Do 1810 Nowa Wieś była w posiadaniu klasztoru cystersów w Bledzewie. W 2. poł. XIX w. dobra należały do rodziny Fuss. Pałac, zbudowany pod koniec XIX w., powstał zapewne z inicjatywy Roberta Fussa. Wzniesiony w stylu neorenesansowym, założony jest na planie prostokąta z dwuosiowymi pozornymi ryzalitami na skrajach dłuższych boków
W zabudowie mieszkalnej Nowej Soli najcenniejszym jest zespół 11 – domów dawnej kolonii braci morawskich, położonych w kwartale ulic Wrocławskiej, Muzealnej i Wróblewskiego. Pochodzą one z 1764 roku i mimo pewnych przekształceń zachowały pierwotny charakter. Są murowane, piętrowe, o dachach dwuspadowych. Przy wszystkich ważniejszych ulicach miasta znajduje się zwarta zabudowa,
Jest to jedyny w Polsce ruchomy most podnoszony. Zbudowany został w 1927 na kanale portowym. W 1996 ręczny mechanizm podnoszenia zastąpiono elektrycznym.
Magazyn przy ul. Wróblewskiego, zbudowany został w 1764, jako prostokątny w rzucie, piętrowy, nakryty dachem mansardowym z wystawką dla dźwigu nad wejściem do obiektu. Na poddaszu zachowało się drewniane urządzenie dźwigowe z czasu budowy obiektu. Magazyn przy pl. Solnym murowany, na planie wydłużonego prostokąta, parterowy, z wysokim dachem z powiekami,
Zbudowany w 1575, jako siedziba urzędu solnego, po 1742 otrzymał funkcję ratusza. Został powiększony i gruntownie przebudowany w 1879 i w 30. latach XX w. W obecnej postaci jest budowlą o architekturze z XIX–XX w., kryjącą relikty starszych murów i pomieszczeń przesklepionych kolebkowo.
Zbudowany w latach 1744–1747, został w 1759 spalony przez wojska rosyjskie, a po 10. latach odbudowany. W 1961 obiekt zaadaptowano na salę gimnastyczną. Architektonicznie przypomina dom mieszkalny, bo taki był nakaz pruskich władz. Jest murowany, prostokątny w rzucie, piętrowy, nakryty dachem naczółkowym z sygnaturką w kalenicy.
Został wzniesiony w 1900 przez gminę wyznaniową staroluterańską. Zaprojektowany przez mistrza budowlanego O. Kühna z Kożuchowa, jest budowlą orientowaną, murowaną, jednonawową z półkolistą absydą prezbiterialną, zakrystią od północy i przedsionkiem od zachodu. Ceglane, oskarpowane elewacje przeprute są wysokimi oknami.
Neoromański, zbudowany jako ewangelicki w latach 1835–1839 wg proj. Augusta Stülera. Stroną prezbiterialną skierowany na północ, murowany z cegły, jednoprzestrzenny z wydzieloną wewnętrznie półkolistą absydą, z zakrystią od zachodu i ośmioboczną wieżą od południa. Wnętrze przekryte stropem, opięte dwukondygnacyjnymi emporami wspartymi na filarach.
Pierwotnie ewangelicki, zbudowany w latach 1591–1596, fundacji Daniela Preussa – cesarskiego zarządcy dóbr solnych. Przejęty w 1651 przez katolików, został powiększony w 1782 o kruchtę a w 1880 o transept i zakrystię. W 1945 zniszczony został barokowy hełm wieży, odbudowany w formie ostrosłupa. Kościół był remontowany i restaurowany w 70.
Zgodnie z nazwą zalążkiem miasta była warzelnia soli, założona w 1553 nad Odrą przez Antoniego Schmidta, zwanego Danczko. Nieoczyszczony surowiec morski sprowadzony był drogą wodną aż z Francji. Przy warzelni powstało osiedle skupiające robotników, rzemieślników i kupców. W 1713 zaniechano produkcji ale nadal działa faktoria soli, sprowadzanej z Saksonii. W
