Kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Lubiechni Małej gm. Rzepin, pow. słubicki
Lubiechnia Mała, położona w niedalekiej odległości od Rzepina, posiada typowy dla tego regionu, do dzisiaj czytelny, układ owalnicowy z wrzecionowatym nawsiem. Wzdłuż osi północ – południe biegnie główna droga przez miejscowość. Po południowej stronie nawsia wzniesiono kościół stanowiący dominantę architektoniczną wsi. Niewysokie wzniesienie, na którym wybudowano świątynię, otoczone zostało kamiennym murem pochodzącym z okresu budowy świątyni. Niegdyś ten teren stanowił cmentarz.
Pierwsze wzmianki o Lubiechni Małej dotyczą spisu dóbr biskupstwa poznańskiego z 1405 r., kiedy to „Klei Lobichan” liczy 42 łany, w tym 2 łany proboszcza. Kolejna informacja pochodzi z 1447 r., kiedy związani z Frankfurtem bracia Quernthammel odsprzedają miejscowość Martinowi Winsowi. Później wieś przechodzi w ręce kolejnych rodów: von Brandów, von Ludvigów a od roku 1800 von Bergów.
Kościół w tej miejscowości istniał zapewne już w XIV w.. Od czasu reformacji został przejęty przez ewangelików. W okresie wojny trzydziestoletniej uległ zapewne zniszczeniu. Nową budowlę wzniesiono w roku 1669, z fundacji właścicieli wsi rodziny von Ludwig. Powstałą wówczas budowlę wzniesiono w konstrukcji szkieletowej z wypełnieniem gliną z sieczką na drewnianym ruszcie. Ludwigowie ufundowali także barokowe wyposażenie świątyni – ołtarz i ambonę. W latach 1813-1818 przeprowadzono prace budowlane wzbogacając bryłę drewnianą wieżą dostawioną od strony zachodniej. Roboty te prowadzone były z inicjatywy ówczesnego właściciela wsi – von Berga. Pod koniec XIX w. wprowadzono prospekt organowy. Znaczące prace remontowe budowli wykonano w latach 20. XX w. Wymieniono wówczas podwalinę i obniżono kruchtę. W pierwszej kondygnacji wieży wymieniono częściowo konstrukcję drewnianą na murowaną. Wówczas też dotychczasowe neogotyckie dzwony zastąpiono jednym, datowanym na 1913 r.
Świątynia w Lubiechni Małej wzniesiona została na rzucie prostokąta zamkniętego w i ambonę. W latach 1813-1818 przeprowadzono prace budowlane wzbogacając bryłę drewnianą wieżą dostawioną od strony zachodniej. Roboty te prowadzone były z inicjatywy ówczesnego właściciela wsi – von Berga. Pod koniec XIX w. wprowadzono prospekt organowy. Znaczące prace remontowe budowli wykonano w latach 20. XX w. Wymieniono wówczas podwalinę i obniżono kruchtę. W pierwszej kondygnacji wieży wymieniono częściowo konstrukcję drewnianą na murowaną. Wówczas też dotychczasowe neogotyckie dzwony zastąpiono jednym, datowanym na 1913 r. Świątynia w Lubiechni Małej wzniesiona została na rzucie prostokąta zamkniętego w części prezbiterialnej trójbocznie. Od zachodu do nawy przylega kwadratowa wieża, od strony południowej płytka kruchta, pierwotnie obszerniejsza. Korpus świątyni zwieńczono siodłowym dachem dwuspadowym przechodzącym w trójspadowy w części wschodniej. W połaci dachu wprowadzono tzw. wole oka. Wieżę nakryto wysokim dachem namiotowym, przybudówkę dachem trójspadowym. Elewację południową tworzy ściana korpusu kościoła przesłonięta wąską kruchtą w konstrukcji szkieletowej. Na osi kruchty wprowadzono wejście główne do świątyni, zamknięte jednoskrzydłowymi drzwiami drewnianymi. Boczne elewacje kruchty pozostawiono pełne. W skrajnych osiach wprowadzono otwory okienne, od strony wschodniej tuż przy narożniku, od zachodniej przy jednym ze słupów wewnętrznych. Elewacja północna tworzona jest przez ścianę nawy. Wyraźna jest rytmika układu konstrukcji, której porządek zaburzają nieco wprowadzone trzy otwory okienne, z których dwa są przeszklone a jeden został przesłonięty odeskowaniem. Elewacja wschodnia utworzona została przez ściany części prezbiterialnej. Jej symetryczną kompozycję pełnych ścian bocznych i środkowej z oknem na osi, zakłóca nieco układ pomocniczych elementów konstrukcyjnych w górnej kondygnacji ścian bocznych. Prawdopodobnie pierwotny ustrój konstrukcyjny zachował się na północnej ścianie prezbiterialnej. Jest on zbliżony do układu zwanego Mann Figur lub też „szwabski mężczyzna”. Elewację zachodnią stanowi odeskowana pełna ściana nawy korpusu przesłonięta wieżą. Elewacje wieży także odeskowane. W przyziemiu wprowadzono otwór wejściowy zamknięty drzwiami analogicznymi do drzwi korpusu.
Wnętrze świątyni zasługuje na szczególną uwagę. Jest to jeden z nielicznych obiektów, gdzie po wojnie nie wprowadzono znaczących zmian. Zbliżona do układu centralnego mała przestrzeń przekryta nagim stropem belkowym, opięta została z trzech stron emporami o parapetach wypełnionych inskrypcjami. Belki stropu, osadzone na oczepach ścian świątyni zakończone zostały spływami. Na uwagę zasługuje również konstrukcja ościeży niegdyś zewnętrznych drzwi prowadzących do nawy świątyni, obecnie znajdujących się pomiędzy nawą o kruchtą. Na nadprożu wyryto tutaj datę upamiętniającą rok wzniesienia budowli 64 – „Anno1669”. Belki ościeży drzwi także wzbogacono profilowaniem w formie jednostronnego spływu.
W 1947 r. kościół w Lubiechni Małej poświęcono na potrzeby obrządku katolickiego. Od tego czasu wprowadzono niewielkie zmiany w jej obrębie. Do dzisiaj zachowano ławki kościelne, posadzkę ceramiczną i ołtarz. Wprowadzono dodatkowo prosty stół ołtarzowy niezbędny do odprawiania mszy w rycie posoborowym. Jedynie organy zostały częściowo uszkodzone. Obecnie zachowana jest, choć znacznie zubożona, obudowa prospektu organowego. Część elementów została wtórnie wykorzystana przy budowie konfesjonału.
