Szukaj

Polityka prywatności
projekt i realizacja Carbo Media

Żubrów – Pałac

Na terenie Pojezierza Sulęcińskiego, ok. 5 km na północ od Sulęcina – głównego miasta re­gionu, siedziby gminy i powiatu oraz ok. 200 m od drogi z Sulęcina do Kołczyna znajduje się wieś Żubrów. Jest to owalnica, której wrzecionowate nawsie usytuowane zostało na linii W-E. Po południowej stronie jednej z dróg biegnących wzdłuż wsi, w środkowej części ulo­kowany został zespół folwarczny z pałacem i parkiem. Kompozycja całości opiera się na osi północ-południe, gdzie na północy, przy drodze wiejskiej znajduje się obszerny dziedziniec folwarczny, na południu park, a między nimi, na wprost bramy wjazdowej – pałac. Park częściowo ogrodzony był murem kamiennym, który od zachodu łączy się z narożnikiem pałacu. Pozostałości muru z otworami wejściowymi widoczne są do dziś. We wschodniej części parku znajduje się staw z wychodzącym na wschód rowem, nad którym przebiegały cztery mostki. Pierwotny ozdobny, reprezentacyjny układ parku z drzewostanem w więk­szości liściastym (buki, dęby, graby, lipy, klony oraz jodły i modrzewie, w tym okazy ponad dwustuletnie) obecnie jest bardzo zniekształcony i porośnięty chaszczami.

Wieś powstała w okresie średniowiecza, prawdopodobnie w XIII wieku, choć pierwsza wzmianka w źródłach pojawia się dopiero w 1461 roku. Przez długie lata (1477-1731) Żu­brów, jako majątek rycerski należał do rodziny von Waldow. Na przestrzeni XVIII- XIX stulecia było jeszcze kilku kolejnych właścicieli, z których pierwszym była rodzina von Schöning, a następnie von Schmetau, Leese i von Rosenstiel. O dacie budowy pałacu źró­dła nie mówią jednoznacznie. W jednych wymieniony jest rok 1650, w innych określo­ne zostały ramy czasowe, które wskazują na lata 1698-1714. Najbliżej prawdy mogą być przekazy o budowie pałacu w tym samym czasie, co kościół, tj. na początku XVIII wie­ku, którego postawienie zlecił ówczesny właściciel majątku Balthasar Friedrich von Wal­dow. Pierwsza przebudowa nastąpiła już w latach 60.-70. XVIII wieku za sprawą nowych właścicieli z rodu von Schöning. Objęła ona częściową zmianę układu pomieszczeń, bu­dowę nowej klatki schodowej i sztukaterii stropów. Dalsze stiukowe dekoracje stropów w pomieszczeniach północno-wschodnich pierwszej kondygnacji i południowo-zachod­nich piętra wykonano w 1880 roku. Obiekt remontowany był następnie w połowie XIX wieku, kiedy wykonano nowe tynki elewacyjne oraz pod koniec tego stulecia – wymienio­no część stolarki drzwiowej i okiennej.

Pałac jest budowlą dwukondygnacyjną o zwartej bryle, opartej na rzucie prostokąta, na­krytej dachem masandrowym. Stylistycznie wykazuje cechy późnego baroku z widocznymi wpływami klasycyzmu. Również we wnętrzach zachowały się formy barokowe, neobaroko­we i klasycystyczne. Budynek osadzony na kamiennych fundamentach posiada niewyso­ki, również kamienny cokół, jedynie otwory okienne piwnic obramowane są cegłą. Ściany wykonane z cegły ceramicznej. Do wnętrza budynku prowadzą dwa symetryczne wejścia w centrum elewacji długich oraz wtórne wejście z elewacji wschodniej. Fasada północ­na dziewięcioosiowa wyróżniona trzema ryzalitami pozornymi, z których boczne zawiera­ją dwuosiowy układ okien, a środkowy jednoosiowy z wejściem w parterze. Elewacja po­łudniowa, ogrodowa jest siedmioosiowa z jednym trzyosiowym pseudoryzalitem. Na na­rożnikach budynku występuje boniowanie. Elewacje w podziałach poziomych akcento­wane są prostymi gzymsami międzykondygnacyjnym i koronującym. Wysokie, prosto­kątne okna, skrzynkowe, czteroskrzydłowe, dzielone są ślemionami i szczeblinami na 10 pól. Drzwi frontowe, wtórne są dwuskrzydłowe, ramowo-płycinowe o prostym nadpro­żu. Wnętrze rozplanowane zostało dwutraktowo, o asymetrycznym układzie pomieszczeń. Wyróżniają się tu ogrodowy salon kominkowy na parterze i sala balowa o bogatej deko­racji stropu na II kondygnacji. Wśród dekoracji wnętrz do najbogatszych należą stiukowe sztukaterie stropów I i II kondygnacji oraz dwa kominki z barokowymi nadstawami o or­namentach akantowych, kwiatowych, z elementami w postaci konch czy pilastrów.

W okresie powojennym pałac zajmowało początkowo wojsko radzieckie i polskie. Od 1950 r. weszło w skład PGR, a od lat 90. XX wieku należy do Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa. W tym czasie nie prowadzono w budynku większych prac remontowych, jedynie w latach 50. XX wieku pomalowano wnętrza, wymieniono część stolarki okiennej i dokonano nieznacznej korekty układu pomieszczeń. Od wielu lat budynek stoi opusz­czony i niszczeje. Degradacja pałacu widoczna jest zarówno na zewnątrz (niszczejące okna, drzwi, tynki, dach), jak i wewnątrz (zarwane stropy, spękania ścian obwodowych, uszko­dzenia dekoracji stiukowych czy coraz słabsza więźba dachowa). W 2007 roku przeprowa­dzono prace remontowe, zabezpieczające dach.

Zobacz również

Rokitno – bazylika mniejsza pw. Matki Bożej Rokitniańskiej

Kościół w Rokitnie należy do wybitnych przykładów sakralnej architektury doby baroku w Polsce. Najstarsza wzmianka o miejscowości pochodzi z 1378

Żagań, powiat żagański – Kaplica Grobu Bożego (ul. Księżnej Żaganny 16)

Położona obok kościoła Nawiedzenia NMP, jest repliką kaplicy w Görlitz, wzorowanej na grobie Chrystusa w Jerozolimie. Powstała w 1598 z

Żagań, pow. żagański – szpital św. Doroty (ul. Żelazna)

Wraz z przebudową kościoła Świętego Krzyża, z fundacji księżnej Doroty powstał okazały szpital, zaprojektowany przez Schatzberga. Inwestycją, realizowaną w latach

Table of Contents

Skip to content