Szukaj

Polityka prywatności
projekt i realizacja Carbo Media

Świebodzin – Zamek

Początki świebodzińskiej warowni, która zlokalizowana została na wschodnim obrzeżu lo­kacyjnego założenia, sięgają 1. poł. XIV wieku, co ustalono w wyniku badań archeologicz­nych przeprowadzonych w latach 80. XX wieku. Z tego też czasu, bo z roku 1329 pocho­dzi pierwsza informacja o zamku, mówiąca o civitas ad castrum Swibzin, jako własności księcia żagańskiego – Henryka IV. Mogła to być wówczas niewielka budowla drewniana lub murowana wieża mieszkalna. W XV wieku, na krótko zamek stał się zastawem zako­nu joannitów z Łagowa i, najprawdopodobniej w tym czasie, został przebudowany i roz­budowany. Na przełomie XV i XVI wieku na zamku zasiedli na długo, mianowani przez Habsburgów, komendanci z rodu Knobelsdorff, kolejno – Sebastian, Maksymilian, Johan Georg i Caspar Sigismund, z których najwybitniejszy – Maksymilian (1558-1609) prze­budował gotycki dotąd obiekt na renesansową rezydencję. Budowlę w tym stanie utrwa­lił na rycinie Jerzy Braun. Ukazuje ona oblane wodami fosy budynki otaczające dwa dzie­dzińce, do których wiódł ukształtowany na łuku most, prowadzący do budynku bramne­go, wspartego na ustawionych w fosie zamkowej słupach. Wejście główne zaakcentowane było reprezentacyjnymi schodami w zadaszonym, kolumnowym ganku. Po zniszczeniach wojny trzydziestoletniej, ostatni komendant z rodu Knobelsdorffów – Caspar Sigismund ponownie przebudował warownię. Jej wygląd znamy z pochodzącej z około połowy XVIII wieku ryciny F.B. Wernhera, na której widzimy zamek na planie podkowy, z zamykają­cym dziedziniec murem kurtynowym. Nie ma już obecnej na wcześniejszych widokach, cylindrycznej wieży. Najprawdopodobniej w tym czasie ozdobiono elewację południową i wschodnią krzyżami loretańskimi z wmurowanych kul armatnich oraz kamiennym mo­nogramem „K”. W XVIII wieku, po przekazaniu zamku wraz z przynależnymi dobrami cysterkom trzebnickim, obiekt utracił charakter obronny, stając się centrum administra­cyjnym cysterskich latyfundiów. XIX wiek przyniósł kolejne zmiany właścicieli, funkcji i formy. Najstarsza część znalazła się w posiadaniu Gustawa Kramma, właściciela firmy bu­dującej kolej marchijsko-poznańską, a następnie sióstr boromeuszek, które do czasów II wojny światowej prowadziły tu szpital. Wykonane w latach 1933-1934 połączenie now­szych budynków szpitalnych z częścią zamkową przeprowadzono pod nadzorem wrocław­skiego architekta Hansa Schlichta.

Świebodzińska warownia zajmuje wschodnią część założenia staromiejskiego. Część pół­nocną i wschodnią kompleksu zajmują tereny parku zamkowego, zaś narożnik południo­wo-zachodni (róg pl. Browarnianego i ul. Szpitalnej) zabudowany jest późniejszymi obiek­tami szpitalnymi. Jest to obiekt murowany z kamienia i cegły. Nad piwnicami zachowały się sklepienia. Pierwotne stropy drewniane podczas ostatniej przebudowy zastąpiono stalo­wo-żelbetowymi. Ustawione w podkowę, zachowane skrzydła zamku okalają wewnętrzny dziedziniec ograniczony od zachodu murem oporowym w linii dawnego muru obronnego. Zachowane w całości skrzydło wschodnie o wym. 11 × 37 m, posiada przy narożniku pół­nocno-wschodnim trapezoidalny aneks. Od strony zachodniej zachowały się dwa mniej­sze skrzydła. Zwartą, dwukondygnacyjną bryłę zamku wzniesiono na wysokim podpiwni­czeniu obejmującym dwie kondygnacje. Elewacje, z wyjątkiem partii cokołowej, przeprute zostały regularnie rozmieszczonymi otworami okiennymi w kształcie prostokąta stojącego. Elewacja południowa skrzydła południowego, przechodząca od zachodu w dobudowany w latach 30. XX wieku, przeszklony łącznik, spinający zamek z budynkami zespołu szpital­nego, ozdobiona krzyżem z wmurowanych armatnich kul i kamiennym monogramem „K” z koroną. Zamek posiadał dwutraktowy, amfiladowy układ wnętrz.

Po II wojnie światowej w obiekcie działał ośrodek Caritas. Za czasów funkcjonowania pań­stwowego ośrodka rehabilitacyjnego, mieścił się tu oddział szpitalny, mieszkania dla per­sonelu i kaplica szpitalna. W 1984 roku podjęto remont zamku, który został przerwany w 1989 roku.

Zobacz również

Rokitno – bazylika mniejsza pw. Matki Bożej Rokitniańskiej

Kościół w Rokitnie należy do wybitnych przykładów sakralnej architektury doby baroku w Polsce. Najstarsza wzmianka o miejscowości pochodzi z 1378

Żagań, powiat żagański – Kaplica Grobu Bożego (ul. Księżnej Żaganny 16)

Położona obok kościoła Nawiedzenia NMP, jest repliką kaplicy w Görlitz, wzorowanej na grobie Chrystusa w Jerozolimie. Powstała w 1598 z

Żagań, pow. żagański – szpital św. Doroty (ul. Żelazna)

Wraz z przebudową kościoła Świętego Krzyża, z fundacji księżnej Doroty powstał okazały szpital, zaprojektowany przez Schatzberga. Inwestycją, realizowaną w latach

Table of Contents

Skip to content