prosty układ wnętrza świątyni, wzbogacony został obiegającymi całość budowli emporami, które przy prezbiterialnej ścianie wschodniej wprowadzono w dwóch poziomach. Ukształtowana została w ten sposób wewnętrzna przestrzeń, zbliżona bardzo do preferowanego w ewangelickiej konfesji układu centralnego. Prezbiterium nakryto sklepieniem pozornym, pozostałe pomieszczenia stropami płaskimi. Bogaty wystrój malarsko-sztukatorski oraz snycerski wnętrza pochodzi głównie z okresu nowożytnego.

Świątynia w Klępsku została poświęcona dla potrzeb rytu rzymskokatolickiego już 19 sierpnia 1945 r., jako kościół filialny parafii Łęgowo Sulechowskie. Pierwsze odnotowane po II wojnie światowej prace konserwatorskie wykonano w roku 1954. Polegały one na konserwacji gotyckiego poliptyku. W roku 1973 oczyszczono i zabezpieczono polichromie wnętrza, rok później wykonano konserwację chrzcielnicy. W latach 1990-1993 przeprowadzono prace o charakterze budowlanym, polegające na położeniu nowego gontu na kościele i wieży, wykonaniu obróbek blacharskich a także remoncie elewacji i wymianie podłogi w prezbiterium. Następnie, do roku 1997 systematycznie prowadzono konserwację zabytkowego wystroju i wyposażenia wnętrz, malowideł stropu nawy i sklepienia prezbiterium, parapetów empor a także epitafiów.

Zobacz również

Rokitno – bazylika mniejsza pw. Matki Bożej Rokitniańskiej

Kościół w Rokitnie należy do wybitnych przykładów sakralnej architektury doby baroku w Polsce. Najstarsza wzmianka o miejscowości pochodzi z 1378

Żagań, powiat żagański – Kaplica Grobu Bożego (ul. Księżnej Żaganny 16)

Położona obok kościoła Nawiedzenia NMP, jest repliką kaplicy w Görlitz, wzorowanej na grobie Chrystusa w Jerozolimie. Powstała w 1598 z

Zobacz również

Skip to content