Szukaj

Polityka prywatności
projekt i realizacja Carbo Media

Stare Polichno – kościół pw. św. Antoniego Padewskiego

Kościół pw. św. Antoniego Padewskiego w Starym Polichnie gm. Santok, pow. gorzowski
 

Sołecka wieś Stare Polichno położona jest na południowym krańcu gminy Santok, na prawym brzegu Warty. Ukształtowana jako wielodrożnica, miejscowość posiada zwartą zabudowę, w znacznym stopniu w konstrukcji szkieletowej, obecnie przesłoniętej tynkiem. W przestrzeni wsi dominuje, zlokalizowany w centrum, po stronie wschodniej głównej drogi, kościół parafialny. Wznosi się on na niewielkiej, wydzielonej niskim ogrodzeniem działce. Po stronie południowej ustawiony jest pomnik upamiętniający poległych w I wojnie światowej.

Stare Polichno wzmiankowane zostało po raz pierwszy w roku 1364, w układzie granicznym polsko-brandenburskim, jako osada brandenburska „Pollicho”, początkowo przynależało do Santoka, następnie do Lipek. W 2. poł. XV i w XVI w. Stare Polichno łączone jest z dwoma rodami – von Roligke (lub też Rülicke) oraz von Platen z Santoka. Do XIX w. rozwija się pomyślnie. W 1826 r. dochodzi do pożaru, który niszczy niemal całą zabudowę wsi, w tym kościół. Wkrótce zostaje wzniesiony nowy, którego fundatorem jest rodzina von Brand, kolatorami zaś właściciele dóbr w Gralewie i Lipkach, którzy w roku 1850 ufundowali organy. Niektórzy autorzy podają, iż pod koniec XIX w. przemurowano ścianę zachodnią z powodu osiadania gruntu. Z zachowanej ikonografii wynika jednak, że jeszcze w latach 30. XX w. ściana zachodnia posiadała konstrukcję szkieletową, co widać między innymi na zdjęciu umieszczonym w publikacji Reismanna Die Kunstdenkmalër der Provinz der Branderburg wydana w Berlinie w 1937 r. Opracowanie to traktuje także o wyposażeniu kościoła, w skład którego wchodziły: srebrny kielich, puszka na opłatki, sześcioramienny żyrandol drewniany.

Kościół w Starym Polichnie wzniesiony został na rzucie prostokąta, pierwotnie być może nieco dłuższego. Prostą bryłę nakryto dachem naczółkowym, z którego wyprowadzono po stronie zachodniej wieżę nakrytą ostrosłupowym, czterospadowym hełmem. Największym przekształceniom uległa część zachodnia. Pierwotnie wszystkie ściany wzniesiono w konstrukcji szkieletowej z wypełnieniem ceglanym. Obecnie świątynia zachodnia jest murowana i w stosunku do pierwotnej nieco cofnięta na wschód, zlicowana z elewacją wieży. Dodatkowo w okresie powojennym poprzedzono ją niewielką przybudówką. Zamurowano także wejście umieszczone po stronie północnej i zlikwidowano jego architektoniczne obramienie. W powstałą pomiędzy słupami przestrzeń wprowadzono rygle nawiązując do poziomu układu oryginalnego.

Wnętrze także uległo przeobrażeniom, między innymi poprzez skrócenie empor a także wprowadzenie boazerii przesłaniającej pierwotny nagi strop belkowy. Salowy kościół obecnie obiegają empory sięgające nieco powyżej połowy długości ścian bocznych. Część prezbiterialna nie została wydzielona architektonicznie. Podkreśla ją jedynie niewielkie podwyższenie posadzki. W narożniku południowo-zachodnim, pod emporą wydzielono wtórnie pomieszczenie zakrystii.

Kościół w Starym Polichnie poświęcono na potrzeby wyznania katolickiego 26 grudnia 1945 r., jako kościół filialny parafii Gralewo. Parafię w Starym Polichnie powołano w 1988 r. poprzez wyłączenie Gościnowa i Starego Polichna z parafii Gralewo oraz Dobrojewa i Santoka z parafii Lipki Wielkie. W 1958 r. gruntownie odnowiono budowlę i dostosowano do potrzeb nowej liturgii, zmieniając znacząco układ wnętrza. Usunięto architektoniczny ołtarz ambonowy, skrócono empory, wymieniono ławki zmieniając jednocześnie ich układ. Część prezbiterialną podniesiono wprowadzając dwa stopnie. Po wojnie dwukrotnie wymieniano stolarkę okienną. Częściowo wprowadzono także nowe drzwi. Na stropach położono boazerie. Z historycznego wyposażenia zachowano obudowę organów. Ostatecznie wnętrze kościoła zostało ukształtowane pod koniec lat 80. XX w. W roku 1990 na ścianie wschodniej umieszczono nowy krzyż. W latach 90. zlikwidowano pierwotną posadzkę o charakterystycznym dla XIX w. układzie w karo i wprowadzono lastryko. Przed wejściem głównym dobudowano niewielką murowaną kruchtę. W latach 70. czasowo wprowadzono pokrycie dachu z blachy,
obecnie zastąpione kryciem dachówką karpiówką.

Zobacz również

Rokitno – bazylika mniejsza pw. Matki Bożej Rokitniańskiej

Kościół w Rokitnie należy do wybitnych przykładów sakralnej architektury doby baroku w Polsce. Najstarsza wzmianka o miejscowości pochodzi z 1378

Żagań, powiat żagański – Kaplica Grobu Bożego (ul. Księżnej Żaganny 16)

Położona obok kościoła Nawiedzenia NMP, jest repliką kaplicy w Görlitz, wzorowanej na grobie Chrystusa w Jerozolimie. Powstała w 1598 z

Zobacz również

Skip to content