Szukaj

Polityka prywatności
projekt i realizacja Carbo Media

Koło – Dwór

Koło to miejscowość położona w przybliżeniu 5 km na północ od Brodów. Zespół fol­warczny obejmuje rozległy obszar, leżący na południe od zabudowań wsi. W skład założe­nia wchodzi podwórze z zabudową gospodarczą i dworem oraz kolonia mieszkalna, ulo­kowana na południe od podwórza. Dwór zlokalizowany jest w zachodniej części obszerne­go dziedzińca i stanowi jedną z dwóch dominant architektonicznych zespołu. Drugą jest – usytuowany naprzeciwko rezydencji – spichlerz.

Pierwsza wzmianka dotycząca wsi pochodzi z 1357 roku, kiedy Koło było własnością len­ną gubińskiego burmistrza Zachego. Kolejnym posiadaczem dóbr był mieszczanin Ti­cze Czegenfras, od którego w 1367 roku Koło zakupili Peter von Stradow i Hanke von Lieberode. Na początku XV wieku tutejsze włości należały do Ulricha von Biberstein, pana na Brodach i Forście, który 1429 roku odsprzedał je Ulrichowi von Kalckreuth. W 1527 roku majątek został własnością braci von Dallwitz ze Starosiedla. Prawdopodobnie, w 1. poł. XVII wieku wznieśli oni w Kole siedzibę rycerską, która doszczętnie spłonęła w 1672 roku. W 1742 roku wieś weszła w skład wasalnych własności ziemskich Brody, nale­żącej wówczas do ministra elektora saskiego i króla polskiego hrabiego Henryka von Brüh­la, który nabył Koło od grafa Johanna Casimira von Dallwitz. Majętność Brodzka wraz z Kołem była własnością kolejnych dziedziców hrabiego von Brühla do 1945 roku. Już w 1708 roku w Kole znajdował się folwark wraz z dworem. Według stanu z końca XIX wieku, majątek w Kole był największym pod względem powierzchni gospodarstwem przy­należącym do Brodów, liczącym ponad 1200 ha. Folwark specjalizował się w hodowli by­dła mlecznego oraz produkcji zboża siewnego i ziemniaków sadzeniaków.

Obecny dwór został wzniesiony około 1800 roku na zlecenie Fryderyka Augusta von Brühl. Pierwotnie jego wnętrze było podzielone na część reprezentacyjną z wejściem głów­nym umieszczonym w osi fasady oraz gospodarczą, do której wejście mieściło się w elewa­cji północnej. Druga kondygnacja i poddasze, a wcześniej również piwnice, wykorzysty­wane były do przechowywania materiału siewnego, tj. nasion zbóż i sadzeniaków ziemnia­ków. Transport zboża odbywał się przez otwory usytuowane w ścianach szczytowych ele­wacji bocznych, za pomocą podnośników.

Dwór utrzymany w stylu klasycystycznym, założony jest na planie wydłużonego pro­stokąta. Wnętrze budynku jest dwuipółtraktowe, przy czym pomiędzy dwoma traktami umieszczony jest wąski, półtraktowy, korytarz. W osi dworu znajduje się reprezentacyjna sień, pierwotnie zdobiona bogatą sztukaterią ścian i sufitów oraz wewnętrznymi drzwiami typu porte-fenetre. Elewacja frontowa zwrócona jest w kierunku wschodnim. Dwukondy­gnacyjną, podpiwniczoną budowlę z kilkupoziomowym poddaszem nakrywa wysoki dach czterospadowy. Symetryczną, piętnastoosiową fasadę, dzielą w poziomie gzymsy działowe i cokół wysunięty nieznacznie przed lico muru. W osi środkowej mieści się wejście głów­ne w kształcie prostokąta z dużym, półokrągłym, ozdobnym nadświetlem, poprzedzone jednobiegowym schodami. Wejście z nadświetlem zamknięte jest w płycinie powtarzającej ich kształt. Prostokątne okna parteru, posadowione na parapetach, górą ujęte są w ozdob­ne obramienia. Dużo mniejsze okna drugiej, gospodarczej, kondygnacji, zdobione są ana­logicznie. Wyżej, w kondygnacji poddasza znajdują się małe półokrągłe okienka. Pozostałe elewacje powtarzają podziały fasady, pozbawione są jednak dekoracji architektonicznej.

Po II wojnie światowej majątek upaństwowiono. W dworze ulokowane zostały biura i mieszkania, w związku z czym we wnętrzu wprowadzono wtórne podziały. Bryła budyn­ku zachowała się w stanie z okresu budowy. Obecnie dwór jest nieużytkowany i popada w ruinę.

Zobacz również

Rokitno – bazylika mniejsza pw. Matki Bożej Rokitniańskiej

Kościół w Rokitnie należy do wybitnych przykładów sakralnej architektury doby baroku w Polsce. Najstarsza wzmianka o miejscowości pochodzi z 1378

Żagań, powiat żagański – Kaplica Grobu Bożego (ul. Księżnej Żaganny 16)

Położona obok kościoła Nawiedzenia NMP, jest repliką kaplicy w Görlitz, wzorowanej na grobie Chrystusa w Jerozolimie. Powstała w 1598 z

Żagań, pow. żagański – szpital św. Doroty (ul. Żelazna)

Wraz z przebudową kościoła Świętego Krzyża, z fundacji księżnej Doroty powstał okazały szpital, zaprojektowany przez Schatzberga. Inwestycją, realizowaną w latach

Table of Contents

Skip to content