Niewielka miejscowość, położona jest na uboczu ważniejszych szlaków komunikacyjnych, ok. 2 km od najbliższej drogi Sulęcin-Torzym. Założenie dworsko-parkowe oparte na osi północ-południe, mieści się w północnej części wsi. Dwór wraz z dziedzińcem leży w centrum posiadłości. Od południa prowadzi do niego droga, przy której rozlokowano zabudowania gospodarcze. Ścianę zachodnią dziedzińca stanowi długi budynek inwentarski – stajnia, wybudowany w XIX wieku. Zamknięciem osi, wyznaczonej przez drogę, jest klasycystyczny dwór, położony na północnej granicy dziedzińca. Tuż za dworem rozlokowany został park, zajmujący północną część założenia, który powstał w XIX wieku. Park ma charakter krajobrazowy, wykorzystujący naturalne formy terenowe, w tym dwa stawy, z których większy stanowi północną granicę parku i całego założenia. Charakteryzuje go występowanie znacznej różnorodności drzew liściastych: kasztanowców, buków, dębów, grabów, platanów i klonów, niektórych bardzo starych, o średnicy pnia powyżej 100 cm.
Metryka miejscowości sięga późnego średniowiecza. Po raz pierwszy, w 1468 roku pod nazwą „Kemenate” wymienieni są jako właściciele – bracia, nieznani z imienia, należący do rycerskiego rodu Winnigów. Mieli się oni trudnić zbójectwem (raubritters). Już wówczas posiadali dwór, wymieniany w dokumentach jako „Alte Haus”. Do początku XVII wieku dobra w Kownatach, liczące 11 łanów, należały do jednego właściciela, następnie podzielone zostały na trzy części. Właścicielem pierwszej (wymieniony w 1613 roku) był Joachim von Winnig, drugiej – Oswald Wilhelm von Winnig (1624). Trzecia, po śmierci ojca Baltzera von Winnig, przeszła na syna Gottfrieda. Jeszcze w XVIII wieku część dóbr rodu przeszła we władanie innych rodzin, m.in. von Platen, von Oppel, von Troschke, von Wedel i innych.
W 1714 roku wieś niemal się wyludniła, zamieszkanych było tylko 6 domostw, lecz na początku XIX wieku miejscowość liczyła już 128 mieszkańców i 21 domów mieszkalnych, w tym 9 zagrodników i 4 zasadźców. We wsi powstawały obiekty rzemieślnicze: kuźnia, wymieniana już w 1785 roku (widoczne do dziś fundamenty kuźni należą do innej, wybudowanej w roku 1920), cegielnia i smolarnia. Na początku XIX w. trzy części dóbr szlacheckich przechodziły na kolejnych właścicieli. W 1806 roku dobra von Winnigów, do których oprócz majątku z dworem w Kownatach należał również folwark Adolfsruhe z młynem papierniczym, przejął ród von Glaubitz, a następnie Witte, von Knobelsdorfów i kolejne. Druga własność, mniejsza, należała do rodziny von Haugwitz, a później do rodziny Sentius. Wybudowany w XIX wieku we wsi drugi, również parterowy, lecz mniejszy dwór, należał do tego majątku. W 1915 r., jego właścicielem był ród von Rittwagen. Trzecia część własności szlacheckiej została na początku XIX wieku rozdrobniona i przestała istnieć. Od 1. poł. XIX wieku, aż do 1945 r. dwór po von Winnigach należał do rodu von Wrede.
Dwór w Kownatach wybudowany został przez rodzinę von Winnig w 1798 roku. Jest to obiekt parterowy z mansardowym dachem o cechach stylu klasycystycznego. Pierwotnie na fasadzie budynku umiejscowiono herby rodu oraz inskrypcję „GC 1798”. Była to budowla o symetrycznej elewacji frontowej z wejściem, podkreślonym boniowaniem, usytuowanym centralnie, sześcioosiowym układem okien rozdzielonych pilastrami oraz jednego okna w górnej części poddasza, ujętego w formę wolego oka. Około 1915 roku ówczesny właściciel von Wrede, przy okazji odbudowy dachu po pożarze, rozbudował również dwór. Wzniesiona została wówczas dobudówka, która skrzydło zachodnie poszerzyła o dwie osie okienne. Kolejne zmiany w elewacji wprowadzone zostały ok. 1930 roku przy przebudowie dachu: forma dachu mansardowego została zachowana, lecz w jego dolnej części wprowadzono trójkątny fronton nad portalem drzwiowym oraz wystawki z oknami, kryte daszkami dwuspadowymi. W elewacji ogrodowej zamiast frontonu wprowadzono wykusz, przykryty dachem jednospadowym. Górna część połaci dachowej otrzymała po dwa dodatkowe okna powiekowe. W latach powojennych dwór użytkowany był jako obiekt mieszkalno-biurowy PGR. Dekompozycji uległo głównie otoczenie dworu, przez budowę budynków gospodarczych w latach 1956 i 1975 na dziedzińcu oraz przy drodze prowadzącej do posiadłości od południa. Od 1990 roku nowy właściciel (prywatny) rozpoczął remonty, wyburzając wszystkie budowle, powstałe po 1945 roku.
