Szukaj

Polityka prywatności
projekt i realizacja Carbo Media

Strychy – Dwór – pozostałości

Ruiny dworu zlokalizowane są w ramach zespołu folwarcznego, znajdującego się w środ­kowej części miejscowości. Budowla zamykała od strony zachodniej prostokątny dziedzi­niec gospodarczy, uformowany z zabudowań gospodarczych oraz usytuowanej po stronie wschodniej gorzelni. Po północnej stronie dworu znajdują się relikty założenia parkowe­go. Wjazd na teren dziedzińca usytuowany był od strony południowej i północno-wschod­niej.

Strychy to miejscowość o genezie późnośredniowiecznej, wymieniona po raz pierwszy w 1425 roku jako własność szlachecka nieokreślonych bliżej Wincentego i Mikołaja. Na­stępnie wieś stała się własnością znanego wielkopolskiego rodu Ostrorogów. W 1444 roku jako właściciele Strychów wymienieni zostali Stanisław i Dobrogost z Ostroroga. Z cza­sem bracia dokonali podziału dóbr. Strychy przypadły wówczas Stanisławowi. Jego sukce­sorem był syn Jan z Ostroroga, kasztelan poznański i starosta generalny wielkopolski, któ­ry przekazał miejscowość w dożywocie swojej drugiej żonie – Dorocie z Wrześni. Wkrót­ce toczyła ona spór sądowy ze swoimi pasierbami. W 1510 roku Stanisław z Ostroroga przekazał Strychy swojemu bratu Wacławowi. Ten zapisał na nich 700 zł. posagu dla swo­jej żony Urszuli z Kutna. W 1532 roku Urszula w zamian za Koźminek przekazała dobra Janowi, Jakubowi i Stanisławowi z Ostroroga. Przed 1591 rokiem właścicielem majątku był Jan z Ostroroga, starosta malborski, podczaszy koronny, kasztelan poznański i następ­nie wojewoda poznański. W 1697 roku sprzedał on dobra międzychodzkie, w tym i Stry­chy, Krzysztofowi von Unruhowi. Nowy właściciel był przedstawicielem niemieckiej, pro­testanckiej szlachty, która z czasem uległa polonizacji i po części rekatolicyzacji. W 1627 roku Baltazar Unrug po śmierci ojca otrzymał Strychy i Muchocin. Kolejnym właścicielem był Adam Abracham, który miał ośmioro dzieci. W 1805 roku ostatni z Unrugów Rudolf Alexander sprzedał Strychy bliżej nieokreślonemu kontrahentowi. W latach 40. XIX wie­ku właścicielem Strychów był Albin Węsierski z Dłuska. Być może to właśnie on lub jego nieznany z nazwiska poprzednik wybudował dwór. Kolejnymi właścicielami byli niejaki Knispel, a następnie A. Liebig. W 1901 roku posiadłość znalazła się w posiadaniu Werne­ra Franza, zmarłego na krótko przed zakończeniem II wojny światowej. Ostatnim właści­cielem majątku ziemskiego był jego syn Rudolf Franz.

Do 1795 roku wieś znajdowała się na terytorium Rzeczypospolitej, a następnie w ramach państwa brandenbursko-pruskiego. W 1919 roku znalazła się po stronie niemieckiej, bę­dąc wsią graniczną. W 1945 roku miejscowość została włączona w granice państwa pol­skiego. Po wojnie majątek ziemski uległ nacjonalizacji. Budynek dworu służył jako maga­zyn PGR i następnie został opuszczony. Zabudowania folwarczne stanowiły w latach 70. XX wieku własność tuczarni WPPM w Zielonej Górze, a następnie należały również do Przedsiębiorstwa Przemysłu Rolniczego w Przytocznej. Na początku lat 90. XX wieku były w posiadaniu tuczarni trzody chlewnej w Dobiegniewie. Obecnie relikty zabudowań fol­warku i ruiny dworu znajdują się w rękach prywatnych.

Dwór został wzniesiony w stylu klasycystycznym. Według relacji ostatniego właścicie­la majątku ziemskiego, miało to miejsce w 1826 roku. Wcześniej w Strychach znajdo­wał się XVII-wieczny pałac wybudowany przez Unrugów. Budynek dworu został założo­ny na planie prostokątnym na osi północ – południe. Jest to budowla murowana na wy­sokim cokole z kamienia i cegły ceramicznej na zaprawie wapiennej. W obecnym kształcie zachowały się fragmenty ścian obwodowych oraz działowych. Był to obiekt podpiwniczo­ny, prostopadłościenny, parterowy, nakryty dachem dwuspadowym, naczółkowym. Pod­dasze było użytkowe, dwupoziomowe. W zachodniej i wschodniej połaci dachu umiesz­czone były okna powiekowe. Elewacja frontowa została ukształtowana jako ośmioosio­wa z murowanym, kolumnowym portykiem w osi centralnej. Elewacja tylna zakompono­wana została jako ośmioosiowa, niesymetryczna. Elewacje boczne były trzy- i czteroosio­we w parterze oraz trzyosiowe w partii poddasza. Elewacje dekorowane były boniowaniem i uskokowym gzymsem koronującym. W piwnicach znajdują się sklepienia kolebkowe na gurtach. Pomieszczenia parteru nakryte były stropem belkowym. Według relacji ostatnie­go właściciela dwór został przebudowany w 1908 roku. Zapewne chodziło o układ prze­strzenny wnętrza, którego analiza wskazuje na wtórne podziały pomieszczeń. W latach 90. XX wieku układ przestrzenny był dwuipółtraktowy z sienią przelotową. Do dnia dzisiej­szego nie zachowały się jakiekolwiek elementy wystroju i wyposażenia wnętrz, jak również stolarka okienna i drzwiowa.

Dwór w Strychach stanowi przykład klasycystycznej architektury rezydencjonalnej na te­renie Marchii Brandenburskiej z reprezentacyjnym, kolumnowym gankiem, stanowiącym odwołanie do rozwiązań wielkopolskich.

W okresie powojennym nie prowadzono w obrębie dworu żadnych większych remontów. Taki stan rzeczy spowodował stopniowe niszczenie budynku i w konsekwencji, po upad­ku państwowego przedsiębiorstwa administrującego obiektem, obrócenia go w ruinę w la­tach 90. XX wieku.

Zobacz również

Rokitno – bazylika mniejsza pw. Matki Bożej Rokitniańskiej

Kościół w Rokitnie należy do wybitnych przykładów sakralnej architektury doby baroku w Polsce. Najstarsza wzmianka o miejscowości pochodzi z 1378

Żagań, powiat żagański – Kaplica Grobu Bożego (ul. Księżnej Żaganny 16)

Położona obok kościoła Nawiedzenia NMP, jest repliką kaplicy w Görlitz, wzorowanej na grobie Chrystusa w Jerozolimie. Powstała w 1598 z

Żagań, pow. żagański – szpital św. Doroty (ul. Żelazna)

Wraz z przebudową kościoła Świętego Krzyża, z fundacji księżnej Doroty powstał okazały szpital, zaprojektowany przez Schatzberga. Inwestycją, realizowaną w latach

Table of Contents

Skip to content