Szukaj

Polityka prywatności
projekt i realizacja Carbo Media

Poźrzadło – kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny

Kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Poźrzadle gm. Łagów, pow. świebodziński
 

Wieś Poźrzadło, położona tuż przy drodze krajowej nr 2, prowadzącej z Poznania do Świecka, przecięta została niemal równoległymi, biegnącymi wzdłuż osi północ – południe drogami. Wyznaczają one rozległy plac w centrum miejscowości, na którym usytuowano kościół. Jego otoczenie wydzielone jest od pozostałej zabudowy niewysokim płotem sztachetowym. Dawniej plac przykościelny zajmował cmentarz, obecnie porasta go niska zieleń. Tuż przy kościele, od strony zachodniej, postawiono drewniany krzyż.

Poźrzadło pierwszy raz wymieniono w dokumencie dotyczącym zastawu Ziemi Lubuskiej w roku 1249. W okresie tym miejscowość stanowiła parafię graniczną diecezji poznańskiej, sąsiadującą z obszarem diecezji lubuskiej. Od 1350 r. Poźrzadło należało do zakonu joannitów. Kościół istniał tu zapewne już w XIII stuleciu, jednak wzmianki źródłowe o nim pojawiają się dopiero w roku 1647, kiedy to wymieniany jest pleban w Poźrzadle –Marcin, w związku ze sprawą w konsystorzu poznańskim. Z 1664 r. pochodzą informacje na temat istniejącego wówczas w miejscowości szachulcowego kościoła. Zachowana do dzisiaj budowla powstała jednak w latach 1760-1766. Zgodnie z obowiązującym wówczas prawem powstał on jako bezwieżowy. Wieża wzniesiona została dopiero w 1859 r. Wówczas też wprowadzono zmiany w architekturze obiektu dodając elementy charakterystyczne dla architektury szkieletowej XIX stulecia. XIX-wieczna ingerencja w strukturę budowli sprawiła, że posiada ona ciekawy detal architektoniczny, charakterystyczny dla architektury historyzującej. Niewiele posiadamy informacji na temat dalszych losów kościoła. Analiza ikonografii pozwala stwierdzić, że w okresie międzywojennym usunięto podwalinę a dolne części słupów i zastrzałów zostały zastąpione elementami betonowymi odtwarzającymi dawny układ konstrukcji.

Kościół zbudowany został w konstrukcji szkieletowej z wypełnieniem ceglanym, na rzucie prostokąta zamkniętego od strony wschodniej trójbocznie i wzbogaconego po obu stronach dłuższych boków niemal kwadratowymi przybudówkami. Korpus nakryto dachem dwuspadowym, przechodzącym w części wschodniej w trójspadowy. Aneksy boczne zamknięto dachami dwuspadowymi o kalenicy niższej niż dach nawy. Od strony zachodniej bryłę wzbogaca założona na rzucie kwadratu, wyprowadzona z konstrukcji dachu, wieża nakryta dachem dwuspadowym, zwieńczonym latarnią wtórnie okrytą blachą. Nad wejściem do kościoła od strony zachodniej wprowadzono dwuspadowy, niewielki daszek. Budowlę częściowo przemurowano. W przyziemiu partii zachodniej, przyziemiu ściany zachodniej przedsionka południowego oraz znaczącej części elewacji północnej, drewniane elementy konstrukcyjne zastąpiono betonowymi. Nastąpiło to prawdopodobnie w okresie międzywojennym. W wyglądzie zewnętrznym kościół w Poźrzadle prezentuje się malowniczo. Zawdzięcza to harmonijnym proporcjom wieloczłonowej bryły, jak też elewacjom o nieszablonowym rozstawie elementów konstrukcyjnych oraz wyważonej skali osadzonych w nich okien.

Salowy kościół przekryty stropem belkowym, niemal pozbawiony jest wyposażenia. We wnętrzu dominuje zachowana przy ścianie zachodniej głęboka, około 4,5 metra, empora. Po przeciwnej stronie znajduje się architektoniczny ołtarz. Wewnętrzną przestrzeń wzbogacają nieco, znajdujące się w drugiej kondygnacji dobudówek, empory.

Po wojnie Poźrzadło zasiedliła głównie ludność z kresów wschodnich, ale także i z innych regionów Polski, która przejęła kościół. Budowla przetrwała wojnę w zasadniczo dobrym stanie. Poświęcono go 16 marca 1946 r. Najprawdopodobniej w tym okresie usunięto łupek z dachu, wprowadzając częściowo dachówkę a częściowo blachę. W 1959 r. odnotowano, iż najwięcej zniszczona, bo w 30%, jest wieża kościoła. Po 1959 r. latarnię obito blachą. Wówczas też zapewne przesłonięto, w trakcie wymiany odeskowania, otwory okienne niższego poziomu zachodniej ściany szczytowej. W roku 1987 odnowiono wnętrze kościoła malując ściany. Wtedy też wprowadzono między innymi posadzkę lastryko. Dwa lata później przełożono dach i ponownie wymieniono odeskowanie wieży od zachodu.

Zobacz również

Rokitno – bazylika mniejsza pw. Matki Bożej Rokitniańskiej

Kościół w Rokitnie należy do wybitnych przykładów sakralnej architektury doby baroku w Polsce. Najstarsza wzmianka o miejscowości pochodzi z 1378

Żagań, powiat żagański – Kaplica Grobu Bożego (ul. Księżnej Żaganny 16)

Położona obok kościoła Nawiedzenia NMP, jest repliką kaplicy w Görlitz, wzorowanej na grobie Chrystusa w Jerozolimie. Powstała w 1598 z

Żagań, pow. żagański – szpital św. Doroty (ul. Żelazna)

Wraz z przebudową kościoła Świętego Krzyża, z fundacji księżnej Doroty powstał okazały szpital, zaprojektowany przez Schatzberga. Inwestycją, realizowaną w latach

Table of Contents

Skip to content