Pierwotny obiekt powstał na planie prostokąta na fundamentach kamiennych. Dobudówka o fundamentach ceglanych powiększyła budynek do dzisiejszych wymiarów. Jest to budynek jednokondygnacyjny, podpiwniczony z oknami w partii cokołu oraz dwukondygnacyjnym poddaszem, z których dolne jest użytkowane. Ściany piwnicy o grubości do 1 m wykonano z cegły z dodatkiem kamienia łamanego, natomiast ściany nadziemne z cegły, otynkowane. Dach mansardowy po ostatniej, współczesnej przebudowie otrzymał pokrycie dachówką ceramiczną – karpiówką, ułożoną w koronkę. Konstrukcję więźby dachowej w górnym poziomie tworzy układ płatwiowo-kleszczowy ze wzmocnieniem zastrzałami i mieczami. Stolarka okienna i drzwiowa również została wymieniona na nową, drewnianą, nawiązującą w formie i podziałach do historycznej. Rozplanowanie wnętrza po rozbudowie w 1915 roku zostało częściowo zmienione, występuje układ dwu-, dwuipół- i trzytraktowy. Sień główna z klatką schodową i przedsionkiem występuje w partii środkowej, sień gospodarcza z klatką schodową boczną znajduje się w zachodniej części budynku. Schody główne i boczne są dwubiegowe, drewniane i zostały zachowane, natomiast schody do piwnicy – wtórne betonowe. Podłogi w większości zostały wymienione na parkiety i deski, jedynie w sieni zachowała się fragmentarycznie posadzka z płytek ceramicznych. Od strony ogrodowej usytuowane są sala balowa i kominkowa, połączone dwuskrzydłowymi, przesuwanymi drzwiami.
Po II wojnie światowej, w ramach nacjonalizacji umiejscowiono tu gospodarstwo rolne. W latach 90. XX wieku nowy, prywatny właściciel rozpoczął proces przywracania pierwotnego rozplanowania założenia, wyburzając budowle współczesne po wschodniej i południowej stronie dziedzińca. Pozostał budynek stajni, stanowiący zachodnie skrzydło dziedzińca, który jest w trakcie remontu. Częściowy remont wykonano również w budynku dworu, wymieniając pokrycie dachu oraz stolarkę okienną i drzwiową.
Metryka miejscowości sięga późnego średniowiecza. Po raz pierwszy, w 1468 roku pod nazwą „Kemenate” wymienieni są jako właściciele – bracia, nieznani z imienia, należący do rycerskiego rodu Winnigów. Mieli się oni trudnić zbójectwem (raubritters). Już wówczas posiadali dwór, wymieniany w dokumentach jako „Alte Haus”. Do początku XVII wieku dobra w Kownatach, liczące 11 łanów, należały do jednego właściciela, następnie podzielone zostały na trzy części. Właścicielem pierwszej (wymieniony w 1613 roku) był Joachim von Winnig, drugiej – Oswald Wilhelm von Winnig (1624). Trzecia, po śmierci ojca Baltzera von Winnig, przeszła na syna Gottfrieda. Jeszcze w XVIII wieku część dóbr rodu przeszła we władanie innych rodzin, m.in. von Platen, von Oppel, von Troschke, von Wedel i innych.
W 1714 roku wieś niemal się wyludniła, zamieszkanych było tylko 6 domostw, lecz na początku XIX wieku miejscowość liczyła już 128 mieszkańców i 21 domów mieszkalnych, w tym 9 zagrodników i 4 zasadźców. We wsi powstawały obiekty rzemieślnicze: kuźnia, wymieniana już w 1785 roku (widoczne do dziś fundamenty kuźni należą do innej, wybudowanej w roku 1920), cegielnia i smolarnia. Na początku XIX w. trzy części dóbr szlacheckich przechodziły na kolejnych właścicieli. W 1806 roku dobra von Winnigów, do których oprócz majątku z dworem w Kownatach należał również folwark Adolfsruhe z młynem papierniczym, przejął ród von Glaubitz, a następnie Witte, von Knobelsdorfów i kolejne. Druga własność, mniejsza, należała do rodziny von Haugwitz, a później do rodziny Sentius. Wybudowany w XIX wieku we wsi drugi, również parterowy, lecz mniejszy dwór, należał do tego majątku. W 1915 r., jego właścicielem był ród von Rittwagen. Trzecia część własności szlacheckiej została na początku XIX wieku rozdrobniona i przestała istnieć. Od 1. poł. XIX wieku, aż do 1945 r. dwór po von Winnigach należał do rodu von Wrede.
