Szukaj

Polityka prywatności
projekt i realizacja Carbo Media

Przytok – Pałac

Pałac położony jest w południowo-zachodniej części wsi, po południowej stronie lokalnej drogi z Zawady do Zaboru. Budowla znajduje się w głębi przyległego do drogi dziedzińca, mając na zapleczu rozległy park krajobrazowy. Patrząc od strony pałacu, na prawym obrze­żu dziedzińca znajduje się nowy, wydłużony budynek dydaktyczno-mieszkalny. Od 1986 roku w pałacu mieści się Ośrodek Szkolno-Wychowawczy.

Dobra rycerskie w Przytoku (niem. Prittag) istniały już w XIV wieku, a w 1421 roku należa­ły do rodziny von Qross. Od XVI do XIX wieku majątkiem władała rodzina von Stentsch. W roku 1834 po śmierci ostatniego przedstawiciela rodu – Hansa Ernsta dziedziczką Przytoku została Friederyka Constanza von Hassler po mężu von Ryssel. W 1. poł. lat 60. XIX wieku przekazała ona swój majątek mężowi wnuczki majorowi Emilowi Krac­ker von Schwarzenfeld. Wkrótce po objęciu dóbr, w 1864 roku ich właściciel rozpoczął budowę nowej rezydencji na terenie parku założonego w 1792 roku, obok starego rene­sansowego dworu. Budynek ukończony został w 1867 roku. W 1894 roku spadkobier­cy sprzedali posiadłość Reinhardowi hrabiemu Fick von Finckenstein. Hrabia von Fick władał dobrami do śmierci w 1922 roku, następnie opiekę nad majątkiem objęła jego żona – Elizabeth Anna von Finckenstein i dwie córki. Po śmierci Elizabeth w 1928 roku, na początku lat 30. majątek odkupiło państwo i został rozparcelowany.

Pałac wzniesiony z inicjatywy majora Emila Krackera von Schwarzenfelda, ukształtowany został w duchu modnego wówczas stylu neorenesansu. Architektura stuczterdziestoletnie­go dziś pałacu nie uległa zmianom od czasu jego budowy. Niewielkich przekształceń do­konano wewnątrz rezydencji po 1945 roku, wprowadzając wtórny podział pomieszczeń. Budowla założona jest na rzucie wydłużonego prostokąta z licznymi przyległościami. Bry­ła rozczłonkowana, w partii korpusu dwukondygnacyjna, na wysokim podpiwniczeniu, nakryta jest czterospadowym dachem, nad którym wznoszą się smukłe kominy z dekora­cyjnie wykonanymi koronami. Przyległe do krótszych boków aneksy, piętrowy i partero­wy, zakończone są tarasami. Elewacje opięte wąskimi gzymsami – nad cokołem, pod okna­mi, zdwojonym międzykondygnacyjnym i wieńczącym. Elewacje – frontowa i ogrodowa wzbogacone zostały ryzalitami, z których ogrodowy wieńczy smukła wystawka, a frontowy dwukondygnacyjny szczyt o wykroju wolutowym ze sterczynami. Znaczącym akcentem w kompozycji fasady jest wysunięta przed lico, trzykondygnacyjna wieża z dwupoziomo­wym daszkiem, zwieńczonym latarnią. W przyziemiu ryzalitu ogrodowego znajduje się trzyarkadowe wejście, do którego prowadzą wachlarzowate schody. W repertuarze archi­tektonicznego wystroju elewacji, oprócz wspomnianych gzymsów występują obramienia otworów okiennych, pilastry, bonie, kroksztyny, sterczyny i attyka. Wewnątrz zachowały się elementy zabytkowego wystroju – sztukaterie, stolarka i balustrada klatki schodowej.

Od 2. poł. lat 50. XX wieku pałac użytkowany był przez PGR oraz Związek Młodzieży Polskiej. Na początku lat 60. XX wieku rezydencję wraz z otaczającym go parkiem prze­jęła w użytkowanie jako ośrodek kolonijny Kopalnia „Bolesław Chrobry”, następnie do roku 1979 Kopalnia „Wałbrzych”. W 1980 roku decyzją władz pałac przekazano Kurato­rium Oświaty i Wychowania Urzędu Wojewódzkiego z przeznaczeniem na Zakład Wycho­wawczy. Przez kolejne pięć lat obiekt pozostawał nieużytkowany. W 1986 roku utworzo­no w pałacu Ośrodek Szkolno-Wychowawczy. Na przełomie lat 80. i 90. rozpoczęto gene­ralny remont budynku, związany z adaptacją. 14 sierpnia 1990 roku, w trakcie trwające­go remontu w pałacu wybuchł pożar. Zniszczeniu uległ dach z więźbą i strop nad piętrem. Szybkim działaniem podjętym przez dyrektora placówki – Bogdana Szafrańskiego zre­konstruowano więźbę dachu wraz z kształtem kominów oraz innymi częściami budynku. W kolejnych latach dokończono przerwany pożarem remont.

Zobacz również

Rokitno – bazylika mniejsza pw. Matki Bożej Rokitniańskiej

Kościół w Rokitnie należy do wybitnych przykładów sakralnej architektury doby baroku w Polsce. Najstarsza wzmianka o miejscowości pochodzi z 1378

Żagań, powiat żagański – Kaplica Grobu Bożego (ul. Księżnej Żaganny 16)

Położona obok kościoła Nawiedzenia NMP, jest repliką kaplicy w Görlitz, wzorowanej na grobie Chrystusa w Jerozolimie. Powstała w 1598 z

Zobacz również

Skip to content