Szukaj

Polityka prywatności
projekt i realizacja Carbo Media

Szyba – Dwór

Dwór w Szybie usytuowany jest pośrodku wsi, po wschodniej stronie drogi, wzdłuż któ­rej jest ona rozlokowana. Fasadą zwrócony jest na wschód, od jego strony frontowej prze­biegała droga, która dzisiaj jest jedynie polną ścieżką. Od strony zachodniej roztaczał się barokowy ogród, który nie przetrwał do czasów dzisiejszych. Po stronie północnej dwo­ru, nieco od niego oddalone, znajdowało się podwórze gospodarcze. Obecnie obiekt jest w rękach prywatnych, pełniąc funkcję mieszkalną i wystawienniczą dla zbiorów kolekcjo­nerskich właściciela.

Dwór wzniosła w 1797 roku ówczesna właścicielka Szyby – Maria Sophia von Braun z domu von Lehwaldt. W 1813 roku majątek kupuje major von Steinnmann, zaś po jego śmierci dobra przejmuje zięć o nazwisku Hampel. Majątek był wówczas zadłużony a sy­tuację jego pogorszył pożar, który objął w 1834 roku zabudowania gospodarcze. W rezul­tacie, wystawione na licytację dobra nabył w 1841 roku Adolph Neumann. Odbudował on obiekty gospodarcze oraz założył ogród. Zachowała się rycina ukazująca wygląd dworu w Szybie z ok. 1860 roku. Widoczny jest na niej bogaty, barokowy detal architektonicz­ny. W narożach elewacji i w przestrzeniach międzyokiennych występowały pilastry. Opa­ski okienne dekorowane były kluczem, nad każdym oknem parteru umieszczony był fe­ston. Trzy okienne wystawki dachowe posiadały bogaty, barokowy szczyt. Po roku 1860 dokonano przebudowy wnętrza obiektu i znaczących zmian w wystroju elewacji. W latach 1893-1910 roku właścicielem był radca królewski Otto Sperber, a po nim Paul Siecierski i wdowa po nim.

Dwór jest jednokondygnacyjny, posadowiony na wysokich piwnicach, kryty dachem mansardowym, z użytkowym poddaszem. We frontowej połaci dachu znajduje się trzy­osiowa wystawka okienna, kryta dwuspadowym dachem o kalenicy prostopadłej do da­chu głównego. Jest ona rozczłonkowana czterema lizenami, pomiędzy którymi umiesz­czono trzy prostokątne otwory okienne. W partii szczytowej wystawki znajduje się małe okienko zamknięte łukiem odcinkowym. Wystawka flankowana jest dwiema mniejszy­mi, jednookiennymi wystawkami krytymi daszkami pulpitowymi. Dziewięcioosiowa fasa­da rozczłonkowana jest prostokątnymi otworami okiennymi, ujętymi w profilowane opa­ski, spoczywające na parapetach. Drewniana stolarka okienna, posiadająca podziały krzy­żowe, została odtworzona na wzór dawnych, szczątkowo zachowanych okien. Pośrodku fa­sady znajduje się wejście główne do obiektu. Jest ono poprzedzone wachlarzowymi scho­dami z kutą balustradą. Pod schodami znajduje się jedno z zejść do piwnicy. Otwór głów­nych drzwi zamknięty jest łukiem odcinkowym i ujęty profilowaną opaską. Flankują go dwa pilastry o kompozytowych kapitelach. Nad archiwoltą otworu wejściowego, w pro­stokątnej niszy, widnieje rok budowy dworu – MDCCXCVII. Drewniane drzwi główne są dwuskrzydłowe, ramowo-płycinowe z odcinkowo zamkniętym nadświetlem, zdobionym szprosami i centralnie umieszczoną latarnią. Dekorację drzwi stanowi bogato profilowane ślemię z klińcem pośrodku.

Elewacja południowa jest czteroosiowa w partii przyziemia i trzyosiowa w partii poddasza, elewacja północna jest trzyosiowa. Po wojnie środkowe okno w partii przyziemia przero­biono na otwór wejściowy, do którego prowadzą betonowe schody. W pomieszczeniu, do którego prowadzą, znajdowała się zlewnia mleka. Tylna elewacja została opracowana ana­logicznie do fasady. Część otworów okiennych została zamurowana, co spowodowało nie­symetryczne rozłożenie osi. W partii cokołowej znajduje się tylne wejście do piwnicy. Po­działy horyzontalne elewacji tworzą gzyms cokołowy, koronujący, który przechodząc na boczne elewacje, stanowi gzyms międzykondygnacyjny oraz gzyms biegnący pod okapem dachu naczółkowego i oddzielający szczyt wystawki. Podczas przebudowy dworu, wykona­nej po 1860 roku, zlikwidowano barokowy detal architektoniczny elewacji nadając obiek­towi klasycystyczny wygląd.

Wnętrze obiektu było wielokrotnie przebudowane, nie zachowało się nic z dawnego wy­stroju. Układ wnętrza jest trzytraktowy z umieszczoną centralnie sienią biegnącą na prze­strzał. W środkowej części sieni znajduje się murowana klatka schodowa. Drewniane za­biegowe schody na piętrze ograniczone są balustradą o płaskich tralkach.

Obiekt jest w całości podpiwniczony. Pomieszczenia piwniczne częściowo przesklepione są kolebkowo, częściowo przekryte płaskim stropem, a jedno z nich posiada sklepienie krzy­żowe. W południowo-zachodniej części piwnic mieściły się kuchnie. W późniejszym czasie wybudowano tam windę służącą do transportowania potraw na kondygnację mieszkalną.

Po II wojnie światowej dwór przeszedł na własność państwa polskiego. Mieścił się w nim Urząd Gromadzkiej Rady Narodowej, później były mieszkania, a gdy zaczęły walić się stro­py, w 1967 roku został opuszczony. Pod koniec lat 80. XX wieku dwór był mocno zde­wastowany. Całkowicie rozebrane było sklepienie nad głównym pomieszczeniem piwnicz­nym, zawalone były stropy na parterze, naruszone stropy na poddaszu, brak stolarki okien­nej i drzwiowej, brak podłóg, pieców, znaczne ubytki tynków, zniszczone schody prowa­dzące do obiektu. Zachowały się jedynie zabiegowe, dębowe schody prowadzące na podda­sze, podłoga w jednym pomieszczeniu parteru i portal wejściowy z uszkodzonymi drzwia­mi. W roku 1987 dwór przeszedł w ręce prywatne. Obecny właściciel wykonał gruntow­ny remont dworu. W tylnej ścianie budynku odkryto podczas remontu wykonywanego w latach 90. XX wieku, XVIII-wieczną toaletę. Na elewacji zachodniej, w poziomie par­teru, pomiędzy trzecim i czwartym oknem od strony północnej, zamurowany jest otwór o łukowym nadprożu. Prawdopodobnie jest to pozostałość po drugiej toalecie.

Zobacz również

Rokitno – bazylika mniejsza pw. Matki Bożej Rokitniańskiej

Kościół w Rokitnie należy do wybitnych przykładów sakralnej architektury doby baroku w Polsce. Najstarsza wzmianka o miejscowości pochodzi z 1378

Żagań, powiat żagański – Kaplica Grobu Bożego (ul. Księżnej Żaganny 16)

Położona obok kościoła Nawiedzenia NMP, jest repliką kaplicy w Görlitz, wzorowanej na grobie Chrystusa w Jerozolimie. Powstała w 1598 z

Zobacz również

Skip to content