Szukaj

Polityka prywatności
projekt i realizacja Carbo Media

Przynotecko – kościół pw. Matki Bożej Częstochowskiej

Kościół pw. Matki Bożej Częstochowskiej w Przynotecku gm. Stare Kurowo, pow. strzelecko-drezdenecki

Przynotecko, położone przy lokalnej drodze prowadzącej ze Starego Kurowa do Trzebicza, posiada rozproszoną zabudowę rozsianą na terenach łąk rozciągających się w pradolinie Noteci. Na plan miejscowości składa się szereg dróg gruntowych, z których żadna nie stanowi głównej arterii. Kościół wzniesiony jest w północnowschodniej części wsi, na płaskim, charakterystycznym pobagiennym terenie.
Działka przykościelna wydzielona jest współczesnym ogrodzeniem.

Powstanie Przynotecka, uwarunkowane jest bezpośrednio rozwojem osadnictwa „olęderskiego”, nowożytnego zjawiska, związanego z powstaniem wielu miejscowości położonych na pograniczu wielkopolsko-lubuskim. Były to tereny trudne do zagospodarowania, ze względu na gęste zalesie (Puszcza Notecka) oraz rozbudowaną siatkę cieków wodnych. Jednakże właściciele ziemscy szukali nowych terenów pod uprawę. Dodatkowym czynnikiem była także napływowa ludność protestancka, głównie pochodząca z Niderlandów i posiadająca umiejętność osuszania i zagospodarowania terenów błotnistych. Początkowo osadnictwo to skoncentrowane było na Pomorzu Gdańskim, potem objęło także inne tereny docierając na pogranicze wielkopolsko-lubuskie na początku XVII stulecia. Powstawały w ten sposób dwa typy rozplanowania: równoległe ciągnące się od rzeki do granicy osady oraz rozproszone. Ten drugi typ doskonale reprezentuje powstałe na osuszonych obszarach doliny Noteci Przynotecko. Początki osady były niezwykle trudne. Elektor brandenburski Joachim Fryderyk wydał przywilej dla wsi w roku 1606, jednak pierwsi osadnicy przybyli tu około 1621-1622 r. Nie wiadomo jednak czy przybysze ci byli wskazani w przywileju wydanym wiele lat wcześniej. Zarówno Przynotecko, jak i założone w tym samym okresie miejscowości takie jak Drawin, Skąpe czy Łęgowo powstały na terenach należących do Urzędu Państwowych Dóbr Ziemskich w Drezdenku. Nowym osadnikom zapewniono między innymi wolność religijną, prawo do wyboru własnego sołtysa, ławników. Po sześćdziesięciu latach mieszkańcy Przynotecka otrzymali ziemie, z których płacili czynsze. W roku 1633 doszło do zalania łąk nadwarciańskich. Część ludności planowała opuścić miejscowość, jednak nie doszło do tego, gdyż obniżono do minimum czynsze. Zapewniona wolność religijna zdecydowała o protestanckim charakterze Przynotecka. Od samego początku, wraz z Łęgowem, skolonizowanym w tym samym okresie przez osadników tego samego pochodzenia, Przynotecko było włączone w strukturę kościoła ewangelickiego. Kościół wzniesiono w 1728 r. (do końca lat 80. XX w. zachowana była przy iglicy wieży chorągiewka z tą datą). Początkowo przynależało do parafii protestanckiej w Gardzku. W połowie XVIII w. stało się odrębną parafią.

Założony na rzucie prostokąta kościół o konstrukcji szkieletowej z wypełnieniem ceglanym, wzbogacony został o kwadratową wieżę od strony południowo-zachodniej, prostokątne pomieszczenie gospodarcze po stronie przeciwnej i kruchtę przy dłuższym boku południowym. Korpus nawowy nakryto dachem trójspadowym, przybudówki dwuspadowymi, wieżę czterospadowym z dodatkową wieżyczką z daszkiem namiotowym. Wszystkie połacie dachu wtórnie pokryto blachą. Elewacje korpusu oraz kruchty ukształtowane zostały w okresie powojennym w sposób odmienny od pierwotnego, który zakładał ekspozycję wszystkich elementów konstrukcyjnych ścian. Obecnie widoczne są słupy i rygle w przęsłach przeprutych otworami okiennymi. Rygle w przęsłach pełnych, jak również znajdujące się w narożnikach zastrzały przesłonięto tynkiem. Zmieniło to zasadniczo charakter obiektu nadając bryle bardziej wertykalny charakter. Jeszcze w okresie przedwojennym usunięto podwalinę i obcięto końcówki słupów uzupełniając przestrzeń cegłą ceramiczną. W elewacjach wieży zachowano pełną ekspozycję elementów konstrukcyjnych.

Przypuszczalnie pierwotnie kościół był bezwieżowy, gdyż konstrukcje bryły korpusu i wieży opracowane zostały jako niezależne.

W salowym wnętrzu kościoła wprowadzono wtórne podziały wydzielając salkę katechetyczną w narożniku zachodnim. Zachowano jednak emporę biegnącą wzdłuż trzech ścian.

Po wojnie kościół został przejęty przez społeczność katolicką i poświęcony 21 października 1948 r. W okresie powojennym wprowadzono szereg zmian w obiekcie. Układ części ołtarzowej dostosowano do potrzeb liturgii posoborowej. W roku 1980 wymieniono stolarkę okienną. Cztery lata później położono nowe tynki. W ostatniej dekadzie odnowiono elewacje. Obecnie trwa remont wnętrza.

Zobacz również

Rokitno – bazylika mniejsza pw. Matki Bożej Rokitniańskiej

Kościół w Rokitnie należy do wybitnych przykładów sakralnej architektury doby baroku w Polsce. Najstarsza wzmianka o miejscowości pochodzi z 1378

Żagań, powiat żagański – Kaplica Grobu Bożego (ul. Księżnej Żaganny 16)

Położona obok kościoła Nawiedzenia NMP, jest repliką kaplicy w Görlitz, wzorowanej na grobie Chrystusa w Jerozolimie. Powstała w 1598 z

Zobacz również

Skip to content