Dwór w Kownatach wybudowany został przez rodzinę von Winnig w 1798 roku. Jest to obiekt parterowy z mansardowym dachem o cechach stylu klasycystycznego. Pierwotnie na fasadzie budynku umiejscowiono herby rodu oraz inskrypcję „GC 1798”. Była to budowla o symetrycznej elewacji frontowej z wejściem, podkreślonym boniowaniem, usytuowanym centralnie, sześcioosiowym układem okien rozdzielonych pilastrami oraz jednego okna w górnej części poddasza, ujętego w formę wolego oka. Około 1915 roku ówczesny właściciel von Wrede, przy okazji odbudowy dachu po pożarze, rozbudował również dwór. Wzniesiona została wówczas dobudówka, która skrzydło zachodnie poszerzyła o dwie osie okienne. Kolejne zmiany w elewacji wprowadzone zostały ok. 1930 roku przy przebudowie dachu: forma dachu mansardowego została zachowana, lecz w jego dolnej części wprowadzono trójkątny fronton nad portalem drzwiowym oraz wystawki z oknami, kryte daszkami dwuspadowymi. W elewacji ogrodowej zamiast frontonu wprowadzono wykusz, przykryty dachem jednospadowym. Górna część połaci dachowej otrzymała po dwa dodatkowe okna powiekowe. W latach powojennych dwór użytkowany był jako obiekt mieszkalno-biurowy PGR. Dekompozycji uległo głównie otoczenie dworu, przez budowę budynków gospodarczych w latach 1956 i 1975 na dziedzińcu oraz przy drodze prowadzącej do posiadłości od południa. Od 1990 roku nowy właściciel (prywatny) rozpoczął remonty, wyburzając wszystkie budowle, powstałe po 1945 roku.
Pierwotny obiekt powstał na planie prostokąta na fundamentach kamiennych. Dobudówka o fundamentach ceglanych powiększyła budynek do dzisiejszych wymiarów. Jest to budynek jednokondygnacyjny, podpiwniczony z oknami w partii cokołu oraz dwukondygnacyjnym poddaszem, z których dolne jest użytkowane. Ściany piwnicy o grubości do 1 m wykonano z cegły z dodatkiem kamienia łamanego, natomiast ściany nadziemne z cegły, otynkowane. Dach mansardowy po ostatniej, współczesnej przebudowie otrzymał pokrycie dachówką ceramiczną – karpiówką, ułożoną w koronkę. Konstrukcję więźby dachowej w górnym poziomie tworzy układ płatwiowo-kleszczowy ze wzmocnieniem zastrzałami i mieczami. Stolarka okienna i drzwiowa również została wymieniona na nową, drewnianą, nawiązującą w formie i podziałach do historycznej. Rozplanowanie wnętrza po rozbudowie w 1915 roku zostało częściowo zmienione, występuje układ dwu-, dwuipół- i trzytraktowy. Sień główna z klatką schodową i przedsionkiem występuje w partii środkowej, sień gospodarcza z klatką schodową boczną znajduje się w zachodniej części budynku. Schody główne i boczne są dwubiegowe, drewniane i zostały zachowane, natomiast schody do piwnicy – wtórne betonowe. Podłogi w większości zostały wymienione na parkiety i deski, jedynie w sieni zachowała się fragmentarycznie posadzka z płytek ceramicznych. Od strony ogrodowej usytuowane są sala balowa i kominkowa, połączone dwuskrzydłowymi, przesuwanymi drzwiami.
Po II wojnie światowej, w ramach nacjonalizacji umiejscowiono tu gospodarstwo rolne. W latach 90. XX wieku nowy, prywatny właściciel rozpoczął proces przywracania pierwotnego rozplanowania założenia, wyburzając budowle współczesne po wschodniej i południowej stronie dziedzińca. Pozostał budynek stajni, stanowiący zachodnie skrzydło dziedzińca, który jest w trakcie remontu. Częściowy remont wykonano również w budynku dworu, wymieniając pokrycie dachu oraz stolarkę okienną i drzwiową.
